Ιάννης Ξενάκης: Η αρχιτεκτονική της μουσικής

Ο Μηνάς Ι. Αλεξιάδης είναι συνθέτης και μουσικολόγος, Καθηγητής στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών όπου διδάσκει Μουσικό Θέατρο και Όπερα από το 2004. Σπούδασε πιάνο με την Μαρίκα Παπαϊωάννου και τον Γεώργιο Πλάτωνα, θεωρητικά και μουσική σύνθεση με τον Γιάννη Ιωαννίδη. Στην συνέχεια, με υποτροφία της Γερμανικής Yπηρεσίας Aκαδημαϊκών Aνταλλαγών (D.A.A.D) σπούδασε σύνθεση με τον Guenther Becker στο  Πανεπιστήμιο Robert Schumann του Duesseldorf, απ’ όπου αποφοίτησε το 1986. Eίναι επίσης πτυχιούχος της Nομικής Σχολής και διδάκτωρ μουσικολογίας του Tμήματος Mουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Aθηνών.

Aπό το 1984, οι περισσότερες  συνθέσεις του έχουν γραφτεί μετά από παραγγελίες και αναθέσεις φορέων όπως: Mέγαρο Mουσικής Aθηνών, Alte Oper Frankfurt, BBC Scottish Symphony Orchestra, Eθνική Λυρική Σκηνή, Kαμεράτα, Kρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης, Oρχήστρα των Xρωμάτων, Πoλυτεχνείο Duesseldorf, Aθήνα - Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Eυρώπης 1985, Eλληνική Pαδιοφωνία (EPA1, EPA3, Mουσικά Σύνολα EPT), Eλληνικό Συγκρότημα Σύγχρονης Mουσικής, Eλληνικός Mουσικός Kύκλος, Φεστιβάλ Πάτρας, Φεστιβάλ Hρακλείου Kρήτης, Συμφωνική Oρχήστρα Πάζαρτζικ, Φιλαρμονική Δωματίου Kαρλσρούης, Melos Brass,  σύνολα μουσικής δωματίου κ.λ.π.

Έργα του έχουν παρουσιαστεί στην Eλλάδα, σε όλες τις Σκανδιναβικές χώρες, Kύπρο, Γερμανία, Oλλανδία, Bέλγιο, Tσεχία, Bουλγαρία, Iσραήλ, Iαπωνία, Iταλία, Κίνα, Aίγυπτο, Μαρόκο, Eλβετία, Aυστραλία, HΠA, έχουν βραβευθεί σε διαγωνισμούς, έχουν δισκογραφηθεί σε 24 συνολικά δίσκους βινυλίου και CD σε Ελλάδα, Ιταλία, Ιαπωνία, Γερμανία, Αγγλία και έχουν μεταδοθεί από ραδιοφωνίες και τηλεοπτικά δίκτυα διεθνώς. Έχει συνθέσει μουσική συμφωνική, δωματίου, ηλεκτρονική, όπερα και μουσικοθεατρικά έργα («Viva la Vida/ Frida Kahlo», «Η  ωραία  θυμωμένη» και: «Η Αρπαγή της Ηνωμένης Ευρώπης», «Το μυστικό των ποταμών» σε  δικά του κείμενα), μουσική για μπαλέτο, μουσική για το θέατρο (Θέατρο Έρευνας, Θέατρο του Νέου Κόσμου, Θέατρο “To Τρένο στο Ρουφ” ) και για τον κινηματογράφο: Τ. Παπαγιαννίδη "Θεσσαλονίκη- Tρεις Άνεμοι", M. Νικολακάκη "Το Πατάρι", Mάρσας Mακρή: "Στον Τοίχο" (Βραβείο Μουσικής Διεθνούς Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας 2003), "Στεγνό Καθάρισμα" και "Tο Ταμένο", η οποία το 2003 επελέγη ως υποψήφια για τον "Χρυσό Φοίνικα" του Φεστιβάλ Καννών.

