Κρατική ανασυγκρότηση στην Αφρική

Ο Αστέρης Χουλιάρας (1961-) είναι καθηγητής με γνωστικό αντικείμενο «συγκριτική πολιτική και διεθνείς σχέσεις» στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Κάτοχος έδρας Jean Monnet on EU Relations with Less Developed Countries για την περίοδο 2012-5. Διδάκτορας (1990) του University of Hull, Μεγάλη Βρετανία (σύμφωνα με το European Academic Survey 1989-90, 6ο καλύτερο τμήμα πολιτικής επιστήμης στην Ευρώπη). Πτυχίο Οικονομικών Επιστημών Πανεπιστημίου Μακεδονίας (1985). Ειδικεύεται στις σχέσεις Βορρά-Νότου, τη διεθνή αναπτυξιακή συνεργασία, την πολιτική στις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες και την ανάλυση εξωτερικής πολιτικής με έμφαση σε δύο γεωγραφικές ζώνες: κυρίως την Αφρική και δευτερευόντως τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η εξειδίκευσή του σ’ αυτά τα γνωστικά πεδία και αυτές τις περιοχές τεκμηριώνεται από δημοσιεύσεις σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά με κρίση (peer-reviewed journals), μονογραφίες και συμμετοχή σε διεθνή συνέδρια αλλά και από εκτεταμένη και αδιάλειπτη διδασκαλία. Ο καθηγητής Χουλιάρας έχει δημοσιεύσει σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά με πολύ υψηλό δείκτη επιρροής (impact factor), συμπεριλαμβανομένων του African Affairs [Oxford University Press] (1ο στην κατηγορία Area Studies του ISI / Web of Science) και το The Journal of Modern African Studies [Cambridge University Press] (5ο στην κατηγορία Area Studies του ISI / Web of Science) αλλά και σε περιοδικά με πολύ μεγάλη επιρροή σε διαμορφωτές πολιτικής όπως το Survival [Taylor & Francis] (επίσημη έκδοση του International Institute of Strategic Studies του Λονδίνου) και το Orbis [Elsevier] (επίσημη έκδοση του Foreign Policy Research Institute των ΗΠΑ). Έχει επίσης δημοσιεύσει στα Cambridge Review of International Affairs [Routledge], Commonwealth and Comparative Politics [Routledge], European Foreign Affairs Review [Kluwer], European View [Springer], Geopolitics [Taylor & Francis], Global Society [Taylor & Francis], International Journal [CIIA], The Journal of Contemporary African Studies [Taylor & Francis], The Journal of North African Studies [Taylor & Francis], The Journal of Southern Europe and the Balkans [Taylor & Francis], The Journal of Southeast Europe and Black Sea Studies [Taylor & Francis], The Round Table [Taylor & Francis], The World Today [Chatham House], The SA Journal of International Affairs [Taylor & Francis] και άλλα. Ο καθηγητής Χουλιάρας έχει επίσης συν-επιμεληθεί τεύχη-αφιερώματα (special issues) διεθνών επιστημονικών περιοδικών συμπεριλαμβανομένου ενός με θέμα «Human Security in Southeast Europe» στο Τhe Journal of Southeast Europe and Black Sea Studies (Vol. 11/4, 2011). Το συγγραφικό του έργο περιλαμβάνει, ανάμεσα σε άλλα, τις μονογραφίες Η Κατάρρευση του Κράτους στην Αφρική (Αθήνα: Στοχαστής, 1998) και Γεωγραφικοί Μύθοι της Διεθνούς Πολιτικής (Αθήνα: Ροές, 2004). Συν-συγγραφέας των βιβλίων Κράτη και Εθνότητες στο Κέρας της Αφρικής (με τον Στ. Γεωργούλη, Αθήνα: Γνώση, 1995) και Ο Τρίτος Κόσμος (με τους Σ. Ρούσσο, Π. Σκλιά και Δ. Σωτηρόπουλο, Αθήνα: Παπαζήσης, 2005). Επιμελητής ή συν-επιμελητής των βιβλίων Η Διεθνής Αναπτυξιακή Βοήθεια προς τον 21ο Αιώνα (Αθήνα: Εξάντας, 1998), Η Διπλωματία της Κοινωνίας των Πολιτών (με τον Π. Σκλιά, Αθήνα: Παπαζήσης, 2002) και Η Διεθνής Αναπτυξιακή Βοήθεια στα Βαλκάνια (με τον Ν. Τζιφάκη, Αθήνα: Παπαζήσης, 2007). Eπίσης πρόσφατα συν-επιμελήθηκε (με τους Λ. Τσαλίκη και Χρ. Φραγκονικολόπουλο) το βιβλίο Transnational Celebrity Activism in Global Politics: Changing the World? (Intellect / Chicago University Press, 2011). Οι δημοσιεύσεις του έχουν λάβει μεγάλο αριθμό διεθνών ετεροαναφορών σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και ξενόγλωσσα βιβλία, ενώ πολλά κείμενά του περιλαμβάνονται στα προτεινόμενα προς ανάγνωση (reading lists) πολλών αμερικανικών και βρετανικών πανεπιστημίων. Δύο από τα άρθρα του έχουν αναδημοσιευθεί σε διδακτικά εγχειρίδια του McGraw-Hill (R. J. Griffiths, ed., Developing World, 1999 and G. P. Hastedt ed., American Foreign Policy, 2010). Ο καθηγητής Χουλιάρας έχει επίσης αξιολογήσει βιβλία και μονογραφίες για διεθνείς εκδοτικούς οίκους (όπως του Routledge) αλλά και ερευνητικών ινστιτούτων (όπως του Norwegian Institute for Defense Studies).

