Η σχολική παράσταση μέσα από τον θεατρολόγο

Η Ευανθία Στιβανάκη γεννήθηκε στην Πάτρα. Σπούδασε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών στο Τμήμα Φιλοσοφίας Ψυχολογίας και αποφοίτησε το 1979. Μεταπτυχιακά στο ίδιο Τμήμα υπό τον Ε. Μουτσόπουλο, με θέμα «Χώρος και Χρόνος στη φιλοσοφική διανόηση» (1983). Ως υπότροφος του ΙΚΥ (1989) εκπόνησε διδακτορική διατριβή Θεατρολογίας με θέμα Θεατρική ζωή, κίνηση και δραστηριότητα στην Πάτρα από την απελευθέρωσή της έως και το 1900 στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, με επιβλέποντα τον καθηγητή Βάλτερ Πούχνερ και τους καθηγητές Σ. Ευαγγελάτο και Δ. Σπάθη. Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωμα με βαθμό «Άριστα» (1997).

Το 1983 διορίστηκε στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση ως φιλόλογος και αργότερα ως γυμνασιάρχης. Από το 1994 έως το 2000 ορίστηκε υπεύθυνη των πολιτιστικών προγραμμάτων της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Αχαΐας. Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο Πατρών (Π.Δ. 407 / 80) στα Τμήματα Νηπιαγωγών και Δασκάλων του Πανεπιστημίου Πατρών με διδακτικά αντικείμενα «Θέατρο και Σχολείο» και «Διδακτική της θεατρικής πράξης», από το 1995 έως το 2000. Δίδαξε στο Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Πατρών «Ευάγγελος Παπανούτσος» το αντικείμενο «Η θεατρική πράξη στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση». Από τον Ιανουάριο του 2001 διδάσκει στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στο Τ.Θ.Σ διδάσκει το μάθημα «Θεατρική Αγωγή» (Α΄ και Β΄) και, επίσης, δίδαξε το μάθημα «Εισαγωγή στην Ιστορία της Υποκριτικής και της Σκηνοθεσίας». Ταυτόχρονα διδάσκει στο Μεταπτυχιακό Τμήμα και συμμετέχει στις δραστηριότητες του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών. Έχει διδάξει σε ξένα πανεπιστήμια και ξένους φοιτητές: Université de Lausanne (2002 και 2009), τη θεατρική ομάδα των φοιτητών του Princeton εργαστήρια και σεμινάρια σχετικά με το Αρχαίο δράμα καθώς και το αντικείμενο «Δραματολογία» και «Ιστορία Θεάτρου» σε δραματικές σχολές. Έχει γράψει τα βιβλία: Θεατρική ζωή, κίνηση και δραστηριότητα στην Πάτρα – από την απελευθέρωση της πόλης, 1828 έως το 1904, εκδ. Περί Τεχνών, 2001, Πάτρα (διδακτ. διατριβή 2001) και Στα ίχνη της θεατρικής περιπέτειας, εκδ. Ergo, 2009. Συμμετείχε επίσης στους συλλογικούς τόμους Πάτρα (πανηγυρικός τόμος για την Πάτρα – πολιτιστική πρωτεύουσα 2006), «Στέφανος» (πανηγυρικός τόμος για τον Β. Πούχνερ), Γλύπτες και γλυπτική στην Πάτρα, Πάτρα, Μεσογειακοί Αγώνες, κ.ά.. Αρθρογραφεί σε σχετικά με τον πολιτισμό και το θέατρο περιοδικά και εκδόσεις.

