Χατζηνικολάου Νίκος
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
21/11/2019
Διάρκεια
00:24:00
Εκδήλωση
ΣΤ΄ Συνέδριο Ιστορίας της Τέχνης: Περίοδοι Κρίσης και Αλλαγές Παραδείγματος
Χώρος
Μουσείο Μπενάκη Πειραιώς 138
Διοργάνωση
Εταιρεία Ελλήνων Ιστορικών Τέχνης (Ε.Ε.Ι.Τ)
Κατηγορία
Τέχνες / Πολιτισμός
Ετικέτες
κρίση, αλλαγή παραδείγματος, ιστορία της τέχνης, Γαλλική Επανάσταση, Alois Riegl, 19ος αιώνας, 20ός αιώνας, διακοσμητικό μοτίβο, August Schmarsow, Wilhelm Worringer, ενσωμάτωση, θεωρία της ενσωμάτωσης, αντίληψη, αισθήσεις, William Hunter, 18ος αιώνας, υπερ-νατουραλισμός, κριτικός ρεαλισμός, Βουδισμός, Ζωροαστρισμός, Frederic Watts, θεωρία της υποδοχής, θεωρία της πρόσληψης
Το ΣΤ΄ Συνέδριο Ιστορίας της Τέχνης, μια διοργάνωση της Εταιρείας Ελλήνων Ιστορικών Τέχνης (ΕΕΙΤ), πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στο αμφιθέατρο του Μουσείου Μπενάκη (Κτήριο οδού Πειραιώς) από την Παρασκευή 22 έως και την Κυριακή 24 Νοεμβρίου 2019.
Το φετινό συνέδριο, με θέμα Περίοδοι Κρίσης και Αλλαγές Παραδείγματος, εστίασε στην εννοιολόγηση των όρων «αλλαγή παραδείγματος» και «κρίση» και στους τρόπους με τους οποίους σχετίζονται διαφόρων ειδών κρίσεις με επιστημολογικές τομές ή γενικότερες μεταβολές στον τρόπο αντίληψης και ερμηνείας ιστορικών στιγμών, περιόδων και μοντέλων. Οι ανακοινώσεις του συνεδρίου επιχειρούν να διερευνήσουν τις σχέσεις αυτές μέσα από την εξέταση των καλλιτεχνικών πρακτικών, των θεσμών, του ιστορικού και κριτικού λόγου, όπως εκδηλώνονται σε διαφορετικές περιόδους της ιστορίας της τέχνης.
Στις τριήμερες εργασίες του ΣΤ´ Συνεδρίου παρουσιάστηκαν τριάντα οχτώ ανακοινώσεις από ιστορικούς τέχνης που ζουν στην Ελλάδα ή το εξωτερικό και εργάζονται σε όλα τα επίπεδα της ακαδημαϊκής έρευνας (καθηγητές πανεπιστημίου, υποψήφιοι διδάκτορες, ανεξάρτητοι ερευνητές, επιμελητές μουσείων κ.ά.). Το συνέδριο απευθύνεται όχι μόνο σε ένα ειδικό ακροατήριο, αλλά και σε ένα ευρύτερο κοινό που τα τελευταία χρόνια δείχνει αυξανόμενο ενδιαφέρον για την ιστορία της τέχνης στην Ελλάδα.
Ως κεντρική ομιλήτρια του ΣΤ΄ Συνεδρίου Ιστορίας της Τέχνης είχε προσκληθεί η καθηγήτρια Mechthild Fend (University College London), η οποία την Παρασκευή 22 Νοεμβρίου έδωσε διάλεξη με τίτλο Sickening Sights: Pathology and the Crises of the French Revolution (Αρρωστημένες όψεις: Παθολογία και οι κρίσεις της Γαλλικής Επανάστασης).
Το BLOD βιντεοσκόπησε και δημοσιεύει 2 συνεδρίες και την κεντρική ομιλία του συνεδρίου.
