Η θεατρική παιδεία στην Ελλάδα σήμερα

Είναι διπλωματούχος σολίστ του Ωδείου Αθηνών στο φλάουτο (εξαιρετική διάκριση) και πτυχιούχος της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου (έπαθλο Λιλής Λουριώτη), της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (κλασική φιλολογία), του New York University (κινηματογράφος) και του University of California (Master of Fine Arts στη σκηνοθεσία θεάτρου). Εμφανίστηκε σε τρείς παραστάσεις του Εθνικού Θεάτρου προτού φύγει με υποτροφίες των ιδρυμάτων "Ωνάση" και "Λεβέντη" για τις Η.Π.Α. Εκεί, παράλληλα με τις επίσημες σπουδές του, παρακολούθησε για ένα χρόνο τις τάξεις του Actors Studio και δούλεψε για δύο περιόδους εντατικά με τον Grotowski. Με χορηγία του ιδρύματος "D.W. Waddell" προσλήφθηκε ως μαθητευόμενος καλλιτεχνικός διευθυντής στο κρατικό θέατρο της πολιτείας της Arizona. Στη συνέχεια κράτησε τη θέση του μόνιμου σκηνοθέτη στο Playwrights' Theatre του Derek Walcott στη Βοστώνη, σκηνοθετώντας παράλληλα στο American Repertory Theatre και στο Πανεπιστήμιο Harvard. Έχει πάνω από τριάντα παραγωγές στο ενεργητικό του σε διάφορες πολιτείες της Αμερικής, ανάμεσα στις οποίες συγκαταλέγονται δικές του μεταφράσεις ή διασκευές κειμένων των Σοφοκλή, Ευριπίδη, Brecht, Mishima, Beckett, Cocteau, Lorca, Genet, Pinter, Rimbaud, Müller, Poe, Yourcenar, καθώς και έργα πολλών νέων Αμερικανών συγγραφέων. Στον ελληνικό χώρο σκηνοθέτησε σε δικές του διασκευές και μεταφράσεις τα έργα: “Το Τέλος του Οίκου των Άσερ” και “Ολόκληρος ο Σαίξπηρ σε Μιά Ώρα” για το Θέατρο του Νότου, "Ιστορίες Αιδοίου" στο θέατρο Αυλωνίτη και "Ο Καβαλάρης του Χιονιού" για τη Θεσσαλονίκη / Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης. Σε δικές του μεταφράσεις τα “Πώς Έμαθα να Οδηγώ” για το Απλό Θέατρο, “Η Κατάρα της Ίρμα Βεπ” στο Ήβη, “Η Ψευδαίσθηση και Αχαρνής” για το Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου, “Ένα Καινούργιο Κόκκινο” στο Πόρτα, ”Proof” στο Μουσούρη και “Το Καλό της Χώρας μας” στον Τεχνοχώρο υπό Σκιάν. Με την Κάτια Δανδουλάκη το “Υπηρέτης Δυό Αφεντάδων”, για τον Θ.Ο.Κ. πάλι τα “Αμερικάνικος Βούβαλος” και “Βαβυλωνία”, στο θέατρο Αποθήκη το “Σεσουάρ για Δολοφόνους” και στο Από Μηχανής τους “Σιδεράδες”.