Έχει γράψει θεατρικά έργα και έχει υπογράψει θεατρικές διασκευές σε διηγήματα και μυθιστορήματα τα οποία έχουν παρουσιαστεί από σκηνής: Ο Μαυρογιώργης, έργο της ιδίας (Ρωμαϊκό Ωδείο Πάτρας, 1986), Η Καλλιπάτειρα στο φως της Ολυμπίας, έργο της ιδίας (Μεσαιωνικό κάστρο Πάτρας, αρχαίο στάδιο Ρόδου, Αρχαία Ολυμπία και σε υπαίθρια και κλειστά θέατρα ανά την Ελλάδα, 2002-2004), Ψυχολογία Συριανού συζύγου του Ε. Ροΐδη, θεατρική διασκευή της ιδίας (Θέατρο «Αγορά», θέατρο «Απόλλων» ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας καί αλλού ανά την Ελλάδα, 1997), Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη Λόγος. Ο Άνδρας και ο Έρως, διασκευή της ιδίας εφτά διηγημάτων του Α. Παπαδιαμάντη, (θέατρο «Αγορά», Σκιάθος, Αθήνα, Θεσσαλονίκη και αλλού ανά την Ελλάδα, 1996), Χαίρε Λουΐζα διασκευή της ιδίας του μυθιστορήματος Θα υπογράφω Λουί της Ρέας Γαλανάκη (θέατρο «Αγορά» Πάτρας, θέατρο «Απόλλων» - Διεθνές Φεστιβάλ Πάτρας, 1998), Τα Εφήμερα, διασκευή της ιδίας εφτά διηγημάτων του Ροΐδη (Αθήνα, «Αντιθέατρο, Αγγέλων Βήμα» 2006), Οι δουλάρες, σύνθεση κειμένων με τον Ι. Βιβιλάκη, μουσικοθεατρική παράσταση του Σ. Κραουνάκη (Αθήνα– Αθηναΐς, 2007), Οι πανουργίες της Φλουρούς – Η Άσχημη Αδελφή, διασκευή της ιδίας από το ομώνυμο διήγημα του Δ. Βικέλα (Θίασος «Βήματα» της Ε. Γερασιμίδου – καλοκαίρι 2009 φεστιβάλ ανά την Ελλάδα καιθέατρο «Αγορά» Πάτρας, 2010).

Πολιτισμικά και θεατρικά δραστηριοποιείται από τα φοιτητικά της χρόνια. Συμμετείχε στο θεατρικό τμήμα του Πανεπιστήμιου Αθηνών (1976-1978). Πρωτοστάτησε στη δημιουργία και λειτουργία του Καλλιτεχνικού Εργαστηρίου του Δήμου Πατρέων, πρωτοπόρου ατελιέ Τεχνών στο οποίο υπήρξε πρόεδρος της διοίκησής του (1978 – 1987). Πρωτοστάτησε στην οικοδόμηση, ίδρυση και λειτουργία του υπαίθριου «Λαϊκού Δημοτικού Θεάτρου» της Πάτρας. Υπήρξε καλλιτεχνικός έφορος του Πνευματικού και Καλλιτεχνικού Κέντρου του Δήμου της Πάτρας (1983 – 1987). Ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Θεάτρου και Τέχνης – Πάτρα, καλλιτεχνικός σύμβουλος από το 1987 έως σήμερα, πρωτοστάτησε στην οικοδόμηση, δημιουργία και λειτουργία του Θεάτρου «Αγορά» της Πάτρας (χειμερινό θέατρο που λειτουργεί από το 1990 έως σήμερα) και είναι η σκηνοθέτις των παραστάσεων της «Αγοράς». Επίσης, έχει σκηνοθετήσει σε πολλούς επαγγελματικούς θιάσους των Αθηνών. Από το 1978 έως σήμερα, συμμετέχει σε διοικητικά συμβούλια και επιτροπές πολλών θεσμικών φορέων σχετικών με την εκπαίδευση, τον πολιτισμό και το θέατρο. Ενδεικτικά: Δήμος Πατρέων (Επιτροπή Παιδείας, ΔΕΠΑΠ, Διεθνές Φεστιβάλ Πάτρας, Αγώνες Θεάτρου Σκιών, Πατρινό Καρναβάλι, κ.ά.). Νομαρχία Αχαΐας (Επιτροπή Παιδείας και Πολιτισμού, Δ.Σ. Δικτύου Μεσογειακών Πόλεων, ΥΠΕΠΘ, Πρόεδρος Επιτροπής Αξιολόγησης Ολυμπιακής Παιδείας, Καλλιτεχνικοί Μαθητικοί Αγώνες Θεάτρου κ.ά.), επιτροπές αξιολόγησης: Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ – Δραματολογία), Ίδρυμα Αλ. Α. Ωνάση, Ίδρυμα Παπαδάκη, ΑΣΕΠ κλπ. Συμμετέχει επίσης σε Δ.Σ. ανεξάρτητων φορέων και ως καλλιτεχνικός σύμβουλος δημοτικών και ιδιωτικών φορέων. Υπήρξε εκ των συγγραφέων των φακέλων υποψηφιότητας της Πάτρας ως «Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, 2006» και του «Πάτρα – υποψήφια πόλη των Μεσογειακών Αγώνων, 2009». Έχει λάβει μέρος σε πλήθος συνεδρίων, ημερίδων, σεμιναρίων, θεατρικών εργαστηρίων, διαλέξεων, παρουσιάσεων κλπ. Έχει σκηνοθετήσει περί τα 50 θεατρικά έργα σε ποικίλες σκηνές, με επαγγελματικούς και ερασιτεχνικούς θιάσους. Έχει βραβευθεί και τιμηθεί κατ’ επανάληψη από πολιτιστικούς και καλλιτεχνικούς φορείς για την προσφορά της στην Τέχνη και τον Πολιτισμό.