Ο Αστέρης Χουλιάρας έχει διδάξει σε επτά πανεπιστήμια εκτός Ελλάδος (στο Ηνωμένο Βασίλειο, τον Καναδά, τη Φινλανδία, την Τουρκία και τη Βοσνία), όπως επίσης και σε οκτώ ελληνικά πανεπιστήμια και πέντε επαγγελματικές σχολές. Πιο συγκεκριμένα, έχει διδάξει στο University of Newcastle, το University of Sheffield, το University of Hull, το University of Jyvaskyla (Finland), το Sabanci University (Τουρκία), το University of Sarajevo και το York University (Καναδάς). Έχει επίσης διδάξει σε προπτυχιακό επίπεδο στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και σε μεταπτυχιακό επίπεδο στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, το Πάντειο Πανεπιστήμιο και το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο. Έχει ακόμη διδάξει επί 15 έτη στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης (στα Τμήματα Εμπορικών Ακολούθων και Ακολούθων Επικοινωνίας) και στην Ελληνική Διπλωματική Ακαδημία (Υπουργείο Εξωτερικών). Επίσης ο καθηγητής Χουλιάρας έχει μακρά θητεία ως εμπειρογνώμων και σύμβουλος δημοσίων φορέων. Διετέλεσε μέλος του επιστημονικού προσωπικού (Μονάδα Στρατηγικού Σχεδιασμού) του Υπουργείου Εσωτερικών (1992-2000) και παρείχε συμβουλευτικές υπηρεσίες στο ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών (2001-3) και στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία στα Ηνωμένα Έθνη (2002-4). Επίσης συμμετείχε ως εμπειρογνώμονας στο Expert Working Group on Africa του ΝΑΤΟ (1997-2003) και στο Human Security Network (μια διακυβερνητική πρωτοβουλία στα πλαίσια του ΟΗΕ που αποσκοπούσε στην προαγωγή της ιδέας της ανθρώπινης ασφάλειας στη διεθνή πολιτική) (2002-4). Ο καθηγητής Χουλιάρας υπήρξε Επιστημονικός Υπεύθυνος ή βασικός ερευνητής πολλών ερευνητικών έργων που χρηματοδοτήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και διάφορα ελληνικά Υπουργεία. Πιο συγκεκριμένα, υπήρξε βασικός ερευνητής και συν-συγγραφέας (μαζί με τον Χ. Τσαρδανίδη) της μελέτης «Economic and Social Absorptive Capacity in the West Bank and Gaza Strip» που εξέτασε τις προοπτικές επιστροφής των Παλαιστινίων προσφύγων σ’ ένα μελλοντικό ανεξάρτητο κράτος στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα (2000-1). Η μελέτη αυτή που χρηματοδοτήθηκε από τον Ειδικό Απεσταλμένο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Ειρηνευτική Διαδικασία της Μέσης Ανατολής επηρέασε αρκετά τη σχετική διεθνή συζήτηση. Επίσης υπήρξε Επιστημονικός Υπεύθυνος του ερευνητικού προγράμματος Πυθαγόρας ΙΙ «Ανθρώπινη Ασφάλεια στη Νοτιοανατολική Ευρώπη» (2005-2007) το οποίο οδήγησε σε πολλές διεπιστημονικές δημοσιεύσεις. Σήμερα, ο καθηγητής Χουλιάρας συν-διευθύνει ένα πρόγραμμα που αποσκοπεί στη δημιουργία ευκαιριών συνεργασίας μεταξύ Αφρικανών μεταναστών στην Ελλάδα και ελληνικών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται ή σκοπεύουν να δραστηριοποιηθούν στην Αφρική και ένα Πρόγραμμα Θαλής που αφορά στην αξιολόγηση των ελληνικών Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων. Συμμετέχει επίσης ως βασικός ερευνητής σε Πρόγραμμα Αριστεία που αφορά στην αξιολόγηση των πολιτικών επιπτώσεων των χρηματοδοτήσεων των διαρθρωτικών ταμείων στην