Μαρκάτου Δώρα
Γεωργοπούλου Μαρία
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
19/01/2021
Διάρκεια
01:24:31
Εκδήλωση
Διαλέξεις της Γενναδείου Βιβλιοθήκης της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών
Χώρος
Αμφιθέατρο "Cotsen Hall", Αναγνωστήριο Σπάνιων Βιβλίων Μανδύλα
Διοργάνωση
Γεννάδειος Βιβλιοθήκη της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα
Κατηγορία
Τέχνες / Πολιτισμός, Ιστορία
Ετικέτες
1821, Ελληνική Επανάσταση, Απελευθέρωση, μνημείο, ηρώον, Πανελλήνιο Ηρώο, Γεώργιος Μπονάνος, ελληνική ιστορία, Μεγάλη Ιδέα
Ενώ δεν είχε ακόμη ιδρυθεί ελληνικό κράτος, ετέθη το θέμα έκφρασης ευγνωμοσύνης προς τους συντελεστές της απελευθέρωσης του Έθνους με την ανέγερση μνημείων. Ωστόσο, τον 19ο αι. αναλώθηκαν κυρίως σε συζητήσεις που μόνο σε ευάριθμες περιπτώσεις κατέληξαν σε ηρώα. Έντονο ενδιαφέρον εκδηλώθηκε περί το 1871, στο πλαίσιο του εορτασμού της Πεντηκονταετηρίδος της Ελληνικής Επανάστασης. Οι συζητήσεις αναζωπυρώθηκαν κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους και προπαντός κατά τον Μεσοπόλεμο, στο πλαίσιο του εορτασμού της Εκατονταετηρίδος της Ελληνικής Επανάστασης, που τελικά εορτάστηκε η Εκατονταετηρίς του Ελληνικού Κράτους το 1930. Κεντρικό σημείο συζήτησης αποτελούσε πάντοτε το ζήτημα ανέγερσης Πανελληνίου Ηρώου, το οποίο, παρά τις ατέρμονες συζητήσεις, δεν ανεγέρθηκε ποτέ. Στην παρούσα εισήγηση, μετά από μια εισαγωγή που αφορά γενικά στα ηρώα του Εικοσιένα, θα μας απασχολήσουν οι προσπάθειες για να ανεγερθεί Πανελλήνιο Ηρώο. Θα δοθεί έμφαση στην πρόταση του γλύπτη Γεωργίου Μπονάνου (1863-1940), ένα «αρχιτεκτονογλυπτικό» έργο που έμεινε στο στάδιο του προπλάσματος, αλλά παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον γιατί αντανακλά τη νεοελληνική ιδεολογία. Στον γλυπτικό του διάκοσμο αποτυπώνεται όλη η ελληνική ιστορία από την Πτώση της Κωνσταντινούπολης έως και τους Βαλκανικούς Πολέμους, με απροκάλυπτες αναφορές στη Μεγάλη Ιδέα.
Η [Θεο]Δώρα Μαρκάτου γεννήθηκε στην Κεφαλονιά. Είναι πτυχιούχος των τμημάτων Ιστορίας και Αρχαιολογίας και Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Συνέχισε τις σπουδές της στο Πανεπιστήμιο Χαϊδελβέργης με κύριο κλάδο Ιστορία της Τέχνης. Με υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών εξεπόνησε τη διδακτορική της διατριβή, στον κλάδο Ιστορία της Τέχνης, με θέμα Ο γλύπτης Γεώργιος Μπονάνος (1863-1940). Η ζωή και το έργο του, και αναγορεύτηκε παμψηφεί αριστούχος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Εργάστηκε αρχικά στη Δημόσια Μέση Εκπαίδευση ως Φιλόλογος και ως Σύμβουλος Φιλολόγων και στη συνέχεια στην Ανωτάτη Εκπαίδευση: Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πατρών και Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων από το οποίο αφυπηρέτησε στη βαθμίδα της Αναπληρώτριας Καθηγήτριας. Συνεργάστηκε, επίσης, με το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο ως διδάσκουσα και ως συντονίστρια της ενότητας «Ελληνικός Πολιτισμός - Τέχνες 1». Σήμερα είναι άμισθη Έφορος του Κοργιαλενείου Ιστορικού και Λαογραφικού Μουσείου Αργοστολίου. Στο ερευνητικό της πεδίο εμπίπτουν η Ιστορία της Γλυπτικής, με έμφαση στη Δημόσια Γλυπτική και στην Ταφική Γλυπτική, η Ιστορία της Τέχνης της Επτανησιακής Σχολής (18ος-19ος αι.), η γυναικεία καλλιτεχνική δημιουργία, κ.ά.
Η Μαρία Γεωργοπούλου σπούδασε αρχαιολογία, ιστορία και ιστορία της τέχνης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, τη Σορβόννη και το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες από όπου πήρε διδακτορικό τίτλο σπουδών στην Ιστορία της Τέχνης. Δίδαξε επί σειρά ετών στο Πανεπιστήμιο του Yale των Η.Π.Α. όπου και ίδρυσε το Πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών. Aπό το 2004 είναι διευθύντρια της Γενναδείου Βιβλιοθήκης της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα. Το βιβλίο της Venice’s Mediterranean Colonies: Architecture and Urbanism [Οι μεσογειακές αποικίες της Βενετίας. Αρχιτεκτονική και πολεοδομία] κυκλοφόρησε το 2001 από τον εκδοτικό οίκο του Πανεπιστημίου του Καίμπριτζ. Έχει δημοσιεύσει πολλές μελέτες σε επιστημονικά περιοδικά και καταλόγους εκθέσεων. Έχει διακριθεί με υποτροφίες από τα αμερικανικά ιδρύματα Φούλμπραϊτ, Mellon, Dumbarton Oaks, Getty και National Humanities Center. Τα επιστημονικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στις σχέσεις μεταξύ τέχνης και οικονομίας κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα καθώς και στην ανταλλαγή τεχνοτροπιών και τεχνικών ανάμεσα στη βυζαντινή, ισλαμική και δυτική μεσαιωνική τέχνη. Είναι μέλος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος.