Αναλυτικότερα οι σκηνοθεσίες:

Θεατρικό Τμήμα Πανεπιστημίου Αθηνών, 1976 – 1978. Συμμετοχή στο έργο Ο κύκλος με την κιμωλία του Μ. Μπρεχτ (Ηρώδειο, περιοδεία σε όλη την Ελλάδα, Βραβείο γυναικείου ρόλου στο Α΄ Φεστιβάλ Ιθάκης, 1976). Σκηνοθεσία του έργου Άτταλος Γ΄ του Κ. Βάρναλη (Ηρώδειο, Ίριδα, περιοδείες, βραβείο παράστασης συνόλου). Οι Μαντατοφόρες του Γ. Ρίτσου (Σπόρτινγκ, περιοδείες).

Καλλιτεχνικό εργαστήρι Δήμου Πάτρας 1978 – 1987: Καραγκιόζικα του Β. Ρώτα (Πάνθεον, Θέατρο Απόλλων), Όνειρο καλοκαιρινής νύκτας του Ου. Σαίξπηρ (Ρωμαϊκό Ωδείο Πάτρας, Θέατρο Απόλλων και ανά την Ελλάδα), Όρνιθες του Αριστοφάνη (Ρωμαϊκό Ωδείο Πάτρας, Θέατρο «Απόλλων» και ανά την Ελλάδα), Ο καλός άνθρωπος του Σετς– Ουάν του Μ. Μπρεχτ (Ρωμαϊκό Ωδείο Πάτρας, Θέατρο «Απόλλων» και ανά την Ελλάδα), Ισαβέλλα, τρεις καραβέλες και ένας παραμυθάς – του Ντάριο Φο (Ρωμαϊκό Ωδείο Πάτρας, Θέατρο «Απόλλων» και ανά την Ελλάδα), Ματζουράνα στο κατώφλι, γάιδαρος στα κεραμίδια του Γ. Αρμένη (Ρωμαϊκό Ωδείο Πάτρας, Θέατρο Απόλλων» και ανά την Ελλάδα, Α΄ Βραβείο σκηνοθεσίας και παράστασης συνόλου Φεστιβάλ Κορίνθου), Ο Μαυρογιώργης, έργο της ιδίας για τον Καραϊσκάκη (Ρωμαϊκό Ωδείο Πάτρας, Θέατρο «Απόλλων» και ανά την Ελλάδα), Η Ιστορία του Αλή Ρέντζο του Π. Μάρκαρη (Ρωμαϊκό Ωδείο Πάτρας, Θέατρο «Απόλλων» και ανά την Ελλάδα), Θάψτε τους νεκρούς του Ι. Σόου (Λαϊκό Δημοτικό Θέατρο Πάτρας), Μόνο του σπανού τα γένια, επιθεώρηση (Λαϊκό Δημοτικό Θέατρο Πάτρας), Ο καλός στρατιώτης Σβέικ του Σ. Πατατζή (Ρωμαϊκό Ωδείο Πάτρας, Θέατρο «Απόλλων» και ανά την Ελλάδα), Κιλλελέρ και Μικρασιατικά (χοροδράματα - Ρωμαϊκό Ωδείο Πάτρας, Θέατρο «Απόλλων» και ανά την Ελλάδα), Δον Κιχώτης του Θερβάντες, Ειρήνη του Αριστοφάνη (παιδικό θέατρο - Ρωμαϊκό Ωδείο Πάτρας, Θέατρο «Απόλλων» και ανά την Ελλάδα).

Θέατρο Αγορά 1987 – 2010: Η δικτατορία της συνείδησης του Μ. Σατρώφ, Η Βενετία σώθηκε του Τ. Ότγουέι, Ο Σίσβε Μπάντζι χάθηκε του Α. Φούγκαρτ, Δυο γυναίκες κορυφής του Ρ. Μ. Ντόναλντ, Τρωάδες του Ευριπίδη, Ο Βασιλικός του Α. Μάτεση, Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη Λόγος, ο Άνδρας και ο Έρως, θεατρική διασκευή της ιδίας, Η Βαβυλωνία του Δ. Βυζάντιου, Χαίρε Λουίζα, θεατρική διασκευή της ιδίας από το μυθιστόρημα της Ρ. Γαλανάκη Θα υπογράφω Λουί, Ψυχολογία Συριανού συζύγου από το διήγημα του Εμμανουήλ Ροΐδη, Η Καλλιπάτειρα στο φως της Ολυμπίας (με την Αλεξάνδρα Λαδικού) – έργο της ιδίας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, Οι πανουργίες της Φλουρούς- Η Άσχημη αδελφή, έργο της ιδίας από το ομώνυμο διήγημα του Δ. Βικέλα.

