Τουλούπα Έβη
Μαλλούχου-Tufano Φανή
Παπακώστας Γιάννης
Μαλαγαρδή Νάνσυ
Ζαφειροπούλου Φωτεινή
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
04/11/2016
Διάρκεια
01:19:49
Εκδήλωση
Εκδηλώσεις της "Ενώσεως Φίλων Ακροπόλεως"
Χώρος
Μουσείο Ακρόπολης
Διοργάνωση
Ένωση Φίλων Ακροπόλεως
Κατηγορία
Αρχαιολογία, Λογοτεχνία
Ετικέτες
Μουσείο Ακρόπολης, προστασία αρχαίων μνημείων, γλυπτά του Παρθενώνα, ελληνική λογοτεχνία, Γιάννης Μηλιάδης
Εκδήλωση μνήμης αφιερωμένη στο διαπρεπή αρχαιολόγο και λόγιο Γιάννη Μηλιάδη (1895-1975), επί σειρά ετών Διευθυντή του Μουσείου Ακροπόλεως, διοργάνωσε η “Ένωση Φίλων Ακροπόλεως”, στις 4 Νοεμβρίου 2011.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, που φιλοξενήθηκε στο Νέο Μουσείο Ακρόπολης, μίλησαν η επίτιμη έφορος αρχαιοτήτων Έβη Τουλούπα (η οποία αναφέρθηκε στη νεότητα του τιμωμένου), η αρχαιολόγος και ομότιμη καθηγήτρια της Σχολής Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Κρήτης Φανή Μαλλούχου-Tufano (που εστίασε την παρέμβασή της στη συμβολή του Μηλιάδη για συντήρηση, την προστασία και την ανάδειξη των μνημείων της Ακρόπολης) – και ο ομότιμος καθηγητής νεοελληνικής φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Γιάννης Παπακώστας, που ήταν και ο κύριος ομιλητής της εκδήλωσης, (ο οποίος αναφέρθηκε στο έργο του Μηλιάδη ως μεταφραστή, δοκιμιογράφου και κριτικού της λογοτεχνίας). Την εκδήλωση εκλεισαν, με αναμνήσεις από τη συνεργασία τους με τον Γιάννη Μηλιάδη, η αρχαιολόγος Νάνσυ Μαλαγαρδή και η επίτιμη έφορος αρχαιοτήτων Φωτεινή Ζαφειροπούλου.
Ειδικότερα, στην ομιλία της, η καθηγήτρια Φανή Μαλλούχου-Tufano, έδωσε μια εικόνα των αντιλήψεων του Μηλιάδη, όσον αφορά τα προβλήματα και τη φθορά των μνημείων της Ακρόπολης ήδη από τη δεκαετία του 1940, καθώς και τους τρόπους αντιμετώπισής τους, τη γενικότερη ανάδειξη των μνημείων του Βράχου και, τέλος, το θέμα της επιστροφής των μαρμάρων της Ακρόπολης της συλλογής Έλγιν. Οι απόψεις του Μηλιάδη, όπως τόνισε η ομιλήτρια, ανιχνεύονται κυρίως στα υπηρεσιακά έγγραφα, που ως διευθυντής της Ακρόπολης επί 19 χρόνια, από το 1941 έως το 1960, απηύθυνε στις Δ/νσεις Αρχαιοτήτων και Αναστηλώσεως ή εξέφραζε στο Αρχαιολογικό Συμβούλιο.