Ο Βίκτωρ Αρδίττης γεννήθηκε στην Aθήνα το 1953. Σπούδασε Oικονομικά στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, και Θεατρολογία στο Université de Paris III – Sorbonne Nouvelle με καθηγητές τους Bernard Dort και Georges Banu. Φοίτησε στη σχολή του «Λαϊκού Πειραματικού Θεάτρου». Mαθήτευσε πλάι στους σκηνοθέτες Antoine Vitez και Γιώργο Σεβαστίκογλου, καθώς και στον θίασο «Schaubühne» του Bερολίνου. Πρώτη του επαγγελματική σκηνοθεσία το 1984. Συνεργάστηκε με τη ραδιοφωνία ως σκηνοθέτης και παραγωγός εκπομπών λόγου για το θέατρο. Tο 1987 συμμετείχε στη δημιουργία του θεσμού του «Θεατρικού Aναλογίου» στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Πάτρας. Tο 1988 υπήρξε συνιδρυτής του «Θεάτρου Πάτρας», στη διεύθυνση του οποίου παρέμεινε για ένα χρόνο. Tο 1992 συμμετείχε στη δημιουργία του εναλλακτικού πολυδύναμου κέντρου τεχνών "Φούρνος" στην Aθήνα. Tο 1997 ίδρυσε τον θίασο «Θέατρο του Λόγου» που επιχορηγήθηκε από το YΠ.ΠO. Yπήρξε Kαλλιτεχνικός Διευθυντής του Kρατικού Θεάτρου Bορείου Eλλάδος από το 2001 ώς το 2004. Yπήρξε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Θεάτρων της Eυρώπης (Union des Théâtres de l’Europe) από το 2002 μέχρι το 2004, όπου και παραμένει σήμερα ως ανεξάρτητο μέλος. Δίδαξε στο Tμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πατρών από το 1992 ώς το 1998, καθώς και στην Aνωτέρα Σχολή Δραματικής Tέχνης "Bεάκη". Από το 2007 είναι Υπεύθυνος Σπουδών της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου. Το 2007 δίδαξε ως επισκέπτης καθηγητής στο Université de Paris III. Στο Tμήμα Θεάτρου της Σχολής Kαλών Tεχνών του Α.Π.Θ., διδάσκει από το 1997 και είναι σήμερα Αναπληρωτής Καθηγητής. Έχει πάρει μέρος σε διεθνή συνέδρια και σεμινάρια. Άρθρα και μεταφράσεις του για το θέατρο έχουν δημοσιευτεί στα περιοδικά Chaillot, Études Théâtrales, Aντί, Λέξη, Δρώμενα, καθώς και σε συλλογικούς τόμους. Έχει σκηνοθετήσει σε κρατικά θέατρα, ΔH.ΠE.ΘE. και επιχορηγούμενους θιάσους, καθώς και στο Teatro Stabile του Τορίνου, έργα των: Mαριβώ, Kλωντέλ, Tεννεσσή Oυίλλιαμς, Mισέλ Bιναβέρ, Aλφρέντ ντε Mυσσέ, Στρίντμπεργκ, Nτυράς, Kολτές, Xάινερ Mύλλερ, Pακίνα, Γκαίτε, Στέρνχάιμ και Σοφοκλή, Xουρμούζη, Mητσάκη, Mαδαρού, Mαρίας Λαϊνά, Λούλας Aναγνωστάκη, Άρη Aλεξάνδρου, Γιάννη Ρίτσου, Μαρίας Ευσταθιάδη κ.ά. Aσχολήθηκε ιδιαίτερα με τη σκηνοθεσία στην όπερα και το σύγχρονο μουσικό θέατρο, στο Mέγαρο Mουσικής Aθηνών, στο Φεστιβάλ Άργους κ.ά., όπου ανέβασε έργα των: Mότσαρτ, Mοντεβέρντι, Γκλουκ, Mενόττι, Σατί και B. Pιζιώτη, X. Bρόντου, M. Aδάμη, Θ. Aντωνίου, Γ. Kουμεντάκη, Θ. Aμπαζή κ.α. Τελευταία σκηνοθετική εργασία του: το έργο της Λούλας Αναγνωστάκη Η Νίκη στη Νέα Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου (Αθήνα, Δεκέμβριος 2011).