Δήμος Πύργου – Θέατρο «Απόλλων»: Ο Γενικός γραμματέας του Η. Καπετανάκη, Η Αυλή των θαυμάτων του Ι. Καμπανέλλη, Ο Βασιλικός του Α. Μάτεση, Ιφιγένεια εν Ταύροις του Ευριπίδη, Αρχαιολογικός χώρος Επικούρειου Απόλλωνα Βάσσες, Το πανηγύρι του Δ. Κεχαΐδη.

Δήμος Βραχναιίκων – Θέατρο Σταυροπούλειο και αίθριο σιδηροδρομικού σταθμού: Ο Μανδραγόρας του Μακιαβέλι, Ο Γενικός γραμματέας του Η. Καπετανάκη, Ο Φιάκας του Δ. Μισιτζή, Το Φιόρε του Λεβάντε του Γ. Ξενόπουλου, Οι Γερμανοί ξανάρχονται και Η θεία από το Σικάγο του Α. Σακελλάριου, Η Καλλιπάτειρα στο φως της Ολυμπίας, έργο της ιδίας, Υπάρχει και φιλότιμο του Α. Σακελλάριου, Η Λυσιστράτη του Αριστοφάνη (Α΄ Βραβείο διασκευής, 26ο Φεστιβάλ Καρδίτσας 2008), Ο Μπακαλόγατος των αδερφών Γιαννακόπουλων, Η τύχη της Μαρούλας των Κορομηλά - Κόκκου, Η βεγγέρα του Η. Καπετανάκη.

Στην Αθήνα: Ο αφροσύνης των ανόμων, μουσικοθεατρική παράσταση για το Ρωμανό το Μελωδό (Στοά του βιβλίου με την Α. Συνοδινού και τον Χ. Αηδονίδη), Τα Εφήμερα, θεατρική διασκευή 7 διηγημάτων του Ε. Ροΐδη (θίασος Τελεία, «Αντιθέατρο, Αγγέλων Βήμα»), Οι πονηριές της Φλουρούς - Η Άσχημη αδελφή, έργο της ιδίας (θίασος «Βήματα»).

Ραδιόφωνο, τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ: παρήγαγε και σκηνοθέτησε δέκα ραδιοφωνικές εκπομπές στην ΕΡΑ με θέμα την Ιστορία της Αχαΐας. Σκηνοθέτησε 25 τηλεοπτικά ντοκιμαντέρ πολιτισμικού χαρακτήρα σε δύο σειρές: Α. Η πόλη και η εποχή, Β. Γυναίκες έφυμεν και έγραψε το σενάριο της ταινίας Ένα δελφίνι στη Μεσόγειο - ταινία για την υποψηφιότητα της Πάτρας στους Μεσογειακούς Αγώνες 2009.

ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ

Α΄ βραβείο Δήμου Πατρέων για την προσφορά της στον πολιτισμό και την τέχνη της πόλης και της περιφέρειας (2002), Α΄ Βραβείο Εταιρείας Αχαϊκών Μελετών για το συγγραφικό της έργο (2006), Α΄ βραβείο του Inner Wheel International Club: «Στην πιστή θεραπαινίδα της Τέχνης» για την προσφορά της στην Τέχνη (1998), Βραβείο γυναικείου ρόλου Φεστιβάλ Ιθάκης για τον Κύκλο με την κιμωλία, Μπρέχτ (1976), Α΄ Βραβείο σκηνοθεσίας Φεστιβάλ Κορίνθου για το Ματζουράνα στο κατώφλι… γάιδαρος στα κεραμίδια, Γ. Αρμένη (1983), Α΄ Βραβείο παράστασης συνόλου για τον Άτταλο Γ΄, Κ. Βάρναλη Φεστιβάλ Ιθάκης (1978), Α΄ Βραβείο για τη διασκευή της Λυσιστράτης, Αριστοφάνη Φεστιβάλ Καρδίτσας (2007) και βραβεία - τιμητικές διακρίσεις από τους Δήμους Καλαβρύτων, Διστόμου, Ρόδου, Τρίπολης, Καρδίτσας, Πύργου, Ερμούπολης, Σκιάθου, Ανδρίτσαινας, Λευκάδος, Σύμης κλπ.