Πολυχρονοπούλου Σταυρούλα
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
19/06/2015
Διάρκεια
28:26
Εκδήλωση
5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επιστημόνων Εκπαίδευσης: «Λειτουργίες Νόησης και Λόγου στη συμπεριφορά, στην εκπαίδευση και στην ειδική αγωγή»
Χώρος
Ξενοδοχείο Divani Caravel
Διοργάνωση
Κέντρο Μελέτης Ψυχοφυσιολογίας και Εκπαίδευσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Κατηγορία
Εκπαίδευση, Κοινωνικά θέματα
Ετικέτες
αναπηρία, ιδρυματοποίηση, κοινωνική ενσωμάτωση αναπήρων, ανεξάρτητη διαβίωση αναπήρων
Η αυτόνομη διαβίωση των ατόμων με αναπηρία είναι ένα θέμα που βρίσκεται σήμερα στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής εκπαιδευτικής και κοινωνικής πολιτικής, του διεθνούς επιστημονικού ενδιαφέροντος και του εκπαιδευτικού προγραμματισμού.
Σκοπός της παρούσας ομιλίας είναι η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των εργαζομένων στο χώρο της εκπαίδευσης και της υγείας, αλλά και του ελληνικού κοινού γενικότερα, σε θέματα κοινωνικής ενσωμάτωσης και ανεξάρτητης διαβίωσης ενηλίκων με αναπηρία. Η ομιλία ξεκινάει με τις συνέπειες που είχε στη ζωή των αναπήρων η θεωρία της ευγονικής τον εικοστό αιώνα. Αναφέρονται τα μέτρα που έλαβαν πολλές προηγμένες χώρες για να εμποδιστεί η διαιώνιση των 'γενετικά κατώτερων ατόμων', έτσι ώστε η κοινωνία να διατηρήσει τη φυλετική της υπεροχή και να μη γίνει μια κοινωνία νοθογενής ακαθορίστου διασταύρωσης. (Υποχρεωτική στείρωση νέων και ενηλίκων με νοητική υστέρηση, φυλάκιση εκατοντάδων χιλιάδων "νωθρών στο πνεύμα" ή ατόμων με "αποκλίνουσα" συμπεριφορά, θανάτωση πολλών "αρρώστων" και αναπήρων από το Γερμανικό Ναζιστικό καθεστώς). Τονίζεται ότι στην πραγματικότητα, το ολοκαύτωμα ξεκίνησε με τους ανάπηρους.
Συζητείται περιληπτικά η αλλαγή των αντιλήψεων και των στάσεων της κοινωνίας απέναντι στην αναπηρία, η απομάκρυνση από το μοντέλο της ιδρυματοποίησης, η σύγχρονη τάση για την κοινωνική και οικονομική ενσωμάτωση ή ένταξη των αναπήρων, οι προϋποθέσεις για την διαμόρφωση μιας 'κοινωνίας για όλους' και η ανάγκη δημιουργίας μιας ενταξιακής κουλτούρας τις αρχές και αξίες της οποίας υιοθετούν και μοιράζονται όλοι.
