Σακελλαρόπουλος Τάσος
Παπαδημητρίου Νίκος
Χαντζαρούλα Ποθητή
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
28/02/2024
Διάρκεια
00:55:24
Εκδήλωση
Επιστημονικό συμπόσιο: Το ξένο, το αλλότριο, το ανοίκειο
Χώρος
Αίθουσα "Γιάννης Μαρίνος" του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Διοργάνωση
Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας (Ιδρυτής: Σχολή Μωραΐτη)
Κατηγορία
Ιστορία, Εκπαίδευση, Τέχνες / Πολιτισμός, Ψυχολογία / Ψυχική Υγεία, Κοινωνικά θέματα
Ετικέτες
ξένο, αλλότριο, ανοίκειο, ιστορία, Διαφορετικότητα, εκπαίδευση, τέχνη, πολιτιστική ετερότητα, ψυχανάλυση, ρατσισμός, μισαλλοδοξία, Κατοχή, αρχαιότητα, μέτοικος, οικιακή εργάτρια, αστική τάξη, εργατική τάξη
Η Εταιρεία Σπουδών διοργάνωσε επιστημονικό συμπόσιο με θέμα: «Το ξένο, το αλλότριο, το ανοίκειο». Οι τρεις λέξεις που συνθέτουν τον τίτλο του συμποσίου συμπυκνώνουν και τη θεματολογία του: το ξένο, αυτό που έρχεται από αλλού, που δεν ανήκει ή που απλώς φιλοξενείται· το αλλότριο, αυτό που δεν κατέχουμε και δεν μας αφορά· το ανοίκειο, το ανάρμοστο, το όχι γνώριμο, αλλά και το δυσοίωνο – που εξοβελίζεται ως αιωρούμενη απειλή. Πώς διακρίνουμε το ιθαγενές από το ξένο; Το «δικό» από το αλλότριο; Το ίδιο από το διαφορετικό; Αλλά και με ποιους μηχανισμούς γεννιέται η έλλειψη ανοχής ή και το μίσος για κάθε αντίθετη θέση;
Τα παραπάνω θέματα διερευνώνται, μεταξύ άλλων, μέσα από ποικίλες επιστημονικές προσεγγίσεις, στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 28 και την Πέμπτη 29 Φεβρουαρίου 2024, στην αίθουσα Γιάννης Μαρίνος (πρώην Πολυχώρος) του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Ακολουθούν οι περιλήψεις των ομιλιών του κύκλου:
Τάσος Σακελλαρόπουλος (συντονιστής): «Μια λογοτεχνική και “ανοίκεια” ανάλυση της Κατοχής στις αρχές του 21ου αιώνα»
Το ξένο και το ανοίκειο για μια ιστορική περίοδο που τη μάθαμε αλλιώς. Αλλότρια ήθη και «ξένες» προτεραιότητες, γραμμένες στις αρχές του 21ου αιώνα. Η αμαρτία σε ένα νουάρ, με τον Θεό σε ρόλο σκηνοθέτη. Η προστασία της φροντίδας, η αντοχή του ρεαλιστικού, σε μια Κατοχή που τα θαύματα ήταν μόνο πολιτικά. Ο κουτσός Άγγελος του Αλέξη Πανσέληνου, Αθήνα, 2002.
Νίκος Παπαδημητρίου: «Mέτοικoι και αστοί. Σκέψεις από το χθες για το σήμερα»
Η έννοια του ξένου στην αρχαιότητα ήταν πολυδιάστατη. Την πολυσημία αυτή μπορούμε να την προσεγγίσουμε μέσα από την έννοια του μέτοικου, που χρησίμευε για να περιγράψει ένα ετερογενές πλήθος ατόμων σε κάθε πόλη (με διαφορετική προέλευση, αιτία μετοίκησης, απασχόληση κτλ.). Το πλήθος αυτό αντιμετωπιζόταν ως ενιαίο σύνολο από τον νόμο, γεγονός που φαίνεται ότι συνέβαλε στον ετεροκαθορισμό του επίσης ετερογενούς συνόλου των αστών, δηλαδή των πολιτών. Η ομιλία θα εξετάσει εάν οι σκέψεις αυτές μπορούν να συμβάλουν στην κατανόηση σύγχρονων καταστάσεων και φαινομένων.