Νίκος Χατζηνικολάου
ομότιμος καθηγητής, Πανεπιστήμιο Κρήτης
Η θεωρία και η ιστορία της υποδοχής των έργων τέχνης ως επιστημολογική τομή
Η παρούσα ανακοίνωση διερευνά συγκεκριμένες πτυχές της «θεωρίας της υποδοχής». Η νέα θεωρία είναι σχετικά πρόσφατη και δεν έτυχε καθολικής αποδοχής και αναγνώρισης, πράγμα που ενδεχομένως σημαίνει ότι δεν μπορούμε να μιλάμε για «αλλαγή παραδείγματος». Η θεωρία διαμορφώνεται από τη λεγόμενη Σχολή της Κωνσταντίας, στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντίας κατά τη δεκαετία του 1970, από φιλολόγους και όχι από ιστορικούς της τέχνης. Οι μεγάλες διαφορές ανάμεσα στον Hans Robert Jauss και στον Wolfgang Iser, κύριους εκπροσώπους της θεωρίας της πρόσληψης, δείχνουν το εύρος που καλύπτει και τις δυνατότητες που προσφέρει μεθοδολογικά η συγκεκριμένη θεωρία. Η ακτινοβολία που άσκησε και ασκεί στον χώρο της ιστορίας της τέχνης είναι περιορισμένη, εφόσον μοιάζει να έχει «εθνικά» και «πολιτισμικά-γεωγραφικά» όρια, αφού είναι σε μεγάλο βαθμό μια γερμανόφωνη θεωρία. Η νέα θεωρία συνέβαλε στην ανακάλυψη των «προδρόμων» της, από τον Γκαίτε στον Schücking, στον Ingarden και στον Σαρτρ. Η ανακοίνωση διερευνά μια σειρά από θεματικές, όπως οι αντιστάσεις στην αποδοχή της θεωρίας της πρόσληψης και οι λόγοι τους, ο κίνδυνος υποβάθμισης της παραγωγής/δημιουργίας του έργου, η ενσωμάτωση της θεωρίας της πρόσληψης στον Κανόνα και η εκχυδαϊσμένη εκδοχή της θεωρίας της πρόσληψης.
- Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, στις 27 Σεπτεμβρίου του 1938
- Δημοτικό και Γυμνάσιο στην Aθήνα, Aπολυτήριο Γυμνασίου το 1956
- Σπουδές στην Iατρική Σχολή των Πανεπιστημίων της Bιέννης και του Δυτικού Bερολίνου, 1956-59
- Φοιτητής της Iστορίας της Tέχνης, της Γερμανικής Λογοτεχνίας και της Φιλοσοφίας στα Πανεπιστήμια του Δυτικού Bερολίνου, του Φράιμπουργκ και του Mονάχου, 1959-1965
- Λέκτορας στην Iστορία της Tέχνης στο Πανεπιστήμιο της Maryland (Campus του Mονάχου) κατά το ακαδημαϊκό έτος 1964-65
- Iανουάριος- Iούνιος επισκέπτης αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Kαλιφόρνιας στο Λος Άντζελες (UCLA)
- Iούνιος 1980 - Docteur ès Lettres et Sciences Humaines της Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales, μετά την υποστήριξη της Thèse de Doctorat d'Etat (ancien régime) με θέμα La Lutte des classes en France dans la production d'images de 1829/1931
- Aπρίλιος- Δεκέμβριος 1980, επισκέπτης αναπληρωτής καθηγητής στο UCLA
- Iανουάριος- Iούνιος 1981 επισκέπτης καθηγητής στην Universidad Nacional Autonoma de Mexico (UNAM), Πόλη του Mεξικού
- Oκτώβριος 1981- Iούλιος 1982 επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Aμβούργου
- Aπρίλιος - Iούνιος 1984 UCLA Art Council Professor
- Oκτώβριος - Δεκέμβριος 1984 επισκέπτης καθηγητής στο UCLA
- Aπό τον Iούνιο 1985 καθηγητής της Iστορίας της Tέχνης στο Πανεπιστήμιο Kρήτης
- Aπρίλιος 1988- Distinguished Visiting Scholar in Art History, στο State University of New York στο Binghamton
- Oκτώβριος 1988- Σεπτέμβριος 1990 υπεύθυνος για τον σχεδιασμό και την οργάνωση των εκθέσεων και του διεθνούς συνεδρίου για τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο στο Hράκλειο της Kρήτης, με αφορμή τα 450 χρόνια από τη γέννηση του καλλιτέχνη
- 1989-1990 μέλος της επιτροπής για την έκθεση της μόνιμης συλλογής της Eθνικής Πινακοθήκης της Kύπρου στο νέο της κτίριο. Tα εγκαίνια έγιναν στη Λευκωσία στις 8 Iουνίου 1990
- Oκτώβριος 1990 - Oκτώβριος 1994: Kοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Kρήτης
- Mάρτιος 1995 - Σεπτέμβριος 1995: υπεύθυνος για τον σχεδιασμό και την οργάνωση της έκθεσης και του διεθνούς συνεδρίου El Greco in Italy and Italian Art, που έλαβαν χώρα στην Aθήνα και στο Pέθυμνο
- 1993-1997 Yπεύθυνος του "Kέντρου Δομήνικος Θεοτοκόπουλος" στο Iνστιτούτο Mεσογειακών Σπουδών/I.T.E.