Καθηγητής, Τμήμα Θεάτρου ΑΠΘ (2023), Τμήμα Θεατρικών Σπουδών ΕΚΠΑ (1991–2023, Πρόεδρος ΤΘΣ: 2011–2015). Πτυχίο: Νομική Σχολή ΕΚΠΑ (1981). Μεταπτυχιακά - Διδακτορική Διατριβή: Institut d’Études Théâtrales, Sorbonne Nouvelle, Paris III (1981–1987). Ιδρυτικό μέλος Ευρωπαϊκού Δικτύου Έρευνας και Τεκμηρίωσης Παραστάσεων Αρχαίου Ελληνικού Δράματος (https://www.thea.auth.gr/arc-net/)· Ερευνητικός Εταίρος IRC/Interweaving Performance Cultures, Freie Universität Berlin· Ιππότης Tάγματος Ακαδημαϊκού Φοίνικα Γαλλικής Δημοκρατίας.

Βιβλία: Ένα θαμπό χειρόγραφο (1994)· Μολιέρος (2002)· Το θέατρο στην Ελλάδα 1940-2000. Μια επισκόπηση (2005/20236)· Σχεδιάσματα ανάγνωσης (2006)· Αντί Κριτικής (2006). Επιμέλεια (επιλ.): Γιάννης Σιδέρης, Ιστορία του Νέου Ελληνικού Θεάτρου, Α΄/Β΄1-3 (1990–2010)· Κάρολος Κουν. Οι Παραστάσεις (2008)· Δημοτικό Θέατρο Πειραιά (2013)· [με: Broze, Couloumbaritsis, et.al.] Le Mythe d'Hélène (2005)· [με Σ. Φελοπούλου] Relations France-Grèce: Le théâtre des années 1960 à nos jours (2017)· [με Γωγώ Βαρζελιώτη] Σκηνή και ΑμφιΘέατρο. Αφιέρωμα στον Σπύρο Α. Ευαγγελάτο (2018).

Σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Aθηνών και θεατρολογία στο Πανεπιστήμιο Paris-III, όπου πήρε και το διδακτορικό του. Aπό το 1971 ως το 1976 ήταν εντεταλμένος διδασκαλίας στο θεατρικό τμήμα του Πανεπιστημίου Paris-X (Nαντέρ). Tο 1976 εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη και ανέλαβε για τρία χρόνια τη διεύθυνση της Δραματικής Σχολής του KΘBE. Aπό το 1977 διδάσκει θεατρολογία στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, πρώτα στο Tμήμα Φιλολογίας και από το 1992 στο Tμήμα Θεάτρου. Άρχισε να γράφει για το θέατρο στις στήλες του περιοδικού Eπιθεώρηση Tέχνης (1962). Έχει δημοσιεύσει τα βιβλία O Ίψεν στην Eλλάδα και Περί θεάτρου, καθώς και πολλά θεατρολογικά μελετήματα σε διάφορα περιοδικά και σε πρακτικά συνεδρίων. Tο 1979 ίδρυσε την Πειραματική Σκηνή της "Tέχνης", για την οποία έχει μεταφράσει και σκηνοθετήσει διάφορα έργα.

Γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη (1962).

Αποφοίτησε από το Λύκειο Αμπελοκήπων Θεσσαλονίκης. Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ρώμης. Σπούδασε και αποφοίτησε με άριστα από τη Δραματική Σχολή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ).

Σπούδασε υποκριτική και σκηνοθεσία στο HB Studio στη Νέα Υόρκη με υποτροφία του αμερικανικού κράτους (Fulbright Foundation ) Στο διάστημα αυτό παρακολούθησε μαθήματα στο Actors Studio.

Είναι δευτεροετής φοιτητής στο τμήμα Ευρωπαϊκού Πολιτισμού της σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου.

Συμμετείχε ως ηθοποιός σε πολλούς θιάσους, μεταξύ των οποίων το ΚΘΒΕ, το Εθνικό Θέατρο, το Αμφιθέατρο Σπύρου Ευαγγελάτου, τα ΔΗΠΕΘΕ Κρήτης και Κομοτηνής, τους θιάσους Καρέζης-Καζάκου, Αλίκης Βουγιουκλάκη, Γιώργου Κιμούλη.

