Αρβανιτάκης Δημήτρης
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
04/03/2021
Διάρκεια
00:37:02
Εκδήλωση
Οι κληρονομιές του 1821. Τα πρόσωπα και οι ιδέες
Χώρος
Διαδικτυακές διαλέξεις
Διοργάνωση
Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου (ΚΙΚΠΕ)
Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ)
Κατηγορία
Ιστορία
Ετικέτες
1821, 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, Ελληνική Επανάσταση, Ιόνιο πέλαγος, έθνος, Αδαμάντιος Κοραής, Γαλλική Επανάσταση
Το ΚΙΚΠΕ σε συνεργασία με τα ΑΣΚΙ οργανώνει τον 2ο κύκλο Επιμορφωτικών Διαλέξεων που εντάσσεται στον εορτασμό της επετείου των 200 χρόνων από την έναρξη της Επανάστασης του 1821 με τίτλο Οι κληρονομιές του 1821. Τα πρόσωπα και οι ιδέες. Πρόθεση του κύκλου διαλέξεων αποτελεί η μελέτη των μείζονων ζητημάτων που έθεσε η επαναστατική διαδικασία της δεκαετίας του 1820 και της εξέλιξής τους στα μετεπαναστατικά χρόνια. Στο επίκεντρο θα τεθούν όχι μόνο τα ζητήματα αλλά και οι διαδρομές όσων συμμετείχαν στην Επανάσταση και στελέχωσαν στη συνέχεια το νεοσύστατο κράτος. Στην κατεύθυνση αυτή, οι διαφορετικές προσεγγίσεις των εισηγητών-τριών, από τον χώρο της ιστορίας, της φιλολογίας και της νομικής, αποσκοπούν στην πληρέστερη και σφαιρικότερη κατανόηση μιας πολυσύνθετης πραγματικότητας.
Ιόνιο, 1770-1864: Οι νοηματοδοτήσεις του έθνους και ο καταλύτης της Επανάστασης, Δημήτρης Αρβανιτάκης, Ιστορικός, υπεύθυνος Τμήματος Εκδόσεων Μουσείου Μπενάκη
Ο Αδαμάντιος Κοραής στο γνωστό Υπόμνημά του (Παρίσι, 1803), αναφερόμενος στην ανάπτυξη του ελληνικού κόσμου της εποχής του, σημείωνε τον καταλυτικό ρόλο της Γαλλικής επανάστασης και των επόμενων γεγονότων στη διαδικασία «μεταβολής ενός λαού σε έθνος». Πώς ένας λαός μεταβάλλεται σε έθνος;
Η ομιλία αυτή, λαβαίνοντας ως παράδειγμα μελέτης τον χώρο του Ιονίου, στο χρονικό ανάπτυγμα ενός αιώνα, επιχειρεί να φωτίσει πλευρές αυτής της διαδικασίας και ιδίως τον καταλυτικό ρόλο της Ελληνικής Επανάστασης στη μορφοποίηση των τάσεων και των νέων συνειδητοποιήσεων. Ακόμα κι αν το Ιόνιο δεν μπορεί να αποτελέσει αντιπροσωπευτική περίπτωση ολόκληρου του ελληνικού κόσμου, μας δίνει τη δυνατότητα, λόγω της συμπυκνωμένης ιστορικής εμπειρίας, να ανιχνεύσουμε όχι μόνο βήματα και στάδια της διαδικασίας, αλλά και την πολλαπλότητα των ιστορικών «ενδεχομένων», τις εναλλακτικές που δεν κατόρθωσαν να επιβληθούν στην πορεία του χρόνου.
Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ Δ. ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗΣ είναι ιστορικός, με κύρια ερευνητικά ενδιαφέροντα την κοινωνική και πολιτισμική ιστορία του Ιονίου, την ιστορία της τοπικής και της εθνικής ιστοριογραφίας, την ιστορία της λογιοσύνης, τις σχέσεις του ελληνικού και του ιταλικού πνευματικού κόσμου σε συνάρτηση με τη διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης και των εθνικών κρατών (18ος-19ος αι.). Έχει συμμετάσχει σε πολλά επιστημονικά συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό, έχει μεταφράσει έργα δοκιμιακού και ιστορικού περιεχομένου, καθώς και έργα ιστορίας των πολιτικών ιδεών, υπήρξε μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής και συντονιστής της επτάτομης έκδοσης «Ανδρέας Κάλβος. Έργα και Αλληλογραφία» (Μουσείο Μπενάκη, 2014-2021), είναι μέλος της Γραμματείας του επιστημονικού περιοδικού Τα Ιστορικά και από το 2000 εργάζεται στο Μουσείο Μπενάκη ως υπεύθυνος του Τμήματος Εκδόσεων.
