Μια πόλη από την αρχή – Κοινωνικοί και οικιστικοί μετασχηματισμοί στο Πέραμα

Η Εταιρεία Σπουδών, Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας της Σχολής Μωραΐτη διοργάνωσε επιστημονικό συμπόσιο με θέμα "Πειραιάς: Το λιμάνι και η πόλη" στις 7-8 Νοεμβρίου 2018 στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.

Αρχικά, μια σύντομη ιστορική αναδρομή διαγράφει τη διπλή φύση και τη λειτουργία της πόλης στο παρελθόν, που προφανώς προσδιόρισε και το παρόν της. Στη συνέχεια, επιστημονικές παρουσιάσεις θεμάτων και δραστηριοτήτων συνδέουν τη σημερινή πόλη με το παρελθόν και το μέλλον της. Π.χ., οι αρχαιολογικές ανασκαφές, οι προσφυγουπόλεις, το αρχείο του Πειραιά, η πολεοδομική ανάπτυξη, η εκλογική συμπεριφορά, τα εμβληματικά κτήρια, οι συγκοινωνίες, αλλά και ο ΟΛΠ, η ναυτιλία, ο τουρισμός, η Cosco, προφανώς και ο Ολυμπιακός. Το παρόν δηλαδή ενός μεγάλου λιμανιού της Μεσογείου, που τα τελευταία χρόνια καταγράφει συνεχή «ανάπτυξη», αλλά και της πόλης ως χώρου ζωής. Στόχος του συμποσίου, τελικά, είναι η διατύπωση και ανάπτυξη ερωτημάτων όπως: Σήμερα το λιμάνι «αναπτύσσεται»• η πόλη ακολουθεί; Ποια είναι η φύση και ποια η εξέλιξη των πολύπλοκων σχέσεων μεταξύ των δύο αυτών πυλώνων; Πώς θα μπορούσε να επιτευχθεί μια ισόρροπη συνύπαρξη με αμοιβαία οφέλη;

Το Blod βιντεοσκόπησε και δημοσιεύει τις ομιλίας της πρώτης ημέρας του συμποσίου.

Μια πόλη από την αρχή – Κοινωνικοί και οικιστικοί μετασχηματισμοί στο Πέραμα

Η παρούσα ανακοίνωση θα εστιάσει σε τρεις στιγμές της ιστορίας της ναυπηγοεπισκευαστικής και ναυπηγοκατασκευαστικής βιομηχανίας του Περάματος που διαμόρφωσαν και επηρέασαν την πόλη και θα επιχειρήσει να παρακολουθήσει την οικιστική και κοινωνική συγκρότηση και εξέλιξη του Περάματος. Πρώτη στιγμή αποτελεί η μεταφορά των ξύλινων καρνάγιων από την περιοχή του Αγίου Διονυσίου στον Πειραιά, στο σχεδόν ακατοίκητο και έρημο Πέραμα, το 1926. Μαζί με τα καρνάγια που δημιουργήθηκαν κατά μήκος του παραλιακού μετώπου, εγκαταστάθηκαν σε γειτονικές εκτάσεις οι καραβομαραγκοί και οι οικογένειές τους δημιουργώντας τον πρώτο οργανωμένο οικιστικό πυρήνα. Σαράντα χρόνια αργότερα, το 1966, ο ΟΛΠ ξεκίνησε τις επιχωματώσεις στη παραλία του Περάματος για τη διαμόρφωση της Ελεύθερης Ζώνης, η λειτουργία της οποίας μετασχημάτισε οριστικά την παραγωγική δραστηριότητα της περιοχής, την εικόνα της πόλης και τον επαγγελματικό προσανατολισμό των κατοίκων της. Ο μετασχηματισμός αυτός συνέπεσε χρονικά με το πέρασμα από την κατασκευή των ξύλινων καϊκιών στα μεταλλικά σκάφη. Τέλος, το 2009 η οικονομική κρίση στην παγκόσμια οικονομία επηρέασε εξαιρετικά δυσμενώς την παραγωγική δραστηριότητα της περιοχής έως σήμερα. Δεκάδες επιχειρήσεις έκλεισαν ή υπολειτουργούν και χιλιάδες εργαζόμενοι έμειναν άνεργοι, με την πόλη να αντιμετωπίζει μια πρωτόγνωρη ανθρωπιστική κρίση, χωρίς να διαθέτει τους μηχανισμούς για να ανταποκριθεί στη νέα πραγματικότητα.