Ορίζεται η έννοια της αυτόνομης διαβίωσης, και τονίζεται το γεγονός ότι δεν αποτελεί απλά μια ειδική υπηρεσία που προσφέρεται στα άτομα με αναπηρία, αλλά μια φιλοσοφία, ένα κίνημα των αναπήρων που διεκδικούν ίσα δικαιώματα, σεβασμό και ευκαιρίες αυτοπραγμάτωσης. Γίνεται σαφές ότι οι προσπάθειες που έχουν πραγματοποιηθεί σε πολλές χώρες συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας για την κοινωνική ενσωμάτωση των αναπήρων, περιορίζονται κυρίως στη σχολική ενσωμάτωση και την επαγγελματική τους κατάρτιση, ενώ ελάχιστα έχουν γίνει για την ομαλή μετάβαση στην ενηλικίωση και την ανεξάρτητη διαβίωση στις δομές και τις εκφάνσεις της κοινότητας. Παραμένει έτσι ηχηρό το παράπονο και το ερώτημα των γονέων. Τι θα γίνει το παιδί μου όταν θα έχω φύγει;
Για πολλές δεκαετίες οι περισσότερες χώρες απαντούσαν σε αυτή την ερώτηση χτίζοντας ιδρύματα και άσυλα κι ασκώντας επιδοματική πολιτική. Τα τελευταία όμως χρόνια συντελείται μια θεαματική στροφή στην υποστήριξη των ατόμων με αναπηρία με κύριους στόχους της αποϊδρυματοποίηση, την ομαλή κοινωνική ενσωμάτωση και την αυτόνομη διαβίωση. Συζητούνται οι προϋποθέσεις για την επιτυχία αυτών των προσπαθειών και τονίζεται η αναγκαιότητα προσαρμογής του κοινωνικού συστήματος στις ανάγκες των αναπήρων και όχι το αντίθετο. Να τροποποιήσουν δηλαδή οι ανάπηροι τις ανάγκες τους για να προσαρμοστούν στο σύστημα.
Γίνεται μια σύντομη ιστορική ανασκόπηση για το πώς, πότε και γιατί ξεκίνησε το κίνημα για την ανεξάρτητη διαβίωση των αναπήρων. Παρουσιάζονται οι στόχοι και οι μορφές των προγραμμάτων Αυτόνομης ή Ανεξάρτητης Διαβίωσης και ο ελληνικός Νόμος για τις Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης.
Συζητείται η διαδικασία λειτουργίας ενός προγράμματος ή Στέγης Ανεξάρτητης ή Υποστηριζόμενης Διαβίωσης (ΣΥΔ), με έμφαση την επιλογή και προετοιμασία των ενοίκων για την προσαρμογή στη νέα τους κατοικία και τις βασικές δραστηριότητές τους στην ΣΥΔ. Περιγράφεται η λειτουργία της Στέγης Υποστηριζόμενης Διαβίωσης στην περιοχή CLWYD της Ουαλίας.
Αναφέρονται αποτελέσματα ερευνών σύμφωνα με τα οποία η αυτόνομη διαβίωση οδηγεί σε καλύτερη σωματική και ψυχική υγεία, αυξημένες προοπτικές απασχόλησης και αυτονομίας και μεγαλύτερη δυνατότητα παραμονής σε σπίτι αντί σε ίδρυμα.
Τέλος, υποστηρίζεται ότι το μεγάλο κενό που υπάρχει στο σύστημα υποστήριξης ενηλίκων με αναπηρία στη χώρα μας, και ειδικότερα στο χώρο της αυτόνομης διαβίωσης, διατηρείται από τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο θεσμός της ελληνικής οικογένειας και το γεγονός ότι οι έλληνες γονείς δεν αποχωρίζονται εύκολα τα παιδιά τους, λειτουργώντας μάλιστα υπερπροστατευτικά. Κατά τον ίδιο τρόπο λειτουργούν και οι χαμηλές προσδοκίες που έχουν πολλά μέλη της κοινωνίας μας για τις δυνατότητες των αναπήρων.
Βιογραφικά στοιχεία: Γεννήθηκε στην Καλαμάτα της Μεσσηνίας. όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές της. Είναι μητέρα δύο παιδιών.
Σπουδές: Σπούδασε ψυχολογία (Β.Α: 4 έτη), ειδική αγωγή (M.A.: 1 ½ έτη) και ψυχολογία με έμφαση τις αναπηρίες και ειδικές ανάγκες (Ph.D. 5 έτη) σε πανεπιστήμια των ΗΠΑ. Σε επίπεδο διδακτορικών σπουδών παρακολούθησε μαθήματα για δύο χρόνια, πραγματοποίησε κλινική άσκηση δύο χιλιάδων ωρών και έλαβε άδεια άσκησης επαγγέλματος έπειτα από επιτυχείς εξετάσεις στα γνωστικά αντικείμενα: "Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες", "Συναισθηματικές και Συμπεριφορικές Διαταραχές", "Νοητική Καθυστέρηση", "Ψυχολογία Παιδιών και Εφήβων", "Διοίκηση στην Ειδική Αγωγή".