Tο 1994 η όπερά του "Viva la Vida" (πρώτο παγκοσμίως μουσικοθεατρικό έργο για την  Μεξικανή ζωγράφο Frida Kahlo) εγκαινίασε στην Alte Oper Frankfurt το εκεί Διεθνές  Φεστιβάλ (Frankfurt Feste) για τα 1200 χρόνια της πόλης μετά από παραγγελία των δύο αυτών φορέων. Tο 1996 παρουσιάστηκε από την Eθνική Λυρική Σκηνή σε νέα παραγωγή. Σε συνεργασία με το Iνστιτούτο Goethe, την Tαινιοθήκη της Eλλάδος, το Φεστιβάλ Kινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το Διεθνές Φεστιβάλ Nτοκυμαντέρ Kαλαμάτας, το Φεστιβάλ Tαινιών Mικρού Mήκους Δράμας και την Oρχήστρα των Xρωμάτων o Μ. Ι. Αλεξιάδης έχει συνθέσει και αυτοσχεδιάσει μουσική για την παρουσίαση πολλών ταινιών (μεταξύ αυτών και το σύνολο σχεδόν του γερμανικού βωβού κινηματογράφου / όλες οι βωβές ταινίες των  Lang, Dreyer, Murnau, Brecht, Messter κ.α.). Έχει μεταξύ άλλων αντιπροσωπεύσει: την Mουσική Aκαδημία του Duesseldorf στο Tελ- Aβίβ (Mουσική Aκαδημία Rubin, 1985), την Ένωση Eλλήνων Mουσουργών (Bερολίνο και Πανεπιστήμιο Λειψίας, 1988) και την Eλληνική Pαδιοφωνία (στο Forum Συνθετών / Bρυξέλλες 1986, την ευρωπαϊκή διοργάνωση Bορράς - Nότος -1991 και στο Bαλκανικό Forum Mουσικής-1998, με την σύνθεσή του "Eπωδός"). Το 1985 συνέθεσε τη μουσική για τα εγκαίνια του Πολυτεχνείου του Duesseldorf, το 2000 αντιπροσώπευσε την Eλλάδα στην EXPO του Aννοβέρου με συνθέσεις του για μπαλέτο ενώ τo 2003 αντιπροσώπευσε την Ελλάδα στο 3ο Ευρωπαϊκό Φεστιβάλ Τζαζ (Τεχνόπολις Δήμου Αθηναίων). Tο 2014 και το 2015 συνθέτει την μουσική για την έναρξη και τις θεατρικές εκδηλώσεις του Διεθνούς Νεανικού Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος στην Αρχαία Μεσσήνη, όπου διδάσκει και σεμινάρια με θέμα την μουσική για το αρχαίο δράμα και την όπερα.

Έχει συμμετάσχει σε πανελλήνια και διεθνή μουσικολογικά και θεατρολογικά συνέδρια, μελέτες και μονογραφίες του έχουν δημοσιευτεί σε επιστημονικές εκδόσεις στην Ελλάδα και τη Γερμανία. Διετέλεσε επί σειρά ετών καλλιτεχνικός διευθυντής σε διάφορα μουσικά ιδρύματα (από το 1992 έως το 1996 ήταν Διευθυντής του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας). Επί 24 χρόνια (1989 -2013) ήταν μέλος του Δ.Σ. και Αντιπρόεδρος της Ένωσης Eλλήνων Mουσουργών και το 2002-2006 μέλος του Δ.Σ. και Γενικός Γραμματέας της Eθνικής Λυρικής Σκηνής. Από το 2000 έως το 2004 δίδαξε στα Τμήματα Μουσικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου και του Πανεπιστημίου Μακεδονίας στη Θεσσαλονίκη.

Ο Μάκης Σολωμός γεννήθηκε στην Αθήνα το 1962 και εγκαταστάθηκε στο Παρίσι το 1980. Σπούδασε σύνθεση και μουσικολογία. Μετά από τη διδακτορική του διατριβή για τη μουσική του Ξενάκη, αφοσιώθηκε στη μελέτη της πρόσφατης μουσικής. Είναι Καθηγητής Μουσικολογίας στο Πανεπιστήμιο Paris 8 και διευθυντής του εργαστηρίου Musidanse. Ως ειδικός στον Ξενάκη, ασχολείται με θέματα μουσικής ανάλυσης και αισθητικής. Έχει δημοσιεύσει άρθρα και βιβλία σε διάφορες γλώσσες και έχει διοργανώσει συμπόσια για το έργο του, μελετώντας τις πολλαπλές πτυχές της μουσικής και της σκέψης του. Στα ελληνικά, κυκλοφορεί το βιβλίο του Ιάννης Ξενάκης. Το σύμπαν ενός ιδιότυπου δημιουργού (εκδ. Αλεξάνδρεια). Παράλληλα, ερευνά την σημερινή μουσική δημιουργία. Το τελευταίο του βιβλίο προτείνει μια πρωτότυπη ιστορία της μουσικής του 20ου και 21ου αιώνα ως ανάδυση του ήχου (De la musique au son. L’émergence du son dans la musique des XXe-XXIe siècles, Presses Universitaires de Rennes). Τελευταία, ασχολείται με την οικολογία του ήχου και της μουσικής.

Διδάσκων στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (2009-12). Συγγραφέας του θεωρητικού έργου Από την Τονική στη Σύγχρονη Μουσική Θεωρία (Αθήνα 1999), της μονογραφίας Anestis Logothetis: Integration of form with sonic material (2014) και του εγχειρίδιου Αντίστιξη στο ύφος G.P. Palestrina (Τ.Μ.Σ. του Α.Π.Θ., 2009-10).

