Κοτζιά Ελισάβετ
Τάρλοου Δημήτρης
Βαροπούλου Ελένη
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
28/02/2024
Διάρκεια
00:36:58
Εκδήλωση
Επιστημονικό συμπόσιο: Το ξένο, το αλλότριο, το ανοίκειο
Χώρος
Αίθουσα "Γιάννης Μαρίνος" του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Διοργάνωση
Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας (Ιδρυτής: Σχολή Μωραΐτη)
Κατηγορία
Ιστορία, Εκπαίδευση, Τέχνες / Πολιτισμός, Ψυχολογία / Ψυχική Υγεία, Κοινωνικά θέματα
Ετικέτες
ξένο, αλλότριο, ανοίκειο, ιστορία, Διαφορετικότητα, εκπαίδευση, τέχνη, πολιτιστική ετερότητα, ψυχανάλυση, ρατσισμός, μισαλλοδοξία, Δημήτρης Νόλλας, Ζυράννα Ζατέλη, εγκλιματισμός, Μαρίνα Μπαρέ, Βασίλης Κάρλοβιτς Γιούγκερμαν, Μ. Καραγάτσης, θέατρο
Η Εταιρεία Σπουδών διοργάνωσε επιστημονικό συμπόσιο με θέμα: «Το ξένο, το αλλότριο, το ανοίκειο». Οι τρεις λέξεις που συνθέτουν τον τίτλο του συμποσίου συμπυκνώνουν και τη θεματολογία του: το ξένο, αυτό που έρχεται από αλλού, που δεν ανήκει ή που απλώς φιλοξενείται· το αλλότριο, αυτό που δεν κατέχουμε και δεν μας αφορά· το ανοίκειο, το ανάρμοστο, το όχι γνώριμο, αλλά και το δυσοίωνο – που εξοβελίζεται ως αιωρούμενη απειλή. Πώς διακρίνουμε το ιθαγενές από το ξένο; Το «δικό» από το αλλότριο; Το ίδιο από το διαφορετικό; Αλλά και με ποιους μηχανισμούς γεννιέται η έλλειψη ανοχής ή και το μίσος για κάθε αντίθετη θέση;
Τα παραπάνω θέματα διερευνώνται, μεταξύ άλλων, μέσα από ποικίλες επιστημονικές προσεγγίσεις, στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη 28 και την Πέμπτη 29 Φεβρουαρίου 2024, στην αίθουσα Γιάννης Μαρίνος (πρώην Πολυχώρος) του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Ακολουθούν οι περιλήψεις των ομιλιών του κύκλου:
Ελισάβετ Κοτζιά (συντονίστρια): «Το ανοίκειο σε δύο τόνους. Δημήτρης Νόλλας, Ζυράννα Ζατέλη»
Ο κόσμος στον οποίο κατοικούν οι ήρωες του Δημήτρη Νόλλα είναι αφιλόξενος. Στα είκοσι ένα βιβλία του και στα πενήντα χρόνια της δημιουργικής παρουσίας του, ο συγγραφέας κτίζει συστηματικά το άξενο τραχύ περιβάλλον μέσα στο οποίο γεννήθηκαν και υποχρεούνται να ζήσουν οι άνθρωποί του. Ανοίκειο και ξένο είναι το περιβάλλον και των ηρώων της Ζυράννας Ζατέλη. Μόνο που στα επτά βιβλία της, γραμμένα τα τελευταία σαράντα χρόνια, το δικό της ανοίκειο σχετίζεται με το θαυμαστά μαγικό.
Δημήτρης Τάρλοου: «Η χίμαιρα του εγκλιματισμού»
Με αφετηρία τους μυθιστορηματικούς χαρακτήρες της Μαρίνας Μπαρέ και του Βασίλη Κάρλοβιτς Γιούγκερμαν, επιχειρείται μια σύνδεση του προσωπικού βιώματος και της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Ειδικότερα θα διερευνηθούν η θρησκεία και η γλώσσα ως παράγοντες δημιουργικής πυροδότησης και διαμόρφωσης της καλλιτεχνικής ταυτότητας, η σύγκρουση με το περιβάλλον –φυσικό και ανθρώπινο– και η τελική αυτονόμηση.
Ελένη Βαροπούλου: «Το ανοίκειο και τα είδωλά του»
Μια σύντομη περιδιάβαση στις περιοχές του ανοίκειου. Με ποιες άλλες έννοιες και αισθητικές κατηγορίες συνυφαίνεται το ανοίκειο. Πώς μπορούμε σήμερα στο θέατρο να εννοήσουμε την εμπειρία του ανοίκειου. Τι συνδέει το ανοίκειο σώμα του ηθοποιού αλλά και τα σύγχρονα ρομπότ με ανοίκεια πλάσματα όπως οι κούκλες, η μαριονέτα, τα κέρινα ομοιώματα, οι μηχανές, δηλαδή με όλα εκείνα τα δημιουργήματα του ανθρώπου τα οποία ανέδειξαν οι ιστορικές αβανγκάρντ.
