Masterclass | Radu Jude

Όπως αναφέρει στο εισαγωγικό της κείμενο για τον κατάλογο του 13ου ΦΠΚΑ η πρόεδρος της Ταινιοθήκης της Ελλάδος και καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ Μαρία Κομνηνού «σε μια εποχή πολυκρίσης - κλιματική αλλαγή, εξάντληση φυσικών πόρων, αυξανόμενη ανισότητα, άγριοι πόλεμοι και καπιταλισμός της επιτήρησης - ο ρόλος του κινηματογράφου και γενικότερα η παραγωγή αφηγήσεων καθίστανται εξαιρετικά κρίσιμα.

Μπορούμε ακόμα να αναζητήσουμε δημιουργούς που θα παρουσιάσουν αντι-αφηγήσεις ενάντια στο καθεστωτικό αφήγημα ότι δεν υπάρχουν εναλλακτικές, ενάντια στη βία κατά των γυναικών, των εθνικών μειονοτήτων, των ΛΟΑΤΚΙ, των ασθενών με ανίατες ασθένειες και γενικά υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων; Υπάρχει ελπίδα ότι μπορούμε να ξεφύγουμε από τη γραμμική αναπαράσταση του ιστορικού χρόνου και να δώσουμε προτεραιότητα σε αφηγήσεις που αγωνίζονται για τη δικαίωση του καταπιεσμένου παρελθόντος;».

Το 13ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας απαντά σε αυτά ακριβώς τα ερωτήματα με το πρόγραμμά του.

Το BLOD βιντεοσκόπησε και δημοσιεύει το masterclass που παρέδωσε ο ανατρεπτικός, πολυβραβευμένος Ρουμάνος δημιουργός Ράντου Ζούντε, ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του νέου Ρουμάνικου κινηματογράφου, δημιουργός της ταινίας Ατυχές Πήδημα ή Παλαβό Πορνό που αγαπήθηκε πολύ στη χώρα μας, και βραβευμένος με Χρυσή Άρκτο στο Βερολίνο.

Ο βραβευμένος με Χρυσή Άρκτο στο Βερολίνο Ρουμάνος σκηνοθέτης Ράντου Ζούντε, δημιουργός της ταινίας Ατυχές Πήδημα ή Παλαβό Πορνό που αγαπήθηκε πολύ στη χώρα μας, κι ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του σύγχρονου ρουμανικού κινηματογράφου, βρέθηκε στην Αθήνα το Δεκέμβριο, ως προσκεκλημένος του Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας (Athens Avant-Garde Film Festival).

Το 13ο ΦΠΚΑ παρουσίασε, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, αναδρομικό αφιέρωμα στο έργο του με την υποστήριξη της πρεσβείας της Ρουμανίας.

Ο Ράντου Ζούντε παρευρέθη στο φεστιβάλ από τις 10 έως τις 15 Δεκεμβρίου 2024 για να παρουσιάσει τις ταινίες του, ενώ παρέδωσε masterclass το Σάββατο 14 Δεκεμβρίου, το οποίο συντόνισε ο κριτικός κινηματογράφου Χρήστος Μήτσης.

To φεστιβάλ προέβαλε σε ελληνική πρεμιέρα τις δύο τελευταίες ταινίες του, τα ντοκιμαντέρ Οκτώ καρτ ποστάλ από την Ουτοπία (2024) και Ύπνος #2 (2024), λίγο μετά την παγκόσμια πρεμιέρα τους στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Λοκάρνο τον περασμένο Αύγουστο. Το πρώτο, βασίζεται αποκλειστικά σε αρχειακό υλικό τηλεοπτικών διαφημίσεων της μετασοσιαλιστικής Ρουμανίας, προσφέροντας μια ξεκαρδιστική αλλά και ανελέητη κριτική της καπιταλιστικής μυθολογίας, ενώ το δεύτερο αποτελείται εξ ολοκλήρου από καταγραφές ζωντανής μετάδοσης του τάφου του Άντι Γουόρχολ μέσω του EarthCam. Ένα ιμπρεσιονιστικό μοντάζ από πλάνα της ίδιας τοποθεσίας, καταγεγραμμένα σε διαφορετικές χρονικές στιγμές και υπό διαφορετικές συνθήκες, που συγκροτεί έναν προκλητικό διαλογισμό για την ηδονοβλεψία και την κληρονομιά του Άντι Γουόρχολ.