Ελλάδα. Ο καθηγητής Χουλιάρας έχει αξιολογήσει ανθρωπιστικά και αναπτυξιακά προγράμματα για λογαριασμό δημόσιων ή διακρατικών φορέων στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχει επίσης συμμετάσχει σε διεθνείς αποστολές της ΕΕ, του ΟΗΕ και της ελληνικής κυβέρνησης στην Αλβανία, τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη, την Καμπότζη, την Ερυθραία, την Αιθιοπία, το Μαλί, τη Μοζαμβίκη, τη Νιγηρία, τη Νότιο Αφρική, την Ουγκάντα και τη Ζιμπάμπουε. Σήμερα διευθύνει το Φθινοπωρινό Σχολείο για Στελέχη Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων που συνδιοργανώνουν το Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων και το Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.

Ο καθηγητής Χουλιάρας έχει επίσης σημαντική διοικητική εμπειρία. Διετέλεσε Πρόεδρος του Τμήματος Γεωγραφίας του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου και ex officio μέλος της Συγκλήτου του ιδίου πανεπιστημίου. Σήμερα είναι μέλος της Μονάδας Διασφάλισης Ποιότητας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Υπήρξε επίσης για τρεις συνεχόμενες θητείες εκλεγμένο μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ελληνικής Εταιρείας Πολιτικής Επιστήμης, της επιστημονικής ένωσης των Ελλήνων πολιτικών επιστημόνων (την περίοδο 2010-2 ήταν Αντιπρόεδρος). Επίσης από το 2005 έως το 2012 διεύθυνε (πρώτα μαζί με τον καθηγητή Ηλία Νικολακόπουλο και μετά με τον αναπληρωτή καθηγητή Γρηγόρη Μολύβα) την έκδοση της Ελληνικής Επιθεώρησης Πολιτικής Επιστήμης, του επίσημου επιστημονικού περιοδικού της Εταιρείας. Ακόμη για 15 χρόνια (1994-2009) διετέλεσε Αρχισυντάκτης του τριμηνιαίου επιστημονικού περιοδικού Αγορά Χωρίς Σύνορα που εκδίδει το Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων. Ο καθηγητής Χουλιάρας έχει συμμετάσχει σε πλήθος διεθνών συνεδρίων που διοργάνωσαν μεταξύ άλλων, η International Political Studies Association, η International Studies Association και το European Consortium for Political Research. Πρόσφατα προσκλήθηκε από τους Friends of Europe στις Βρυξέλλες για να μιλήσει για τις σχέσεις ΕΕ-Αφρικής σ’ ένα κοινό στελεχών της Επιτροπής, βουλευτών, ευρωβουλευτών και ακαδημαϊκών. Διετέλεσε επίσης μέλος διοικητικών ή επιστημονικών συμβουλίων ερευνητικών κέντρων. Υπήρξε από το 2005-2011 μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ελληνικού Κέντρου Ευρωπαϊκών Μελετών και έχει υπηρετήσει ως μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου Αμυντικών Αναλύσεων (2007-8). Έχει επίσης εργαστεί ως ερευνητής στο Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων (1994-2009). Ο καθηγητής Χουλιάρας έχει βραβευθεί (μαζί με τον Ν. Τζιφάκη) με το Marcel Cadieux Distinguished Writing Award 2008. Eπίσης υπήρξε αποδέκτης του Faculty Enrichment Award του International Council for Canadian Studies (2000-1). Τέλος αρθρογραφούσε επί σειρά ετών  στον ημερήσιο και περιοδικό Τύπο. Υπήρξε τακτικός συνεργάτης της επιθεώρησης Αντί (1991-2005) και της εβδομαδιαίας εφημερίδας Το Βήμα της Κυριακής (1998-2006). Πιο πρόσφατα (2009-2010), ήταν τακτικός συνεργάτης της ιστοσελίδας Newstime.gr.

Προσωπικό ιστολόγιο του Αστέρη Χουλιάρα