Η Ελισάβετ Κοτζιά γεννήθηκε στην Αθήνα το 1954. Σπούδασε οικονομικά και από το 1987 συνεργάζεται με την εφημερίδα Η Καθημερινή ως κριτικός βιβλίου. Το 2006 εξέδωσε τη μελέτη Ιδέες και αισθητική. Μεσοπολεμικοί και μεταπολεμικοί πεζογράφοι 1930-1974, και το 2020 τη γραμματολογική-κριτική μελέτη Ελληνική πεζογραφία 1974-2010. Το μέτρο και τα σταθμά (εκδόσεις Πόλις).
Γεννημένος στην Αθήνα το 1966, σπούδασε υποκριτική στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Το 2000 δημιούργησε τη δική του θεατρική εταιρεία, τον «Δόλιχο». Από τότε, εργάζεται ως σκηνοθέτης, μεταφραστής, ηθοποιός και θεατρικός παραγωγός στο θέατρο Πορεία, ένα από τα πιο γνωστά και ιστορικά θέατρα της Αθήνας. Σημαντικότερες παραστάσεις του: Ευρυδίκη της Sarah Ruhl, Λήθη του Δημήτρη Δημητριάδη, Η μεγάλη χίμαιρα του Μ. Καραγάτση, Τρεις αδερφές του Αντόν Τσέχωφ, Αγριόπαπια του Χένρικ Ίψεν, Το ευχαριστημένο της Μαρίνας Καραγάτση, Γιούγκερμαν του Μ. Καραγάτση, Δόξα κοινή σύνθεση κειμένου του Στρατή Πασχάλη, Ο κοτζάμπασης του Καστρόπυργου του Μ. Καραγάτση, Το κουκλόσπιτο του Χένρικ Ίψεν, Έγκλημα και τιμωρία διασκευή του Θανάση Τριαρίδη – παραστάσεις οι οποίες απέσπασαν ενθουσιώδεις κριτικές και κέρδισαν βραβεία κριτικών και κοινού. Το 2016 έλαβε το βραβείο σκηνοθεσίας «Κάρολος Κουν» για τη Μεγάλη χίμαιρα.
Η Ελένη Βαροπούλου είναι θεατρολόγος, κριτικός, επιφυλλιδογράφος, μεταφράστρια και επιμελήτρια εκθέσεων. Σπούδασε νομικά (Αθήνα), θεατρολογία, θεωρία μέσων μαζικής επικοινωνίας και κοινωνιολογία της τέχνης (Παρίσι). Έγραφε κριτικές θεάτρου από το 1974 έως το 1996 σε αθηναϊκές εφημερίδες, ενώ παράλληλα αρθρογραφούσε για εικαστικά και πολιτιστικά θέματα, κυρίως για τις σύγχρονες τάσεις. Έχει μεταφράσει για παραστάσεις στην Ελλάδα Αισχύλο, Ευριπίδη, Χάινερ Μύλλερ, Βάλτερ Μπένγιαμιν, Μπρεχτ, Χέρμαν Μπροχ, Γκαίτε, Φαλκ Ρίχτερ, Ουαζντί Mουαουάντ. Δίδαξε θεατρολογία στα πανεπιστήμια Αθηνών, Πάτρας, Θεσσαλονίκης, Φρανκφούρτης και Βερολίνου. Διετέλεσε: Πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου (1984-1992), Ειδική Σύμβουλος του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Αθηνών (1991-2011), Σύμβουλος του Καλλιτεχνικού Διευθυντή Νίκου Κούρκουλου στο Εθνικό Θέατρο (1998-2007), Καλλιτεχνική Υπεύθυνη των Θερινών Ακαδημιών του Εθνικού Θεάτρου Ελλάδος (1999-2009), Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου (2019-2022). Δημιούργησε και διηύθυνε το Φεστιβάλ Άργους (1994-1997), διηύθυνε το Παράρτημα του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού στο Βερολίνο (2014-2016). Το 2023 αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Παν/μίου Πελοποννήσου. Πολυάριθμες οι δημοσιεύσεις και τα βιβλία της στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Κείμενά της έχουν μεταφραστεί και κυκλοφορήσει κυρίως στη Γερμανία και στη Γαλλία.