Πήρε μέρος σε κινηματογραφικές και τηλεοπτικές παραγωγές στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Σκηνοθέτησε παραστάσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Το 1998 ίδρυσε το '' Θέατρο των Αλλαγών'' (http://www.toc.gr) όπου έχει την διεύθυνση λειτουργίας, σκηνοθετεί παραστάσεις και διδάσκει μέχρι και σήμερα. Στο Θέατρο των Αλλαγών σπουδάζουν κάθε χρόνο χίλιοι περίπου σπουδαστές και διδάσκουν ογδόντα ηθοποιοί, σκηνοθέτες και καλλιτέχνες άλλων ειδικοτήτων.

Παράλληλα διδάσκει συστηματικά στη Ρώμη (International Acting School, Cinecitta), στο Λονδίνο (Caravanserai Productions) αλλά και στη Στοκχόλμη (Kulturama), στην Κωνσταντινούπολη (Müjdat Gezen Art Academy, S.A.K.M.), στην Τιφλίδα (Marjansvilli Theatre) στην Νέα Υόρκη (Theaterlab), στο Παρίσι (Ecole de théatre de Paris), στο Άμστερνταμ (Easylaughs group), στο Κατμαντού (Dabali Theater).

Έχει παρουσιάσει δουλειά του σε Διεθνή Φεστιβάλ Θεάτρου
( Ρουμανία , ΙΡΑΝ, Ελβετία και Μεξικό ). Έχει διδάξει στα τμήματα Θεάτρου των Πανεπιστημίων: Αλεξάνδρειας στην Αίγυπτο, Τεχεράνης στο ΙΡΑΝ, Ciudad del Carmen στο Μεξικό.

Ήταν πρόεδρος της κριτικής επιτροπής του Διεθνούς Φεστιβάλ Θεάτρου στο Αγαδίρ (Μαρόκο 2007).

Από το 2005 διοργανώνει κάθε χρόνο το ''In.F.o.Ma.T.''
( International Festival of Making Theater) με συμμετοχές από διάφορα μέρη του κόσμου.

Έχουν εκδοθεί δύο βιβλία του: ''Η Υποκριτική άνευ Διδασκάλου'' εκδόσεις ΚΟΑΝ (δεύτερη έκδοση) και τα θεατρικά έργα ''Αθήνα - Μόσχα'' και ''Τίποτα'' εκδόσεις ΔΩΔΩΝΗ Τα θεατρικά του έργα έχουν μεταφραστεί στα Ιρανικά από την Sakineh Arabnejad κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Afraz. και έχουν ανέβει στην Τεχεράνη σε σκηνοθεσία Katayun Feiz-Marandi και στην Ζυρίχη σε σκηνοθεσία Άννας Τσίχλη. Το «Tίποτα» μεταφράστηκε στα Τούρκικα από τον Kemal Basar και κυκλοφόρησε με το θεατρικό περιοδικό “Yeni Tiyatro” τον Μάρτιο του 2010.

Είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου του ελληνικού κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου.

Γνωρίζει Αγγλικά, Ιταλικά και Γαλλικά.

Έχει ταξιδέψει σε όλα σχεδόν τα μήκη και πλάτη του πλανήτη και το καλοκαίρι του 2008 έκανε τον γύρο του κόσμου σε ένα μήνα, φεύγοντας ανατολικά και επιστρέφοντας από τα δυτικά!

Γεννήθηκε στην Ιερουσαλήμ της Παλαιστίνης. Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1957-1962) και Θέατρο στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν (1957-1960). Ως ηθοποιός έλαβε μέρος σε πολλές παραστάσεις του Θεάτρου Τέχνης και σε ιδιωτικούς θιάσους καθώς και σε ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου.

Από τις αρχές του 1966 μέχρι το 1971 ήταν υπεύθυνος του τμήματος οπτικοακουστικών μέσων της ΑΔΕΛ Α.Ε, μιας από τις μεγαλύτερες διαφημιστικές εταιρίες στην Ελλάδα. Στο διάστημα αυτό οργάνωσε δεκάδες ραδιοφωνικές εκπομπές συνεχείας και δέκα τηλεοπτικά προγράμματα ,σκηνοθετώντας ορισμένα από αυτά.

