Κύκλος Εκπαίδευση: «Ξένα, αλλότρια και ανοίκεια στην εκπαίδευση»

Η Εταιρεία Σπουδών διοργάνωσε επιστημονικό συμπόσιο με θέμα: «Το ξένο, το αλλότριο, το ανοίκειο». Οι τρεις λέξεις που συνθέτουν τον τίτλο του συμποσίου συμπυκνώνουν και τη θεματολογία του: το ξένο, αυτό που έρχεται από αλλού, που δεν ανήκει ή που απλώς φιλοξενείται· το αλλότριο, αυτό που δεν κατέχουμε και δεν μας αφορά· το ανοίκειο, το ανάρμοστο, το όχι γνώριμο, αλλά και το δυσοίωνο – που εξοβελίζεται ως αιωρούμενη απειλή. Πώς διακρίνουμε το ιθαγενές από το ξένο; Το «δικό» από το αλλότριο; Το ίδιο από το διαφορετικό; Αλλά και με ποιους μηχανισμούς γεννιέται η έλλειψη ανοχής ή και το μίσος για κάθε αντίθετη θέση;

Τα παραπάνω θέματα διερευνώνται, μεταξύ άλλων, μέσα από ποικίλες επιστημονικές προσεγγίσεις, στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 28 και την Πέμπτη 29 Φεβρουαρίου 2024, στην αίθουσα Γιάννης Μαρίνος (πρώην Πολυχώρος) του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Ακολουθούν οι περιλήψεις των ομιλιών του κύκλου:

Κατιάννα Μίχα (συντονίστρια): «Δικαίωμα στη διαφορετικότητα, δικαίωμα στην ετερότητα»
Το σχολείο είναι ένας απέραντος πολυεπίπεδος μικρόκοσμος• χώρος μάθησης, διαπαιδαγώγησης, κοινωνικοποίησης. Πώς οικοδομεί όμως την ποιότητα των ανθρώπινων σχέσεων και αλληλεπιδράσεων, την επικοινωνία και τον ηθικό προσανατολισμό; Το σχολικό περιβάλλον ως κυρίαρχος κοινωνικός φορέας μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην αφομοίωση και τη διαχείριση των εννοιών της διαφορετικότητας και της ετερότητας, κυρίως μέσα από μεταγνωστικά και συμπεριληπτικά μοντέλα διδασκαλίας.

Πηνελόπη Βουτσινά: «Αλλάζοντας την εκπαίδευση μέσα από το “ξένο, το αλλότριο και το ανοίκειο”»
Στη σύντομη εισήγηση θα προσπαθήσω, αρχικά, να αποτυπώσω τη φιλοσοφία των εκπαιδευτικών μοντέλων για τη συμπερίληψη του διαφορετικού στο σχολικό περιβάλλον και, στη συνέχεια, να διερευνήσω τις προκλήσεις που καθιστούν την εκπαίδευση στη διαφορετικότητα ζητούμενο της δημοκρατικής εκπαίδευσης σε συνεχή διαμόρφωση.

Σπυριδούλα Αθανασοπούλου-Κυπρίου: «Οι περιπέτειες των “ξένων” και “διαφορετικών” στο μάθημα των Θρησκευτικών»
Με αφορμή τις τελευταίες εξελίξεις στο μάθημα των Θρησκευτικών, θα γίνει αναφορά στον τρόπο με τον οποίο οι αντιπαραθέσεις σχετικά με τη φυσιογνωμία του μαθήματος αναδεικνύουν το θεμελιώδες ζήτημα της αναγνώρισης της πολιτισμικής ιδιαιτερότητας όλων των ομάδων −θρησκευτικών κοινοτήτων, φεμινιστικών και ΛΟΑΤΚΙ+ οργανώσεων, πολιτικών και πολιτισμικών μειονοτήτων κτλ.− που συνυπάρχουν στους κόλπους της ίδιας κρατικής κοινότητας.

Πέτρος Δαμιανός: «Η εκπαίδευση νεαρών κρατουμένων, ημεδαπών και αλλοδαπών. Το ίδιο ανοίκειοι και οι δύο»
● Παρουσίαση των εκπαιδευτικών δομών που λειτουργούν στο Ειδικό Σωφρονιστικό Κατάστημα Νέων Αυλώνα (Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο, Δ.ΙΕΚ), μέσα από τη δουλειά των μαθητών-κρατουμένων. Με αναπάντητο το ερώτημα: Θα έπρεπε η ομολογουμένως εκπληκτική δουλειά των μαθητών μας να φανεί μετά τον εγκλεισμό τους, ή να τους έχει δοθεί η ευκαιρία από πριν; ● Η εκπαίδευση στη φυλακή στην Ελλάδα.

Μαρίζα Ντεκάστρο: «Μια καινοτόμα εκπαιδευτική παρέμβαση στη Θράκη»
Η ανακοίνωση αφορά την εκπαιδευτική ιδιαιτερότητα των μειονοτικών σχολείων της Θράκης, στα οποία εντάσσονται οι μαθητές της μουσουλμανικής μειονότητας που η μητρική τους γλώσσα δεν είναι η ελληνική. Θα παρουσιαστούν οι διδακτικές αρχές και το διαφοροποιημένο εκπαιδευτικό υλικό του ελληνόγλωσσου προγράμματος, το οποίο καλύπτει τους βασικούς γνωστικούς τομείς του δημοτικού σχολείου και καλλιεργεί την ελληνομάθεια, απαραίτητες προϋποθέσεις για τη συνέχιση των σπουδών των παιδιών της μειονότητας στο γυμνάσιο.