Ποθητή Χαντζαρούλα: «Η οικιακή εργάτρια ως ετερότητα τον 20ό αιώνα»
Η παρουσίαση διερευνά τη λειτουργία των οικιακών εργατριών ως αντικατοπτρισμών του φόβου και της αγωνίας της αστικής τάξης για τη διάκρισή τους από την εργατική τάξη. Επιχειρεί να εξετάσει την ετερότητα της οικιακής εργάτριας και τις εντάσεις που αυτή πυροδοτεί καθώς αντιπροσωπεύει το συμβολικό, το οικονομικό και το εξω-οικογενειακό, στο πλαίσιο της ανακεντροθέτησης της οικογένειας ως τόπου της σεξουαλικότητας από τον 19ο αιώνα και έπειτα.
Ο Τάσος Σακελλαρόπουλος σπούδασε ιστορία στο Πανεπιστήμιο της Σιένα στην Ιταλία και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Κύριος τομέας των ενδιαφερόντων του, ο 20ος αιώνας, ιδιαίτερα η κοινωνική και πολιτική ιστορία από το 1935 ως το 1996. Έχει επιμεληθεί ιστορικές εκθέσεις, μεταξύ άλλων την έκθεση στο Μουσείο Μπενάκη, «1821 Πριν και Μετά» σε συνεπιμέλεια με την Μαρία Δημητριάδου. Έχει διδάξει σε μεταπτυχιακά σεμινάρια, έχει γράψει άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά και έχει επιμεληθεί συλλογικούς τόμους και πρακτικά συνεδρίων, όπως και καταλόγους εκθέσεων. Εργάζεται ως Υπεύθυνος στα Ιστορικά Αρχεία του Μουσείου Μπενάκη.
Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο Αθηνών και έκανε μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Birmingham της Αγγλίας με υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών.
Μεταξύ 2003-2011 και 2013-2018 εργάστηκε ως Επιμελητής Αρχαιοτήτων στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, όπου είχε την ευθύνη της συλλογής Αρχαίας Ελληνικής Τέχνης και από το 2013 της Κυκλαδικής Συλλογής. Την περίοδο 2011-2012 εργάστηκε στο Τμήμα Αρχαιοτήτων της Κύπρου, όπου είχε την ευθύνη διοργάνωσης μεγάλης αρχαιολογικής έκθεσης η στις Βρυξέλλες στο πλαίσιο της πρώτης Κυπριακής Προεδρίας στην Ε.Ε. Μεταξύ 2018-2021 εργάστηκε ως λέκτορας στο Ινστιτούτο Κλασικής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης, στη Γερμανία, όπου δίδαξε μαθήματα ελληνικής αρχαιολογίας. Έχει διδάξει επίσης σε μεταπτυχιακά προγράμματα του Πανεπιστήμιου Αθηνών, του Πανεπιστημίου Αιγαίου και του Ανοικτού Πανεπιστημίου Κύπρου.
Το 2021 ανέλαβε τη θέση του Διευθυντή του Μουσείου Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου, μετά από διαγωνιστική διαδικασία.
Έχει εκτενές συγγραφικό έργο, το οποίο περιλαμβάνει μία μονογραφία, άρθρα σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και επιμέλειες πρακτικών συνεδρίων, καταλόγων αρχαιολογικών εκθέσεων και άλλων βιβλίων. Για το ερευνητικό του έργο έχει βραβευθεί με το Michael Ventris Award for Mycenaean Studies από το Ινστιτούτο Κλασικών Σπουδών του Λονδίνου (2000), και έχει λάβει ερευνητικές υποτροφίες από το Κέντρα Ελληνικών Σπουδών των Πανεπιστημίων Princeton (2011) και Harvard (2017). Το 2017 ήταν ο υπεύθυνος μουσειολικής μελέτης της πρότασης που έλαβε το Α’ Βραβείο στον Διεθνή Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό για το Νέο Κυπριακό Μουσείο.
