Ξανά προς το συμφέρον του παιδιού

Στο πλαίσιο της ημερίδας "Η προοπτική της κοινής ανατροφής παιδιών. Καταπολέμηση της γονικής αποξένωσης χάριν του βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού" Έλληνες και ξένοι ακαδημαϊκοί αναπτύσσουν:

α. το γεγονός ότι η κοινή ανατροφή αναδύεται ως κανόνας τόσο στις οικογένειες με δύο γονείς όσο και μετά τον τυχόν χωρισμό / διαζύγιο,

β. τη σημασία των ευθυνών έναντι των "δικαιωμάτων" και

γ. την ιδέα ότι η κοινή ανατροφή παιδιών είναι το πιο αποτελεσματικό εργαλείο για την αντιμετώπιση του προβλήματος καθώς και αυτό που ικανοποιεί καλύτερα τις ανάγκες και το συμφέρον του παιδιού.

ΤΡΙΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΒΕΛΤΙΣΤΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ ΠΑΙΔΙΟΥ

Ξανά προς το συμφέρον του παιδιού

Για να υπογραφούν οι διεθνείς συμβάσεις που προβλέπουν την ανατροφή του παιδιού και από τους δύο γονείς χρειάστηκε μια «ρήτρα διαφυγής»: το βέλτιστο συμφέρον του παιδιού. Λόγω των κρατικών αποκλίσεων τα διεθνή όργανα ερμήνευσαν αυθεντικά το συμφέρον του παιδιού. Συνίσταται στην ανατροφή από τους δύο γονείς και κάθε περίπτωση κρίνεται case – by – case. (Γενικό Σχόλιο νο 14 του 2013 ΟΗΕ, κείμενα του Συμβουλίου της Ευρώπης, της Ε.Ε. κ.ά.). «Μόνο σε εξαιρετικές περιστάσεις και ιδιαίτερα σοβαρές υπό το πρίσμα του συμφέροντος του παιδιού θα πρέπει να επιτραπεί να δικαιολογηθεί ένας χωρισμός, που διατάσσεται από δικαστή» (Ψήφισμα 2079 (2015) ΣτΕ). Στην Ελλάδα αντίθετα αφαιρείται κατά τεκμήριο η επιμέλεια (1513 ΑΚ) από τους «καλούς γονείς» ενώ δεν πρέπει. Παραβιάζεται έτσι το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ και οι αποφάσεις εκδίδονται στερεότυπα, copy – paste. Πέραν του νόμου, το νομολογιακό έθιμο δικαιολογείται με παράνομες και αντιεπιστημονικές θεωρίες όπως η βιοκοινωνική υπεροχή της μητέρας, ο άρρηκτος ψυχικός δεσμός, ο κίνδυνος από τη σύγκρουση των γονέων, η προσαρμογή του παιδιού, η σταθερή κατοικία, η γνώμη του παιδιού. Από την άλλη, στην Ελλάδα δεν αφαιρείται η γονική μέριμνα από τους «κακούς γονείς» ενώ πρέπει (1532 ΑΚ) σε περίπτωση ενδοοικογενειακής ψυχολογικής βίας. Το δικαστήριο απομακρύνει ένα βίαιο κακοποιητή γονέα από τη ζωή του παιδιού αλλά δεν απομακρύνει έναν αποξενωτή. Η γονική αποξένωση δεν αντιμετωπίζεται ως πρόβλημα ψυχικής υγείας. Το δικαστήριο δεν χορηγεί τη μόνη γνωστή θεραπεία, την αντιστροφή της επιμέλειας ούτε διαβιβάζει αυτεπαγγέλτως το φάκελο στον εισαγγελέα ενδοοικογενειακής βίας. Και όλ’ αυτά για να μην αμφισβητηθεί το νομολογιακό έθιμο. Για να ξαναγυρίσουμε από το συμφέρον του δικαστή στο συμφέρον του παιδιού πρέπει να επιβληθεί ο νομοθέτης στον δικαστή, να εφαρμοστούν τα διεθνή πρότυπα, να παραμένει κοινή η επιμέλεια και να καταργηθούν οι διατάξεις για τα παιδιά εκτός γάμου, ο τόπος κατοικίας του παιδιού να είναι η τελευταία κοινή κατοικία των γονέων του και το δικαστήριο με την απόφαση να μην δίνεται άνισο χρόνο σε κάποιο από τους γονείς. Οποιαδήποτε προσπάθεια μεταρρύθμισης χωρίς ίσο χρόνο από το Δικαστήριο και με τους δύο γονείς συνιστά τακτική υποχώρηση όσων υπερασπίζονται την αποκλειστική επιμέλεια με στόχο να διατηρηθεί η σημερινή κατάσταση.