Μεταξύ των έργων του: Κοινωνικές αντιθέσεις στην πόλη της Ζακύνθου. Το ρεμπελιό των ποπολάρων. 1628 (2001)˙ Στον δρόμο για τις πατρίδες (2010)˙ Απολογία της αυτοκτονίας (2012)˙ Η αγωγή του πολίτη. Η γαλλική παρουσία στο Ιόνιο (1797-1799) και το έθνος των Ελλήνων (2020)˙ Σπύρος Ι. Ασδραχάς. Εργογραφία και δοκιμή βιογραφίας (2021) κ.ά.
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Αρβανιτάκης Δημήτρης, «Ενωτιστές και Ριζοσπάστες στο Ιόνιο (1848-1864). Δρόμοι που άνοιξαν και δρόμοι που έκλεισαν για τις επτανησιακές κοινωνίες του 19ου αιώνα», Τα Ιστορικά, τόμ. 28, τχ. 54 (Ιούνιος 2011), σ. 168-176.
----------------------, Η αγωγή του πολίτη. Η γαλλική παρουσία στο Ιόνιο (1797-1799) και το έθνος των Ελλήνων, ΠΕΚ, Ηράκλειο 2020.
----------------------, «Οι τόποι, οι χρόνοι και οι γλώσσες της ιστοριογραφίας του Ιονίου κατά τον 19ο αιώνα», Θ΄ Πανιόνιο Συνέδριο (Παξοί, 26-30 Μαΐου 2010). Πρακτικά, τόμ. 2, Εταιρεία Παξινών Μελετών, Παξοί 2014, σ. 293-321.
----------------------, «Οι ξένες κυριαρχίες στη Λευκάδα (1797-1864)», στον τόμο: Τριαντάφυλλος Ε. Σκλαβενίτης (επιμ.), Η Λευκάδα και οι ιστορικοί της: 19ος-20ός αι. (Πρακτικά Συνεδρίου: Πνευματικό Κέντρο Δήμου Λευκάδας, Γιορτές Λόγου και Τέχνης [Λευκάδα, 5-7 Αυγούστου 2008]), Αθήνα 2009, σ. 109-144.
----------------------, «Το μέλλον του παρελθόντος: Η ιστορική μνήμη του Ιονίου μετά το 1797», στο: Πολιτισμικές εκφράσεις της Επτανησιακής ταυτότητας. 17ος-20ός αι. Αφιέρωμα στα 150 χρόνια από την Ένωση, 1864-2014, Πνευματικό Κέντρο Δήμου Λευκάδας, Γιορτές Λόγου και Τέχνης, Λευκάδα, 8-9 Αυγούστου 2014, Πρακτικά ΙΘ΄ Συμποσίου, Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών, Αθήνα 2015, σ. 85-121
Καραπιδάκης Νίκος, «Τα Επτάνησα. Ευρωπαϊκοί ανταγωνισμοί μετά την πτώση της Βενετίας», στο: Βασίλης Παναγιωτόπουλος (επιμέλεια), Ιστορία του νέου ελληνισμού. 1770-2000, τόμ. 1 (Η Οθωμανική κυριαρχία, 1770-1821. Πολιτική πραγματικότητα – πολιτική και κοινωνική οργάνωση), Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2003, σ. 151-184.
Μπρέγιαννη Κατερίνα, Ιόνιο κράτος. 1814-1864. Θεσμοί και κοινωνική διάρθρωση, Ακαδημία Αθηνών, Αθήνα 2017
Πετράτος Πέτρος, Ο ριζοσπαστισμός στην Κεφαλονιά επί βρετανικής προστασίας. Οι πολιτικές λέσχες του νησιού, εκδόσεις Καρούσος, Αθήνα 2017.