Έχει παρακολουθήσει ένα μεγάλο αριθμό επιμορφωτικών προγραμμάτων σε δεκαεπτά (17) Ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και στις Η.Π.Α. διάρκειας μίας έως τεσσάρων εβδομάδων.
Διδακτική και επαγγελματική εμπειρία: Έχει διδάξει 19 μαθήματα ειδικής αγωγής και ψυχολογίας στο προπτυχιακό και μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης (ΠΤΔΕ) του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), στο Μαράσλειο Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης, στη Σχολή Επιμόρφωσης Λειτουργών Δημοτικής Εκπαίδευσης (ΣΕΛΔΕ), στο πρόγραμμα Ακαδημαϊκής και Επαγγελματικής Αναβάθμισης των εκπαιδευτικών Π.Ε. του ΠΤΔΕ-ΕΚΠΑ και στο Τμήμα Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Ποιλιτικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας. Έχει εργαστεί σε όλη τη γκάμα της Ειδικής Αγωγής ως σχολική ψυχολόγος, ψυχοδιαγνώστρια και εκπαιδευτική σύμβουλος στις ΗΠΑ, σύμβουλος ειδικής αγωγής στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (Παρίσι), προϊσταμένη ψυχολογικής υπηρεσίας και επιστημονική διευθύντρια (με ανάθεση) στο Σικιαρίδειο Ίδρυμα Απροσαρμόστων Παιδιών στο Μαρούσι, ειδική παιδαγωγός σε σχολείο για παιδιά με πολιτισμική αποστέρηση, σε ειδικό σχολείο μέσα σε ψυχιατρικό νοσοκομείο και σε ειδικά επαγγελματικά εργαστήρια.
Για τις ακαδημαϊκές και επαγγελματικές επιδόσεις της έχει βραβευτεί από τον Αμερικανικό Εθνικό Οργανισμό Εκπαίδευσης: Lambda Theta: National Honor and Professional Association in Education.
Συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα/Συγγραφικό έργο: Έχει εργαστεί ως επιστημονική υπεύθυνη ή ως μέλος της ερευνητικής και συγγραφικής ομάδας σε 30 ελληνικά και διεθνή ερευνητικά προγράμματα. Το συγγραφικό της έργο περιλαμβάνει 5 βιβλία, 4 μονογραφίες, 4 επιμέλειες βιβλίων, 12 κεφάλαια σε βιβλία, 11 συλλογικές εργασίες και 75 εργασίες θεωρητικού και ερευνητικού περιεχομένου δημοσιευμένες σε επιστημονικά περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων. Στο πλαίσιο της συμμετοχής της σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά και ερευνητικά προγράμματα συνεργάστηκε με το Υπουργείο Παιδείας της Δανίας, της Ισπανίας, της Κύπρου και της Ελλάδας, με πανεπιστήμια της Ιταλίας, της Ιρλανδίας, της Ισπανίας και της Μεγάλης Βρετανίας, με το Βασιλικό Ίδρυμα Τυφλών της Αγγλίας, το Εθνικό Ίδρυμα Τυφλών της Ιρλανδίας, τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Τυφλών, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Κοινοτήτων, το Εθνικό Συμβούλιο Ατόμων με Αναπηρία και το Γραφείο Εκπαίδευσης της πολιτείας Virginia των ΗΠΑ. Έχει επίσης οργανώσει επιμορφωτικά σεμινάρια σε θέματα Ειδικής Αγωγής για πολυμελείς ομάδες νέων (πτυχιούχων ανθρωπιστικών σπουδών, 16-35 ατόμων) διάρκειας 5, 7, 10 και 14ων ημερών στην Αγγλία, τη Δανία, την Ισπανία, την Ουαλία, την Κύπρο και τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής.