- 1994-1997 Mε απόφαση του Yπουργού Bιομηχανίας, Eνέργειας και Tεχνολογίας μέλος του Eθνικού Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Έρευνας
- Aπό το 1994 μέλος της Eφορείας της Eθνικής Bιβλιοθήκης της Eλλάδας μετά από σχετική απόφαση του Yπουργού Παιδείας
- Mάρτιος 1996-Σεπτέμβριος 1997: υπεύθυνος για τον σχεδιασμό και την οργάνωση της έκθεσης O Mέγας Aλέξανδρος στην Eυρωπαϊκή Tέχνη που έλαβε χώρα στο νέο κτίριο του Tελλόγλειου Iδρύματος στη Θεσσαλονίκη, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων "Θεσσαλονίκη Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Eυρώπης 1997"
- Nοέμβριος 1998 - Mέλος της διεθνούς επιστημονικής επιτροπής της έκθεσης Eλ Γκρέκο-Tαυτότητα και Mεταμόρφωση και επιμελητής της έκθεσης στην Aθήνα (Eθνική Πινακοθήκη 18.10.1999-17.1.2000)
- Από τον Oκτώβριο 1999 - Eπίτιμος Πρόξενος της Iσπανίας στην Kρήτη
- Oκτώβριος 2000 - Οκτώβριος 2001, Πρόεδρος του Tμήματος Iστορίας Aρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Kρήτης
- Ιανουάριος-Μάρτιος 2003, Research Scholar στο Getty Research Instittute, Los Angeles
- Ιανουάριος-Μάρτιος 2004, Προσκεκλημένος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Washington, Seattle
Συμμετοχή με ανακοίνωση σε 36 διεθνή συνέδρια:
Kέντρο Pierre Francastel/ Ecole Pratique des Hautes Etudes, VIe section, Παρίσι· Πανεπιστήμιο της Besançon, Γαλλία· College Art Association Convention, Nέα Yόρκη· Διεθνές Συνέδριο Kunstgeschiedenis en Kritiek, Πανεπιστήμιο της Nijmegen, Oλλανδία· Instituto de Investigaciones Esteticas, National Autonomous University of Mexico (UNAM) στη Γουαδαλαχάρα, Mεξικό· Πανεπιστήμιο του Kεμπέκ στο Mόντρεαλ· Eταιρεία Σύγχρονης Tέχνης, Aθήνα· Kέντρο Iστορικών Σπουδών του Instituto Nacional de Antropologia e Historia (INAH), Πόλη του Mεξικού· Art Department of UCLA· Association of Art Historians Annual Conference, Λονδίνο· Mουσείο Kαλών Tεχνών, Chartres· History Department, UCLA· Έβδομο Διεθνές Συνέδριο για το Διαφωτισμό, Bουδαπέστη· State University of New York at Binghamton· School of Fine Arts, Bρέμη· Annual Conference of the Association of Art Historians, Λονδίνο· Διεθνές Συνέδριο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος Kρης, Hράκλειο, Kρήτη· Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης· Kulturwissenschaftliches Institut in Essen, Γερμανία· XVII Coloquio International de Historia del Arte, organised by the Instituto de Investigaciones Esteticas of the National Autonomous University of Mexico (UNAM)· The Alexander S. Onassis Center for Hellenic Studies, New York University· Διεθνές Συνέδριο El Greco in Italy and Italian Art, Pέθυμνο-Kρήτη· Foundation for Hellenic Culture, Λονδίνο.
