Παπασταύρου Έλενα
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
28/01/2015
Διάρκεια
42:54
Εκδήλωση
Κεντήματα από την Πόλη (διάλεξη)
Χώρος
Βυζαντινό & Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών
Διοργάνωση
Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο
Κατηγορία
Αρχαιολογία
Ετικέτες
βυζαντινή παράδοση, Κωνσταντινούπολη, κέντημα, κωνσταντινουπολίτικο κέντημα, εργαστήρια κεντητικής
Κεντήματα βυζαντινής παράδοσης του 19ου αιώνα, κατασκευασμένα στην Κωνσταντινούπολη, από τη Συλλογή Υφασμάτων του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου, παρουσίασε η αρχαιολόγος Έλενα Παπασταύρου, Προϊσταμένης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πιερίας, σε διάλεξή της που πραγματοποιήθηκε την, Πέμπτη 28 Ιανουαρίου στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών.
Στη διάλεξή της η κ. Παπασταύρου αναφέρθηκε στα χρυσοκέντητα άμφια που αποδίδονται στα εργαστήρια κεντητικής της ελληνικής κοινότητας στην Κωνσταντινούπολη τον 19ο αιώνα, τα οποία φανερώνουν υψηλής ποιότητας τέχνη με άψογη τεχνική εκτέλεση.
Όπως χαρακτηριστικά τονίζει η ο ομιλήτρια «το κωνσταντινουπολίτικο κέντημα διακρίνεται για την αρμονία των συνθέσεων, την εξαιρετική εκτέλεση και την υψηλή ποιότητα των υλικών. Συχνά, επιγραφές προσφέρουν τη χρονολογία ή το όνομα της κεντήτριας ή του κεντητού, καθώς και των δωρητών. Τα κεντήματα μπορούν να γίνουν τεκμήρια του οικονομικού, πνευματικού, ιδεολογικού, καλλιτεχνικού και κοινωνικού επιπέδου των Ελλήνων όχι μόνο της κοινότητας στην πρωτεύουσα της πρώην αυτοκρατορίας των Ρωμαίων, αλλά και εκτός αυτής, αφού εδώ φθάνουν παραγγελίες από διάφορα μέρη του Ελληνισμού: από τη Μ. Ασία, τη Ρουμανία, το Σινά, την Κύπρο και τον ελλαδικό χώρο ή τη Ρωσία».
Στη διάλεξη παρουσιάστηκαν ενυπόγραφα έργα καθώς και αποδιδόμενα σε εργαστήρια του 19ου αιώνα, στην Κωνσταντινούπολη. Ο στόχος είναι να ερευνηθούν τα καλλιτεχνικά ρεύματα στα οποία εντάσσονται τα έργα (εικονογραφία, τεχνοτροπία), οι τάσεις τεχνικής τους, ο τρόπος λειτουργίας των εργαστηρίων που τα παράγουν, πώς ανιχνεύεται η δράση των κεντητριών, καθώς και το κοινωνικό-οικονομικό πλαίσιο.
Η ομιλία εντάσσεται στο πλαίσιο της έκθεσης «Κεντήματα από την Πόλη» που παρουσίασε στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο.
Η Έλενα Παπασταύρου είναι απόφοιτος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και διδάκτωρ Αρχαιολογίας και Ιστορίας Τέχνης του Πανεπιστημίου της Σορβόννης. Έχει συμμετάσχει σε ελληνικά και διεθνή Συνέδρια Βυζαντινής Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Μεσαιωνικής Τέχνης. Άρθρα της αφορώντα στη Βυζαντινή, Μεταβυζαντινή και Δυτική τέχνη, με έμφαση στη ζωγραφική της Βενετίας 13ου-15ου αι. είναι δημοσιευμένα σε επιστημονικά περιοδικά όπως τα Cahiers Archéologiques, Cahiers Balkaniques, Byzantion, Byzantinische Zeitschrift, Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας, Θησαυρίσματα, Zograf κ.ά.
Το 2007 κυκλοφόρησε βιβλίο της με θέμα: Recherche iconographique dans l’art byzantin et occidental du XIe au XVe siècle. L’Annonciation, Βιβλιοθήκη του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών, αρ. 25, Βενετία. Ένα χρόνο αργότερα το ίδιο έργο τιμήθηκε με το «Έπαθλον Μαρίας Θεοχάρη» ως η καλύτερη μελέτη βυζαντινής και μεταβυζαντινής Αρχαιολογίας και Τέχνης για το 2007-2008.
Από το 1995, η Έ. Παπασταύρου εργάζεται στο ΒΧΜ, όπου, μεταξύ άλλων, έχει αναλάβει την επιμέλεια της Συλλογής Υφασμάτων, ενώ από τη θέση αυτή συμμετέχει ενεργά και στη διοργάνωση των εκθέσεων του Μουσείου. Εκτός των σποραδικών μελετών σχετικά με τα κοπτικά υφάσματα και τα κεντήματα Μεταβυζαντινής τέχνης, εκπονεί επιστημονικό κατάλογο με θέμα: «Κωνσταντινουπολίτικα χρυσοκεντήματα από τη Συλλογή του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου (17ος-19ος αιώνας)».
Είναι μέλος της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας (ΧΑΕ), της Επιστημονικής Επιτροπής Βυζαντινολόγων Ελλάδος και του ICOMOS.
Η ΄Ελενα Παπασταύρου είναι σήμερα Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πιερίας.