Έχει λάβει μέρος ως ομιλήτρια σε 152 συνέδρια, σεμινάρια και ημερίδες στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Διοικητική εμπειρία: (επιλεκτική αναφορά): Έχει εργαστεί ως αντιπρόεδρος στο Μαράσλειο Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΠΤΔΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), διευθύντρια του Τομέα Ειδικής Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του ΠΤΔΕ - ΕΚΠΑ, διευθύντρια του Εργαστηρίου Ψυχολογίας του ΠΤΔΕ - ΕΚΠΑ και του Κέντρου Μελέτης, Ψυχοφυσιολογίας και Εκπαίδευσης του ΠΤΔΕ - ΕΚΠΑ, αναπληρώτρια πρόεδρος του Παιδαγωγικού Τμήματος Δ.Ε. του Πανεπιστημίου Αθηνών, διευθύντρια του 2ου Περιφερειακού Κέντρου Εκπαίδευσης (ΠΕΚ), μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας (ΚΕΕ) του Υπουργείου Παιδείας, πρόεδρος του συμβουλίου επιλογής συντονιστών εκπαίδευσης εξωτερικού, μέλος του συμβουλίου επιλογής σχολικών συμβούλων, μέλος της ομάδας εθνικών εκπροσώπων στη Διοικούσα Επιτροπή του CERI (Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Καινοτομίας) του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), μέλος του Συμβουλίου Επιλογής Προϊσταμένων Διευθύνσεων και Προϊσταμένων Γραφείων Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, προϊσταμένη της ψυχολογικής υπηρεσίας του Σικιαριδείου Ιδρύματος Απροσαρμόστων Παίδων στο Μαρούσι Αττικής, εκλεγμένο μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΠΟΜΕΑ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στην Ειδική Αγωγή), γραμματέας του «Ελληνικού Ερευνητικού Σωματείου για Άτομα με Σοβαρό Πρόβλημα Όρασης» (ΕΛΕΣΑΠΟ) κ.ά.
Μέλος Επιστημονικών Επιτροπών: Έχει συμμετάσχει ως πρόεδρος ή βασικό μέλος σε 33 ελληνικές και διεθνείς επιστημονικές επιτροπές (επιλεκτική αναφορά):
Μέλος του συμβουλίου εμπειρογνωμόνων του Ευρωπαϊκού Φορέα για την Ανάπτυξη της Ειδικής Αγωγής στην Ευρώπη. Μέλος της επταμελούς επιτροπής Παιδαγωγικής και Επιστημονικής Τεκμηρίωσης των Πράξεων «Πρόγραμμα Εξειδικευμένης Εκπαιδευτικής Υποστήριξης για Ένταξη Μαθητών με Αναπηρία ή/και Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες» που υλοποίησε το Υπουργείο Παιδείας. Συντονίστρια των κοινοτικών προγραμμάτων σχολικής και κοινωνικής ενσωμάτωσης Helios II. Πρόεδρος της επιτροπής ειδικών επιστημόνων που συγκρότησε το Υπουργείο Υγείας για «τη μελέτη και τη σύνταξη σχεδίου Π.Δ. που αφορά στις διαδικασίες διαγνωστικής εξέτασης παιδιών με ειδικές ανάγκες". Μέλος της ομάδας εργασίας εμπειρογνωμόνων για τη διαδικασία της Bologna. Επιστημονική υπεύθυνη της ομάδας εργασίας που συγκρότησε το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο για τη σύνταξη και παραγωγή Αναλυτικών Προγραμμάτων Σπουδών για Παιδιά με Ελαφρά και Μέτρια Νοητική Καθυστέρηση. Επιστημονική υπεύθυνη κοινοτικών προγραμμάτων Ειδικής Αγωγής στο πλαίσιο της κοινοτικής πρωτοβουλίας ERASMUS. Πρόεδρος της επιτροπής για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών που υπηρετούν σε ειδικά σχολεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Βασικό μέλος της επιτροπής για την επαγγελματική εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία και ειδικές ανάγκες που συγκρότησε ο Ευρωπαϊκός Φορέας για την Ανάπτυξη της Ειδικής Αγωγής στην Ευρώπη. Βασικό μέλος (ως σχολική ψυχολόγος) της συντονιστικής και συμβουλευτικής ομάδας του κοινοτικού προγράμματος HELIOS I για τη σχολική ένταξη παιδιών με ειδικές ανάγκες. Πρόεδρος της Επιτροπής για «την εναρμόνιση της νομοθεσίας για την Ειδική Αγωγή σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου 1566/85" (επί Υπουργού Παιδείας Δ. Φατούρου). Μέλος της επιτροπής που συγκρότησε το Υπουργείο Παιδείας για τον εκσυγχρονισμό του κανονισμού λειτουργίας και του προγράμματος σπουδών του Μαρασλείου Διδασκαλείου Δ.Ε. Πρόεδρος της Επιτροπής Ειδικής Αγωγής που συγκρότησε το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο για τη σύνταξη αναλυτικών προγραμμάτων σχολικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης παιδιών και εφήβων με ειδικές ανάγκες.κ.ά.
Κοινωνική δραστηριότητα: Έχει εργαστεί για την ανάπτυξη προγραμμάτων ειδικής αγωγής σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας συνεργαζόμενη με συλλόγους και ομοσπονδίες ατόμων με αναπηρία όπως: στην Καλλιθέα με το σύλλογο τυφλών για τη λειτουργία ψυχαγωγικής λέσχης για τυφλούς και μερικώς βλέποντες, στην Καισαριανή και το Βύρωνα με το Εθνικό Συμβούλιο Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες για τη δημιουργία συμβουλευτικού κέντρου για άτομα με αναπηρία και το σχεδιασμό και τη λειτουργία προγραμμάτων δημιουργικής απασχόλησης, στην Αθήνα με την ΠΕΓΚΑΠ, στη Νέα Ερυθραία με το σύλλογο γονέων κηδεμόνων παιδιών με νοητική αναπηρία για την ευαισθητοποίηση του κοινού και την οργάνωση συμποσίου, στη Νέα Ιωνία με το Δήμο Ν.Ι., στην Πάτρα, τη Λάρισα, την Καλαμάτα, τη Μεσσήνη και αλλού.
Έχει λάβει μέρος σε ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές για θέματα κοινωνικής πολιτικής και μέριμνας, στην Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Κρήτη, Καλαμάτα, Κύπρο. Η.Π.Α. και αλλού.
Έχει συνεργαστεί με τον Οργανισμό Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ) για την παραγωγή βιντεοκασέτας για την ευαισθητοποίηση των ελλήνων εργοδοτών σε θέματα ειδικών αναγκών και έχει δώσει συνεντεύξεις για σύγχρονα θέματα και προβλήματα της ειδικής αγωγής στην Ελλάδα, σε εφημερίδες όπως ΤΟ ΒΗΜΑ, ΤΟ ΕΘΝΟΣ, ΤΑ ΝΕΑ, Η ΜΕΣΗΜΒΡΙΝΗ, Η ΒΡΑΔΥΝΗ, Η ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ κ.ά.
Έχει αγωνιστεί για τα δικαιώματα των αναπήρων και των εργαζομένων στην Ειδική Αγωγή ως εκλεγμένο μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΠΟΜΕΑ (Πανελλήνια Ομοσπονδία Εργαζομένων στην Ειδική Αγωγή).
Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην ειδική εκπαίδευση και υποστήριξη παιδιών και εφήβων με αναπηρία και ειδικές ανάγκες και στην ενδυνάμωση και ψυχολογική υποστήριξη της οικογένειάς τους.