Ο κύριος ομιλητής της εκδήλωσης, καθηγητής Γιάννης Παπακώστας, τόνισε ότι ο Γιάννης Μηλιάδης εκτός από αρχαιολόγος υπήρξε και σημαντικός λόγιος. Λόγιος της ανοιχτής θάλασσας - όπως είπε - και όχι του κλειστού πόντου. Κινούνταν με άνεση από τον χώρο της αρχαίας Γραμματείας έως την εποχή του. Πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής. Από το 1925 προσελήφθη στην Αρχαιολογική Υπηρεσία. Το όνομά του συνδέεται κυρίως με την Ακρόπολιν, όπου, ως Έφορος Αρχαιοτήτων υπηρέτησε από το 1940, παραμένοντας ενεργό μέλος έως το θάνατό του. Μετέφρασε αρχαίους Έλληνες και Γάλλους συγγραφείς, εξέδωσε Ιπποτικά μυθιστορήματα, δημοσίευσε εξαιρετικά ενδιαφέρουσες μελέτες για Νεοέλληνες συγγραφείς, μεταξύ των οποίων ο Κωστής Παλαμάς, ο Γεώργιος Δροσίνης, ο Κ. Π. Καβάφης,ο Ιωάννης Γρυπάρης και βέβαια ο δάσκαλός του αρχαιολόγος Χρήστος Τσούντας. Υπέγραφε με έξι διαφορετικά ψευδώνυμα. Ήταν περιζήτητος συνεργάτης πολλών περιοδικών και εφημερίδων. Ο Μηλιάδης, τόνισε ο ομιλητής, δεν θεωρούσε τα αρχαία μνημεία μόνο απλή εθνική κληρονομιά, αλλά εθνική παρακαταθήκη, με την έννοια της στερρώς και αενάως αμετάβλητης υπόστασής της.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΜΗΛΙΑΔΗ
(Πηγή: Blog “Ιστοριολόγιο” του ιστορικού Γιάννη Σκαλιδάκη)
Ο Γιάννης Μηλιάδης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1895. Γιος του Νικολάου Μηλιάδη, αξιωματικού του ελληνικού στρατού, και της Καλλιόπης το γένος Κουφογιάννη, σπούδασε στη Φιλοσοφική της Αθήνας, αλλά παρακολούθησε και μαθήματα Νομικής. Έκανε μεταπτυχιακά στη Βιέννη, στο Βερολίνο και στο Μόναχο. Το 1919 συμμετείχε στην Καλλιτεχνική Συντροφιά, μαζί με τους Τέλλο Αγρα, Δημοσθένη Βουτυρά, Αγγελο Δόξα, Δημήτρη Μυράτ και άλλους. Ήταν δημοτικιστής, μέλος του Εκπαιδευτικού Ομίλου και της Δημοκρατικής Νεολαίας του Αλέξανδρου Παπαναστασίου.
Διορίστηκε στην Αρχαιολογική Υπηρεσία το 1919 και έγινε Έφορος Αρχαιοτήτων το 1925. Διενήργησε ανασκαφές σε Αγρίνιο, Αμβρακία, Νικόπολη και αλλού. Ήταν διευθυντής του Μουσείου Ακροπόλεως για περίπου είκοσι χρόνια και πρωτεργάτης, μαζί με τους αρχαιολόγους Χρήστο Καρούζο και Σέμνη Παπασπυρίδη-Καρούζου, της σωτηρίας των ελληνικών αρχαιοτήτων κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Συμμετείχε στο Εθνικό Συμβούλιο ως εθνοσύμβουλος Αθηνών. Θα συλληφθεί στα Δεκεμβριανά και θα σταλεί στο στρατόπεδο Ελ Ντάμπα.
Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της ΕΛΔ* και πρόεδρος της επιτροπής της για την επεξεργασία του προγράμματός της. Θα διαφωνήσει με την ΕΛΔ και το 1946 θα ενταχθεί στην «Ανεξάρτητη Σοσιαλιστική Ομάδα» και μετέπειτα στο Κόμμα των Προοδευτικών Φιλελευθέρων. Τη δεκαετία του 1960 διορίστηκε γραμματέας στο Εθνικό Θέατρο με πρόεδρο τον Γιώργο Θεοτοκά. Πέθανε στην Αθήνα το 1975 από ανακοπή καρδιάς.
*Σοσιαλιστικό Κόμμα «Ένωση Λαϊκής Δημοκρατίας» των Ηλία Τσιριμώκου και Αλεξάνδρου Σβώλου.
H Έβη-Aγνή Στασινοπούλου-Tουλούπα (1924-2021) γεννήθηκε στην Αθήνα το 1924. Μετά το πτυχίο Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών συνέχισε τις σπουδές της στη Ρώμη και στο Βερολίνο. Είχε υπηρετήσει ως επιμελήτρια αρχαιοτήτων των Ιονίων Νήσων και της Θήβας, όπου οργάνωσε το Μουσείο και ανέσκαψε το ανάκτορο του Κάδμου. Είχε διατελέσει έφορος αρχαιοτήτων στην Ήπειρο και έχει ανασκάψει το Ηρώο στο Λευκαντί Ευβοίας. Ως προϊσταμένη της A΄ Εφορείας συνεργάστηκε με την Υπηρεσία Συντηρήσεως Μνημείων Ακροπόλεως και οργάνωσε το Κέντρο Μελετών Ακροπόλεως.
Το όνομα της Έβης Τουλούπα έχει συνδεθεί με την ιστορία της ελληνικής αρχαιολογίας στις τελευταίες δεκαετίες. Ως έφορος αρχαιοτήτων, πότε στην Ήπειρο, πότε στην Εύβοια και πότε στην Ακρόπολη, είχε ταυτίσει τη ζωή της και το δημιουργικό της έργο με τη σωτηρία και την ανάδειξη μιας μοναδικής στον κόσμο ιστορικής κληρονομιάς.