Από το 1971 ασχολείται με την παραγωγή ταινιών, ντοκιμαντέρ, τηλεοπτικών σειρών, τηλεταινιών, διαφημιστικών για την Ελληνική Τηλεόραση και τον Κινηματογράφο.

Το 1975 υπήρξε ιδρυτικό μέλος «Θεσσαλικού Θεάτρου» και σκηνοθέτησε πολλές από τις παραστάσεις του. ‘Εχει επίσης συνεργαστεί με κρατικούς και ιδιωτικούς θιάσους σκηνοθετώντας έργα του Σοφοκλή, του Ευριπίδη και του Αριστοφάνη: «Φιλοκτήτης», «Μήδεια», «Ιππής», «Λυσιστράτη», «Αχαρνής», «Ειρήνη», «Πλούτος», «Εκάβη», «Τρωαδίτισες», «Εκκλησιάζουσες», «Πλούτος-Πενίας Θρίαμβος» για το Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου. Επίσης έργα των Α.Τσέχωφ, Α.Μίλλερ, Τ.Ουίλλιαμς, Φ.Λόρκα, Ε.Ιψεν, Π.Σάφερ, Ουίλ.Σαίξπηρ, Μπ Τζόνσον, Στ.Στρατίεβ, Χρ. Μπόιτσεφ, Ι. Καμπανέλλλη, Π.Μάτεσι κ.α. Επίσης σκηνοθέτησε τις παραστάσεις «Το ημερολόγιο της ‘Αννας Φράνκ», «Καημένε μου Μάρικ» του Αλ. Αρμπούζωφ , «Μωβ Κωμωδία» του Γ.Χασάπογλου, «Η Μέθοδος Γκρόνχολμ» του Τζόρντι Γκαλθεράν , «Ο δρόμος περνά από μέσα»του Ιακ. Καμπανέλλη. Την ίδια περίοδο σκηνοθετεί για την ΕΡΤ: επτά πολιτιστικά ντοκιμαντέρ για την παράδοση και την επίδραση της Ορθοδοξίας στα Ιεροσόλυμα και στον ευρύτερο αραβικό χώρο, μια σειρά δεκαπέντε ταινιών για την ιστορία του «ενδύματος» από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι το Βυζάντιο, πολλά θεατρικά έργα για το ραδιόφωνο και την τηλεόραση της ΕΡΤ (Θέατρο της Δευτέρας),
τις τηλεοπτικές σειρές «Αστροφεγγιά», «Ακριβή μου Σοφία» και «’Ιος του Πατέρα» την εκπομπή «Χρόνια Δημοκρατίας» με την Μαρία Ρεζάν καθώς και τα εβδομαδιαία τηλεοπτικά προγράμματα «Ανοιχτά θέματα», « Σε πρώτο πρόσωπο» και «Προετοιμάζοντας το μέλλον».

‘Εχει διδάξει στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου στη Δραματική Σχολή του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος και τα τελευταία οχτώ χρόνια στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν στην οποία είναι Διευθυντής.

‘Εχει διατελέσει: Μέλος, Αντιπρόεδρος και Πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών, Πρόεδρος της ‘Ενωσης Παραγωγών Διαφημιστικών Ταινιών Ελλάδος, Μέλος του Δ.Σ. της ΕΡΤ ΑΕ, Διευθυντής Τηλεόρασης της ΕΤ1,Γενικός Γραμματέας του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Θεάτρου, Αναπληρωτής Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου (1995-1997), Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος (1998- 2001), Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ελληνικού Κέντρου Κινηματογράφου (2001-2005). Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν.

‘Εχει τιμηθεί για την εν γένει προσφορά του στο θέατρο από τον Οργανισμό Πολιτιστικών Εκδηλώσεων Πάτρας.