Η ρετροσπεκτίβα περιέλαβε ακόμα 7 μεγάλου μήκους και 4 μικρού μήκους ταινίες του σκηνοθέτη. Ανάμεσά τους συναντάμε την μεγάλη του επιτυχία Ατυχές Πήδημα ή Παλαβό Πορνό που του χάρισε την Χρυσή Άρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου. Πέρυσι, ο Ράντου Ζούντε επέστρεψε στο 73ο Φεστιβάλ Βερολίνου ως μέλος της κριτικής επιτροπής με πρόεδρο την Κρίστεν Στίουαρτ.

Το αφιέρωμα επιμελήθηκε η Νεφέλη Γκαμπάντ.

Εδώ θα βρείτε το σποτάκι του αφιερώματος:
https://youtu.be/QKbRKWXayL4

ΡΑΝΤΟΥ ΖΟΥΝΤΕ: ΑΝΑΤΡΕΠΤΙΚΑ ΣΤΟΧΑΣΤΙΚΟΣ Η ΠΑΛΑΒΑ ΣΑΤΙΡΙΚΟΣ

Το αφιέρωμα συγκέντρωσε ένα εκτενές δείγμα της φιλμογραφίας του πολυβραβευμένου σκηνοθέτη, φωτίζοντας τις πολλαπλές πτυχές της κινηματογραφικής του δημιουργίας (μυθοπλασία, ντοκιμαντέρ, κινηματογραφικά δοκίμια).

Το έργο του Ζούντε χαρακτηρίζεται από έναν μοναδικό συνδυασμό μαύρου χιούμορ, αιχμηρού κοινωνικοπολιτικού σχολιασμού, ιδίως απέναντι στο σύγχρονο καπιταλισμό, και κριτικού στοχασμού πάνω στη ρουμανική ταυτότητα και Ιστορία. Αρχικά βοηθός σκηνοθέτη στις ταινίες των Κώστα Γαβρά και Κρίστι Πούιου, ο Ζούντε είναι αδιαμφισβήτητα συνδεδεμένος με το Ρουμανικό Νέο Κύμα, του οποίου υπογράφει έργα-ορόσημα που απέσπασαν διεθνή αναγνώριση (Σωλήνας με καπέλο - Βραβείο Καλύτερης Ταινίας στο Sundance, 2006, Το πιο ευτυχισμένο κορίτσι στον κόσμο – Βραβείο CICAE Φεστιβάλ Βερολίνου, 2009, Όλοι στην οικογένεια μας - Βραβείο Καλύτερης Ταινίας Φεστιβάλ Σεράγεβο, 2012). Στη συνέχεια όμως, απομακρύνεται από τη ρεαλιστική αναπαράσταση της μετα-σοσιαλιστικής ρουμανικής κοινωνίας για να αναμετρηθεί με την Ιστορία της. Στις αντισυμβατικές ταινίες εποχής ΄Αφεριμ! (Αργυρή Άρκτος Καλύτερης Σκηνοθεσίας Φεστιβάλ Βερολίνου, 2015) και Σημαδεμένες καρδιές (Ειδικό Βραβείο της Επιτροπής Λοκάρνο, 2016), με έντονα σατιρικό και λυρικό ύφος αντίστοιχα, διερευνά τη συλλογική και ιστορική μνήμη μέσα από θέματα ρατσισμού, κοινωνικών ανισοτήτων και ανόδου του φασισμού.

Το 2018, με τη σπουδαία αναστοχαστική ταινία Αδιαφορώ αν καταγραφούμε στην Ιστορία ως βάρβαροι (Κρυστάλλινη Σφαίρα στο Φεστιβάλ του Κάρλοβι Βάρι), o Ζούντε εγκαινιάζει μια νέα φάση της καριέρας του, διερευνώντας καινοτόμες αφηγηματικές δομές που συνδυάζουν μυθοπλασία, ντοκιμαντέρ και δοκιμιακή γραφή. Βραβευμένος με τη Χρυσή Άρκτο στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου το 2021 για την ανατρεπτική σάτιρα του σύγχρονου καπιταλισμού Ατυχές πήδημα ή παλαβό πορνό, και το Ειδικό Βραβείο της επιτροπής στο Φεστιβάλ του Λοκάρνο το 2023 για την αριστουργηματική μαύρη κωμωδία Μην περιμένετε και πολλά από το τέλος του κόσμου, ο Ζούντε επιστρέφει φέτος με δύο κινηματογραφικά δοκίμια που παρουσιάστηκαν στο αφιέρωμα του ΦΠΚΑ σε πρώτη ελληνική προβολή - Οκτώ καρτ ποστάλ από την Ουτοπία και Ύπνος #2.