Αρχαιολόγος (1972) και Δρ. Φιλοσοφίας (1997) του Πανεπιστημίου Αθηνών, εξειδικευμένη στην αναστήλωση μνημείων στο International Centre for the Study of the Preservation and the Restoration of Cultural Property (ICCROM) της Ρώμης και στη Scuola di Perfezionamento per lo Studio ed il Restauro dei Monumenti (Σχολή Εξειδίκευσης στην Σπουδή και Αποκατάσταση Μνημείων) της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Πανεπιστημίου La Sapienza της Ρώμης (1975). Μέλος του Τεχνικού Γραφείου των αναστηλωτικών έργων Ακροπόλεως (1976-2000) του Υπουργείου Πολιτισμού. Προϊσταμένη του Τομέα Τεκμηρίωσης της Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων Ακρόπολης (2000-2008). Από το 2008 έως το 2016 Καθηγήτρια της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πολυτεχνείου Κρήτης, όπου δίδασκε τα ακόλουθα γνωστικά αντικείμενα: Ιστορία, Θεωρία, Κριτική Αποκατάστασης Μνημείων, Προστασία και Ανάδειξη Αρχαιολογικών Χώρων και Μνημείων, Επανάχρηση Ιστορικών Κτηρίων, Ειδικά Θέματα Ιστορίας Αρχιτεκτονικής και Τέχνης.
.Αναπληρώτρια Πρόεδρος της Επιτροπής Συντηρήσεως των Μνημείων Ακροπόλεως (ΕΣΜΑ) από το 2016 και Aναπληρωματικό Mέλος του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού από το 2015. Πρόεδρος της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος (2020-2023). Μέλος επίσης πολλών επιστημονικών και κοινωνικών φορέων, ελληνικών και διεθνών, που έχουν ως σκοπό την προστασία, διάσωση και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς: της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας και της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, της Εταιρείας για την Επιστημονική Προώθηση της Αποκατάστασης Μνημείων (ΕΤΕΠΑΜ), της Associazione per il Restauro dei Monumenti (ARCo), Αντιπρόεδρος της Ένωσης Φίλων Ακροπόλεως.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας της τύχαινε συνεχώς διακρίσεων και βραβεύσεων, ελληνικών και διεθνών. Ενδεικτικά αναφέρονται: 1998: Υποτροφία Ερευνητή Υψηλού Επιπέδου (Bourse de chercheur de haut niveau) του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας, Έρευνας και Τεχνολογίας (Ministère de l’Éducation Nationale, de la Recherche et de la Technologie) της Γαλλίας, 1999: Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για τη μονογραφία της «Η αναστήλωση των Αρχαίων Μνημείων στη Νεώτερη Ελλαδα (1834-1939)» , 2008-2013: Μέλος της Επιτροπής Κρίσεως και Απονομής των Βραβείων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Europa Nostra για την Πολιτιστική Κληρονομιά (European Union Prize for Cultural Heritage/Europa Nostra Awards), 2014-2017: Εκλεγμένη Πρόεδρος της ίδιας ως άνω επιτροπής. 2009, Επικεφαλής Ομάδας Εμπειρογνωμόνων προσκεκλημένης από το Υπουργείο Πολιτισμού του Ιράν για γνωμοδότηση σχετικά με τη συντήρηση μνημείων Σασσανιδικής περιόδου στους αρχαιολογικούς χώρους της Bishampur και Fizurabat, 2014-2015: Μέλος Ομάδας Εργασίας Εμπειρογνωμόνων για την Πολιτιστική Κληρονομιά (Experts Working Group for Cultural Heritage) της Γενικής Διεύθυνσης για την Έρευνα και την Καινοτομία(General Directorate of Research and Innovation) της Εύρωπαίκής Ένωσης, στο πλαίσιο του Προγράμματος Horizon 2020, 2015-2018: Μέλος του Συμβουλίου (Council) της Europa Nostra.
Το επιστημονικό, ερευνητικό της έργο καλύπτει τα θέματα της ιστορίας, θεωρίας και κριτικής της αποκατάστασης και συντήρησης μνημείων, της προστασίας και ανάδειξης των αρχαιολογικών χώρων και μνημείων, και, ειδικότερα, της τύχης των αρχαίων μνημείων στην Ελλάδα μετά την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους. Το δημοσιευμένο έργο της συνίσταται σε 5 βιβλία, πάνω από 90 άρθρα σε συλλογικά επιστημονικά έργα και επιστημονικά περιοδικά (με κριτές), σε άρθρα ποικίλου περιεχομένου (σε περιοδικό και ημερήσιο τύπο, ενημερωτικά δελτία, χρονικά ανασκαφών κλπ), σε μεταφράσεις επιστημονικών άρθρων και βιβλίων, ενώ έχει επιστημονικά επιμεληθεί 12 βιβλία και δύο σειρές περιοδικών. Έχει συμμετάσχει, μετά από πρόσκληση, με ανακοίνωση σε πάνω από 25 διεθνή συνέδρια και δώσει διαλέξεις σε πάνω από 45 επιστημονικά ιδρύματα στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
