Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Η Ζωή ενός Σκλάβου-Δραπέτη: Μία Αδιάκοπη Μετανάστευση

Αρσένη Τζένη

29 Μαρτίου 2012

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 12:39 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 1122

Η ομιλία επικεντρώνεται στη ζωή ενός σκλάβου-δραπέτη στην Κούβα, όπως αυτή μεταφέρεται μέσα από την όπερα του Χανς Βέρνερ Χέντσε (Hans Werner Henze), El Cimarron (Ελ Σιμαρόν). Πρόκειται για την πραγματική ιστορία του Εστέμπαν Μοντέχο (Esteban Montejo) που βίωσε αλλεπάλληλες “μεταναστεύσεις” και μεταναστεύσεις ως πρωτοστάτης στον απελευθερωτικό αγώνα, στον Πόλεμο Ανεξαρτησίας της Κούβας από τους Ισπανούς. Το υπαρκτό αυτό πρόσωπο συναντά για πρώτη φορά το 1963 ο εθνολόγος Μιγκέλ Μπαρνέτ (Miguel Barnet), ο οποίος γράφει μια μελέτη για την κοινωνική και πολιτική ζωή της Κούβας, βασισμένη στη ζωή και μέσα από τη διήγηση του Εστέμπαν Μοντέχο που είναι τότε 103 ετών. Τη βιογραφία του Μοντέχο διαβάζει ο ποιητής Χανς Μάγκνους Εντσεσμπέργκερ (Hans Magnus Enzensberger), ο οποίος το 1968 προτείνει στον συνθέτη Χέντσε το έργο του Μπαρνέτ ως αντικείμενο καλλιτεχνικού πειραματισμού. Δεν είναι τυχαία η χρονική στιγμή της δημιουργίας του Ελ Σιμαρόν, αφού η σύλληψη της ιδέας και η συνεργασία Χέντσε-Εντσεσμπέργκερ ξεκινά αμέσως μετά τα γεγονότα του ’68 στο Παρίσι. Οι δυο δημιουργοί πηγαίνουν το 1969 στην Κούβα για να συναντήσουν τον Εστέμπαν Μοντέχο που ζει ακόμα στην Αβάνα και έτσι ξεκινά το ταξίδι της δημιουργίας του Ελ Σιμαρόν που ολοκληρώνεται τον Ιανουάριο του 1970.

Το 2005 η ομιλήτρια ανέλαβε τη δραματουργική επεξεργασία, τη μετάφραση και τη σκηνοθεσία της όπερας αυτής που παρουσιάστηκε τον ίδιο χρόνο στην Πειραματική Λυρική Σκηνή. Νωρίτερα συνάντησε τον Μιγκέλ Μπαρνέτ στο Παρίσι, όπου της μίλησε για τον Εστέμπαν, για έναν άνθρωπο έξυπνο, παθιασμένο με πολύπλευρο χαρακτήρα και επαναστατικό πνεύμα. Μέσα από τη ζωή του Εστέμπαν, όπως αυτή διαφαίνεται μέσα από το λυρικό μονόπρακτο, προσεγγίζεται μία άλλη πλευρά της μετανάστευσης, εκούσιας αλλά πάντοτε βαθιά μοναχικής. Η ομιλία συνοδεύεται από χαρακτηριστικά αποσπάσματα από την όπερα, όπως αυτή παρουσιάστηκε το 2005.

Αρσένη Τζένη Σκηνοθέτις - Θεατρολόγος

Σπούδασε Θεατρολογία και Σκηνοθεσία στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Συνέχισε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στη Φιλοσοφία και τη διδακτορική της διατριβή στην Αισθητική Φιλοσοφία, την Όπερα και την Αρχαία Τραγωδία στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Μετέβη στις Ηνωμένες Πολιτείες, για επιστημονική έρευνα και Σκηνοθεσία Όπερας στο Τμήμα Μουσικολογίας του Πανεπιστημίου της Βοστόνης και έκανε σπουδές Σκηνοθεσίας Κινηματογράφου στη Νέα Υόρκη. Είναι υπότροφος πολλών ιδρυμάτων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Έχει κάνει σπουδές στα θεωρητικά της Μουσικής και στο πιάνο, έχει γράψει μουσική για το θέατρο και libretti για όπερες και έχει διασκευάσει και σκηνοθετήσει θεατρικά έργα στο Λονδίνο. Για την παράστασή της Mendelssohn’s Antigone, την οποία σκηνοθέτησε στο Royal Albert Hall για το BBC Proms, τιμήθηκε από το Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος Antikenfestpiele στην Trier της Γερμανίας. Υπεύθυνη Συντονισμού και Δραματολογίου της Πειραματικής Λυρικής Σκηνής από την αρχή της δημιουργίας της, υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του μαέστρου Θόδωρου Αντωνίου, συνεργάζεται ως σκηνοθέτις, δραματουργός και μεταφράστρια των παραστάσεων της Πειραματικής Λυρικής Σκηνής. Έχει επίσης συνεργαστεί με την Εκπαιδευτική Τηλεόραση ως σεναριογράφος και επιστημονική σύμβουλος σε ντοκιμαντέρ καθώς και με άλλους καλλιτεχνικούς φορείς ως σκηνοθέτις (Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Εθνικό Θέατρο, Ελληνοαμερικανική Ένωση, Ινστιτούτο Γκαίτε, Ελληνικό Συγκρότημα Σύγχρονης Μουσικής, Bios κ.α.). Στην Αμερική σκηνοθέτησε στην Όπερα του San Francisco την παράσταση και για την επέτειο των 50 χρόνων του San Francisco Opera Center και δύο χρόνια μετά την όπερα Οι Γάμοι του Φίγκαρο στην Καλιφόρνια. Διδάσκει Σκηνοθεσία στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Θέατρο στο Hellenic American Univeristy, έχει αναλάβει τη Μελοδραματική του Ωδείου Αθηνών, το Θεατρικό και επίσης παραδίδει σεμινάρια Μελοδραματικής στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου. Είναι μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, τακτικό μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών, του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου και του Πανελληνίου Επιστημονικού Συλλόγου Θεατρολόγων.

Ιστότοπος της Τζένης Αρσένη