Είναι μέλος της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας και του ελληνικού Τμήματος του ICOM. Tην περίοδο αυτή συν-διευθύνει ερευνητικά προγράμματα στις αρχαιολογικές θέσεις Βρανά-Μαραθώνα, Θορικού Αττικής και Κάτω Σαμικού Ηλείας.
Nikolas Papadimitriou graduated from the University of Athens, and took his Master’s degree and his PhD in Archaeology and Ancient History from the University of Birmingham, UK, with a scholarship by the Hellenic Scholarships Foundation.
The periods 2003-2011 and 2013-2018 he worked as a Curator of Antiquities at the Museum of Cycladic Art, Athens; he was responsible for the collection of Ancient Greek Art and, from 2013 onwards, for the collection of Cycladic Art too. In 2011-2012 he worked at the Department of Antiquities Cyprus, co-curating an archaeological exhibition presented in Brussels for the first presidency of Cyprus in the EU. The period 2018-2021 he worked as Lecturer and researcher at the University of Heidelberg (Institute of Classical Archaeology), Germany, where he taught seminar in Greek Archaeology and Ancient Technology. He has taught also at the Universities of Athens, Aegean and the Open University of Cyprus.
In 2021 he was elected Director at the Paul and Alexander Canellopoulos Museum after an open call.
His publications include a monograph, papers in peer-reviewed journals and edited volumes, exhibition catalogues and educational booklets. For his archaeological work, he has received the Michael Ventris Award for Mycenaean Studies from the Institute of Classical Studies, London (2000), and research fellowships from the Centers of Hellenic Studies at Princeton University (2011) and at Harvard University (2017). In 2017 he was responsible for the museology of the proposal that won the First Award in the International Architectural Competition for the New Cyprus Museum.
He is a member of the Athens Archaeological Society and the Greek ICOM. Currently, he is co-directing research programs in the archaeological sites of Marathon-Vrana, and Thorikos in Attica, and of Kato Samikon-Kleidi in Elis.
Η Ποθητή Χαντζαρούλα είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Σπούδασε Κλασική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στην αγγλική Κοινωνική Ιστορία στο Πανεπιστήμιο του Warwick και ολοκλήρωσε τη διδακτορική διατριβή της στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο της Φλωρεντίας το 2002. Ως μεταδιδακτορική ερευνήτρια συμμετείχε στο ερευνητικό πρόγραμμα «Έμφυλες διαστάσεις της μετανάστευσης στη Νοτιοανατολική Ευρώπη: ένταξη, εργασία και διαπολιτισμική επικοινωνία» στο πλαίσιο του ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ: «Πυθαγόρας: Ενίσχυση Ερευνητικών Προγραμμάτων στα Πανεπιστήμια» (Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας).
Το πεδίο της έρευνάς της περιλαμβάνει την προφορική ιστορία, την ιστορία και ιστοριογραφία του φύλου, την μνήμη και ιστορία του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου και την ιστορία των συναισθημάτων.
Στις δημοσιεύσεις της περιλαμβάνονται τα βιβλία Child Survivors of the Holocaust in Greece. Memory, Testimony and Subjectivity (Routledge, 2020) και Σμιλεύοντας την υποταγή. Οι έμμισθες οικιακές εργάτριες στην Ελλάδα το πρώτο μισό του εικοστού αιώνα (Παπαζήσης, 2012), τα οποία χρησιμοποιούν τη μεθοδολογία της προφορικής ιστορίας.
Το βιβλίο Σμιλεύοντας την υποταγή: Οι έμμισθες οικιακές εργάτριες στην Ελλάδα το πρώτο μισό του εικοστού αιώνα θέτει στο επίκεντρο της μελέτης τη σχέση εργοδότριας και οικιακής εργάτριας, αναλύοντας την ταξική και έμφυλη διάστασής της. Το βιβλίο ανέβηκε ως θεατρική παράσταση από την θεατρική ομάδα Casus belli το 2013 με τίτλο «Περί υποταγής».
Είναι ιδρυτικό μέλος και Πρόεδρος ΔΣ της Ένωσης Προφορικής Ιστορίας, καθώς ένα από τα ιδρυτικά μέλη και μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Historein/Ιστορείν: A Review of the Past and Other Stories.
