Η θεσμοθέτηση των ερευνητικών εργασιών στο υποχρεωτικό πρόγραμμα του Λυκείου: Μια πρόκληση για την Ελληνική μαθηματική εκπαίδευση

Στο νέο μάθημα της Ερευνητικής Εργασίας, ενταγμένο στον υποχρεωτικό κορμό του προγράμματος σπουδών στο Λύκειο, ήταν αφιερωμένη η ημερίδα που διοργάνωσε το Σάββατο 30 Ιουνίου στην Αθήνα, η ομάδα ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ.

Η αίθουσα «Αντώνης Τρίτσης» του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων γέμισε από εκπαιδευτικούς και μαθητές, που θέλησαν να ενημερωθούν για τον τρόπο εφαρμογής του νέου εκπαιδευτικού θεσμού, αλλά και από φίλους της ομάδας ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ που αγαπούν τα μαθηματικά και τη λογοτεχνία.

Ο θεσμός της Ερευνητικής Εργασίας παρουσιάστηκε, άλλωστε, από μαθηματικούς με πολύτιμες εμπειρίες από την ενασχόλησή τους με λέσχες ανάγνωσης.

Στην κεντρική ομιλία της εκδήλωσης, ο Γιάννης Θωμαΐδης (Διδάκτωρ των Μαθηματικών, Σχολικός Σύμβουλος Νομού Κιλκίς) μίλησε για τη σχέση των Ερευνητικών Εργασιών με τη μαθηματική εκπαίδευση στηριζόμενος στη θεσμοθέτηση των Ερευνητικών Εργασιών στο Λύκειο. «Μεγάλη ευκαιρία για τον απεγκλωβισμό της ελληνικής μαθηματικής εκπαίδευσης από το τέλμα που βρίσκεται εδώ και δεκαετίες» χαρακτήρισε το νέο θεσμό ο Γιάννης Θωμαΐδης. Και αναφέρθηκε στα διαχρονικά “πάθη” της Ελληνικής μαθηματικής εκπαίδευσης μέσα από τα λόγια δυο κορυφαίων Ελλήνων μαθηματικών, του Δημήτρη Κάππου (1905-1985) και του σύγχρονού μας Βασίλη Δουγαλή.

Ο  Δ. Κάππος, υπενθύμισε ο Γ. Θωμαΐδης, επέκρινε τη σύνδεση της μαθηματικής διδασκαλίας με την «ασκησεολογίαν», άποψη που μοιράζεται και ο Βασίλης Δουγαλής, ο οποίος έχει, επίσης, τονίσει : «η περίφημη «ασκησιολογία» ή «μεθοδολογία λύσης των ασκήσεων», είναι το κυριότερο πρόβλημα της εκπαίδευσης στα μαθηματικά στο Λύκειο σήμερα. Και υπαγορεύεται, βέβαια, από τη σημερινή μορφή των εξετάσεων και τις ανάγκες ενός ομοιόμορφου τρόπου βαθμολογίας. Δεν βλέπω άλλη λύση για την πάταξη αυτής της συνταγολογίας από το αδυνάτισμα του ρόλου των εισαγωγικών εξετάσεων και την  αντικατάσταση ορισμένων ασκήσεων από πιο σύνθετα προβλήματα».

Στη συνέχεια, ο κεντρικός ομιλητής παρουσίασε ένα ξεχωριστό παράδειγμα Ερευνητικής Εργασίας, την προσπάθεια διδασκαλίας της Ευκλείδειας Γεωμετρίας απευθείας από το πρωτότυπο κείμενο. Ένα τολμηρό εγχείρημα που είχε υλοποιήσει στο παρελθόν με τη βοήθεια φιλολόγων, το οποίο σήμερα στο πλαίσιο των Ερευνητικών Εργασιών μπορεί, όπως τόνισε, να πάρει άλλες διαστάσεις.

Με αφετηρία την πρότασή του, «Η απo-δόμηση του “ευκλείδειου τελετουργικού” ως θέμα ερευνητικής εργασίας» έκανε μια εμπεριστατωμένη ανάλυση για τη λογική δομή μιας “νησίδας” προτάσεων της Ευκλείδειας Γεωμετρίας και κατέληξε στη Σωκρατική σοφία μέσα από τα λόγια του J.F. Bernt, Προέδρου της Νορβηγικής Ακαδημίας Γραμμάτων και Επιστημών : «η μεγαλύτερη πρόκληση για την ανθρώπινη νόηση δεν είναι η απόκτηση καινούργιας γνώσης, αλλά η κατανόηση των σχέσεων μεταξύ όσων ήδη ξέρουμε ή ανακαλύπτουμε και των συνεπειών τους».