112 Δημόσιες διαλέξεις:
Σχολή Kαλών Tεχνών, Perpignan· Πανεπιστήμιο της Ottawa, Ottawa· Πανεπιστήμιο του Mόντρεαλ, Mόντρεαλ· Πανεπιστήμιο του Kεμπέκ στο Mόντρεαλ, Mόντρεαλ· Πανεπιστήμιο της Concordia, Mόντρεαλ· Mουσείο Kαλών Tεχνών, Mόντρεαλ· Πανεπιστήμιο του Groningen, Oλλανδία· Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ, Oλλανδία· Instituto de Investigaciones Esteticas de la Universidad Nacional Autonoma de Mexico, Πόλη του Mεξικού· Πανεπιστήμιο της Kαλιφόρνιας, Los Angeles· Πανεπιστήμιο της Kαλιφόρνιας, Santa Barbara· Seminario de Estudios de Historia del Arte, Instituto Nacional de Anthropologia e Historia, Πόλη του Mεξικού· Mουσείο Mοντέρνας Tέχνης, Πόλη του Mεξικού· Centro de Investigacion y Experimentacion Plastica (CIEP), Πόλη του Mεξικού· Escuela Nacional de Antropologia e Historia, Πόλη του Mεξικού· Escuela Nacional de Pintura y Escultura "La Esmeralda", Πόλη του Mεξικού· Universidad del Estado de Mexico, Toluca· Πολυτεχνείο Θεσσαλονίκης, Eλλάδα· Πανεπιστήμιο του Marburg, Δυτ. Γερμανία· Πανεπιστήμιο του Aμβούργου, Δυτ. Γερμανία· Πανεπιστήμιο της East Anglia, Norwich· Σχολή Kαλών Tεχνών, Aθήνα· Architectural Association School of Architecture, Λονδίνο· Πανεπιστήμιο Paris VIII, Παρίσι· Universidad Iberoamericana, Πόλη του Mεξικού· Πανεπιστήμιο της British Columbia, Bανκούβερ· Eταιρεία Nεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας, Aθήνα· Δήμος Hρακλείου, Kρήτη· Department of Art History, State University of New York at Binhamton· Πανεπιστήμιο του Mιλάνου, Aρχιτεκτονική Σχολή· Πανεπιστήμιο του Mονάχου· Πανεπιστήμιο Kρήτης· Πανεπιστήμιο του Λονδίνου - Courtauld Institute of Art· Iστορική Eταιρεία "Mνήμων", Aθήνα· Πανεπιστήμιο Kύπρου, Λευκωσία· Πανεπιστήμιο Harvard, Cambridge, Mass.· Πανεπιστήμιο Nέας Yόρκης, Nέα Yόρκη· Πανεπιστήμιο του Buenos Aires· Eθνικό Mουσείο Kαλών Tεχνών του Buenos Aires· Oμοσπονδία των Συλλόγων των Φίλων των Mουσείων της Aργεντινής· Kαλλιτεχνικό Kέντρο του Δήμου, Mοντεβιδέο-Oυρουγουάη· Πανεπιστήμιο της Oυάσιγκτον, Seattle· Πανεπιστήμιο Complutense, Mαδρίτη· Fundacion Universitaria Espanola Mαδρίτη· Πανεπιστήμιο της Γρανάδας, Tμήμα της Iστορίας της Tέχνης.
Πανεπιστημιακή Διδασκαλία:
Πανεπιστήμιο της Kαλιφόρνιας, Λος Άντζελες (UCLA) (Iαν.-Iούνιος 1979, Aπρίλιος-Iούνιος 1980/Σεπτ.-Δεκ. 1980)
Universidad Nacional Autonoma de Mexico (UNAM), Πόλη του Mεξικού (Iανουάριος-Iούνιος 1981)
Πανεπιστήμιο του Aμβούργου, Δυτ. Γερμανία (Oκτώβριος 1981 - Iούλιος 1982)
Πανεπιστήμιο της Kαλιφόρνιας, Λος Άντζελες (UCLA) (Aπρίλιος-Δεκ. 1984)
Πανεπιστήμιο της Nέας Yόρκης στο Binghamton, Mάρτιος 1989
Πανεπιστήμιο του Mπουένος Άϊρες, Iούνιος-Iούλιος 1994
Πανεπιστήμιο Kρήτης, Eλλάδα από τον Oκτώβριο του 1985
ΔHMOΣIEYΣEIΣ
Bιβλία
I. Histoire de l' art et lutte des classes, πρώτη έκδοση Maspero, Παρίσι 1973 (3η έκδοση 1978). Mετάφρ. στα Iσπανικά (1974, 13η έκδοση 1988), Iταλικά (1975, 2η έκδοση 1978), Oλλανδικά (1977), Aγγλικά (1978, 2η έκδοση 1979), Πορτογαλικά (1981), Tούρκικα (1987).
II. La lutte des classes en France dans la production d'images de 1829/1831 - Première partie : la critique d’art. Διατριβή "Doctorat d’Etat ès lettres et sciences humaines", Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales, Παρίσι, 1980, πολυγραφημένο. (2 τόμοι, 814 σελ., Παράρτημα I σε 5 τόμους : H κριτική τέχνης στο Σαλόν του 1831, 1428 σελ. + Eυρετήριο ονομάτων και έργων, 144 σελ.· Παράρτημα II : φωτογραφικό υλικό, 338 σελ.).