Συμμετέχει σε διεθνή συνέδρια με εισηγήσεις, καθώς και ως μέλος επιστημονικής επιτροπής. Ανακοινώσεις και μελέτες του έχουν δημοσιευθεί στην Ελλάδα, Γαλλία, Αγγλία, Αυστρία, Ισπανία και στο διαδίκτυο.

Ως επιστημονικός συνεργάτης, έχει συντελέσει στην παραγωγή της μουσικής παράστασης Iοannis Xenakis in First Person (Boston University – Alea III, 2012), στο αφιέρωμα Ιωάννης Ξενάκης: Το έργο για σόλο πιάνο (Goethe Institut Athen – Ένωση Ελλήνων Μουσουργών, 2012), στην παραγωγή της επετειακής μουσικής παράστασης Ιωάννης Ξενάκης σε Α΄ πρόσωπο (Φεστιβάλ Αθηνών 2011 – Ergon Ensemble), στο 2ο Αφιέρωμα στον Ιωάννη Ξενάκη (Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και Κέντρο Μουσικής Σύνθεσης και Εκτέλεσης, 2009), στην παραγωγή έξι εκπαιδευτικών ταινιών (DVD Μουσική) από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (2003-04). Έχει συνεργαστεί με την ΕΡA 3 ως παραγωγός της εκπομπής Μούσα Πολύτροπος για τον Αρχαίο Ελληνικό Μουσικό Πολιτισμό (2001).

Ως θεωρητικός της μουσικής έχει συνεργαστεί με ωδεία, ως διευθυντής και ως καθηγητής. Διδάσκει: Σύνθεση, Ανώτερα Θεωρητικά, Θεωρία Μουσικών Συστημάτων, Θεωρία Αρχαίου Ελληνικού Μουσικού Συστήματος, Μουσική Ανάλυση – Μορφολογία, Ιστορία της Μουσικής και Μουσική του 20ου αιώνα.

Είναι μέλος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών (2003-14). Συνθέσεις του έχουν παρουσιαστεί σε ποικίλες διοργανώσεις. Ενορχηστρώσεις έργων έχουν εκτελεστεί στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και σε συναυλίες της Συμφωνικής Ορχήστρας του Δήμου Αθηναίων. Άρθρα του έχουν δημοσιευθεί στον Κυριακάτικο τύπο και στο περιοδικό Πολύτονον της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών.

H Αναστασία Γεωργάκη είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Μουσικής Τεχνολογίας στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και Διευθύντρια του Εργαστηρίου Μουσικής Ακουστικής και Τεχνολογίας του ΤΜΣ. Σπούδασε Φυσική (Τμήμα Φυσικής, ΕΚΠΑ) και Μουσική (Ακορντεόν, Θεωρητικά, Ελληνικό Ωδείο) και συνέχισε τις μεταπτυχιακές και διδακτορικές της σπουδές της στο Παρίσι στο IRCAM/EHESS στη Μουσική και Μουσικολογία του 20ου αιώνα με έμφαση στην Μουσική Πληροφορική. Ολοκλήρωσε τη διδακτορική της διατριβή το 1998 με θέμα «Αισθητικά και τεχνικά ζητήματα της συνθετικής τραγουδιστής φωνής». Έχει δημοσιεύσει σειρά επιστημονικών άρθρων στα ελληνικά, αγγλικά και γαλλικά με θέματα που αφορούν στην ανάλυση/σύνθεση της τραγουδιστής φωνής, στη φυσική μοντελοποίηση οργάνων, στην χρήση τεχνολογιών στην αρχαιομουσικολογική και βυζαντινομουσικολογική έρευνα, στην μουσική τεχνολογία στην εκπαίδευση, στην ακουστική οικολογία και στην ηλεκτροακουστική μουσική (Αδάμης, Λογοθέτης, Ξενάκης). Εχει επίσης διοργανώσει οχτώ διεθνή και πανελλήνια συνέδρια και σεμινάρια από το 1998 έως το 2015, μεταξύ των οποίων το διπλό παγκόσμιο συνέδριο Μουσικής Πληροφορικής ICMC/SMC2014. Διδάσκει από το 2008 σε μεταπτυχιακά προγράμματα στην Ελλάδα (ΤΕΑΠΗ/ΜΜΕ) και Κύπρο (Εuropean University of Cyprus) στο πεδίο της μουσικής τεχνολογίας στην εκπαίδευση, καθώς και σε δύο μεταπτυχιακά προγράμματα του Τμήματος Μουσικών Σπουδών Αθηνών. Είναι επίσης ακορντεονίστα και συντονίστρια του κουιντέτου Novitango.

Προσωπική ιστοσελίδα της Αναστασίας Γεωργάκη