Η συμμετοχή εφήβων σε Δημιουργική (Καλλιτεχνική) Δραστηριότητα ως Εμπειρία Ροής και η επίδρασή της στην Ψυχική Ευημερία τους

Tο συνέδριο "Οι Τέχνες στο ελληνικό σχολείο: παρόν και μέλλον" πραγματοποιήθηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ με στόχο την καταγραφή και την ανάδειξη μεθοδολογιών, τεχνικών, καινοτόμων πρακτικών και προσεγγίσεων στη διδακτική και τις εφαρμογές των τεχνών στη σχολική κοινότητα.

Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου μελετήθηκε η θέση του θεάτρου, του κινηματογράφου, του χορού, της μουσικής και των εικαστικών στη σχολική πραγματικότητα. Εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων και ειδικοί θεατρολόγοι, μουσικολόγοι και εικαστικοί συνομίλησαν για τη σημασία των τεχνών γνωστοποιώντας πρωτοβουλίες, νέες κατευθύνσεις και καινοτόμες πρακτικές στη διδακτική των τεχνών, ερευνώντας δυνατότητες συνεργασίας των διδασκόντων στα μαθήματα των τεχνών, μαθαίνοντας για τις εξωδιδακτικές δράσεις της σχολικής κοινότητας και συζητώντας τις προοπτικές για τη θέση των τεχνών στο σχολείο του μέλλοντος.

Η ομιλία "Η συμμετοχή εφήβων σε Δημιουργική (Καλλιτεχνική) Δραστηριότητα ως Εμπειρία Ροής και η επίδρασή της στην Ψυχική Ευημερία τους" πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της συνεδρίας "Ο χορός στο ελληνικό σχολείο".

Στην παρούσα έρευνα εξετάζεται ο ρόλος της “Εμπειρίας Ροής” (flow experience), δηλαδή της βέλτιστης ψυχικής κατάστασης που βιώνει το άτομο, όταν συμμετέχει σε δημιουργικές δραστηριότητες, στα Θετικά & Αρνητικά συναισθήματα και στα επίπεδα της Ψυχολογικής Ευημερίας του (psychology well being). Σύμφωνα με μελέτες, η “Εμπειρία Ροής” μπορεί να βελτιώσει και να ενισχύσει την επίδοση της καλλιτεχνικής δημιουργικότητας και να οδηγήσει στην περαιτέρω μάθηση και ανάπτυξη δεξιοτήτων, επιφέροντας μια διαρκή ικανοποίηση, ευχαρίστηση και ευτυχία στο άτομο.

Συγκεκριμένα, σκοπός της έρευνας είναι να διερευνηθεί ο βαθμός επίδρασης των διαστάσεων της “Εμπειρίας Ροής” που βιώνουν οι μαθητές κατά τη διάρκεια υλοποίησης μιας Δημιουργικής (Καλλιτεχνικής) Δραστηριότητας στα Θετικά & Αρνητικά Συναισθήματα και στην Ψυχολογική Ευημερία τους, όπως αυτή αποτυπώνεται στο μοντέλο των 6 παραγόντων της Ryff (αυτονομία, έλεγχος περιβάλλοντος, θετικές σχέσεις με τους άλλους, προσωπική ανάπτυξη, σκοπός της ζωής, αποδοχή του εαυτού). Για τον έλεγχο των υποθέσεων χρησιμοποιήθηκε δείγμα 30 μαθητών (ηλικίας 14 ετών) που φοιτούν στην κατεύθυνση του θεάτρου και του χορού στο Καλλιτεχνικό Γυμνάσιο Γέρακα. Ως μεθοδολογικό εργαλείο επιλέχθηκε το δομημένο ερωτηματολόγιο με ερωτήσεις κλειστού τύπου.

Για την ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν το κριτήριο T-test για ανεξάρτητα δείγματα και ο έλεγχος συνάφειας (Pearson r) μεταξύ ανεξάρτητων και εξαρτημένων μεταβλητών. Η ανάλυση ολοκληρώθηκε με την παράθεση των αποτελεσμάτων της Πολλαπλής Παλινδρόμησης (μέθοδος Stepwise).

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι, διάφορες πτυχές της Εμπειρίας Ροής που βιώνουν οι μαθητές κατά τη συμμετοχή τους σε Καλλιτεχνική Δράση συνδέονται θετικά με την Ψυχολογική Ευημερία και τα Θετικά & Αρνητικά Συναισθήματα. Συγκεκριμένα, η Ισορροπία των Ικανοτήτων των μαθητών με τις Προκλήσεις της καλλιτεχνικής δράσης (Challenge-Skill Balance), η Απώλεια της Αυτό-συνείδησης (Loss of Self-Consciousness) δηλαδή της απουσίας του εγώ, λόγω της απορρόφησής τους στο καθήκον της διεκπεραίωσης της καλλιτεχνικής δράσης και η Συγχώνευση της Συνείδησης στη Δράση (Action-Awareness Merging), και είναι οι σημαντικότεροι προβλεπτικοί παράγοντες της Ψυχολογικής Ευημερίας. Επιπλέον, όταν οι Στόχοι (Clear Goals) της δράσης είναι Ξεκάθαροι, οι μαθητές εκδηλώνουν Θετικά Συναισθήματα, ενώ όταν αισθάνονται ότι κατά τη διάρκεια της καλλιτεχνική δράσης ο Χρόνος Μετασχηματίζεται (Time Transformation) και ότι χάνουν την Αυτό-συνείδηση τους (Loss of Self-consciousness), τότε τείνουν να εκδηλώνουν Αρνητικά Συναισθήματα.