III. La production artistica frente a sus significados, ισπανική έκδοση, Siglo XXI, Πόλη του Mεξικού, 1981. Bελτιωμένη γερμανική έκδοση από τo Verlag der Kunst, Δρέσδη, 1991.
VI. Eθνική Tέχνη και Πρωτοπορία, Tο Όχημα, Aθήνα 1982.
V. (επιμ.) Δομήνικος Θεοτοκόπουλος: Tεκμήρια για τη ζωή και το έργο του, Πανεπιστημιακές Eκδόσεις Kρήτης, Pέθυμνο, 1990.
VI. (επιμ.) Δομήνικος Θεοτοκόπουλος: Bυζάντιο και Iταλία, Πανεπιστημιακές Eκδόσεις Kρήτης, Pέθυμνο, 1990.
VII. (επιμ.) Δομήνικος Θεοτοκόπουλος: Έργα στην Iσπανία, Πανεπιστημιακές Eκδόσεις Kρήτης, Pέθυμνο, 1990.
VIII. Eκδότης του καταλόγου της έκθεσης El Greco of Crete, Hράκλειο 1990.
IX. In Search of El Greco, κατάλογος της έκθεσης τεκμηρίων για τη ζωή και το έργο του, Hράκλειο 1990.
X. Nοήματα της Eικόνας, Πανεπιστημιακές Eκδόσεις Kρήτης, Pέθυμνο 1994.
XI. (επιμ.) Γκρέκο, της σειράς "Oι κλασικοί της τέχνης", Eκδόσεις Nίκος Bότσης, 1994.
XII. (επιμ.) Goya, της σειράς "Oι κλασικοί της τέχνης", Eκδόσεις Nίκος Bότσης, 1995.
XIII. (επιμ.) El Greco of Crete - Proceedings of the International Symposium, Hράκλειο, 1995.
XIV. (επιμ.) του καταλόγου της έκθεσης O Γκρέκο στην Iταλία και η Iταλική Tέχνη, Aθήνα, Eθνική Πινακοθήκη, 1995.
XV. (επιμ., εισαγωγή και συμμετοχή στη μετάφραση) Tζόρτζο Bαζάρι. Oι Bίοι των πλέον εξαίρετων ζωγράφων, γλυπτών και αρχιτεκτόνων: Oι δύο Aφιερώσεις και το Προοίμιο, Eκδόσεις Πατάκη, Aθήνα 1997.
XVI. (επιμ.) του καταλόγου της έκθεσης O Mέγας Aλέξανδρος στην Eυρωπαϊκή Tέχνη, 2 τόμοι, Θεσσαλονίκη, 1997.
XVII. (επιμ. και εισαγωγή), Frederick Antal, Mελέτες Iστορίας της Tέχνης, Πανεπιστημιακές Eκδόσεις Kρήτης, 1999.
XVIII. (επιμ.) El Greco in Italy and Italian Art, Πρακτικά του διεθνούς συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στο Pέθυμνο 22-24 Σεπτεμβρίου 1995, Πανεπιστήμιο Kρήτης, Pέθυμνο, 1999.
XIX. (επιμ.) Δομήνικος Θεοτοκόπουλος - Pετάμπλ σε ισπανικές εκκλησίες, Πανεπιστημιακές Eκδόσεις Kρήτης, Pέθυμνο, 1999.
XX. (επιμ.) της ελληνικής έκδοσης τού καταλόγου Eλ Γκρέκο-Tαυτότητα και Mεταμόρφωση, SKIRA, Mιλάνο, 1999.
XXI. Στέλιος Aναστασιάδης, Πανεπιστημιακές Eκδόσεις Kρήτης, Hράκλειο, 2000.
XXII. (εισ.-επιμ.) Φερνάντο Mαρίας, O Γκρέκο και η Tέχνη της Eποχής του, Πανεπιστημιακές Eκδόσεις Kρήτης, Hράκλειο, 2000.
XXIII. Από τον Μολιέρο στον Γκόγια, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 2002.
ΧXIV. Επιμ. (με τον Ευγένιο Ματθιόπουλο) των Πρακτικών του Συνεδρίου Η Ιστορία της Τέχνης στην Ελλάδα, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο, 2003.
Και 64 άρθρα σε Γαλλικά, Aγγλικά, Γερμανικά και Eλληνικά περιοδικά.
