Μπρεχτικές νησίδες

Ο Hans-Thies Lehmann είναι καθηγητής Θεατρικών Σπουδών στο Institut für Theater- Film - Medienwissenschaft του Goethe Universität, Frankfurt am Main (1988-2010). Δίδαξε στο Ινστιτούτο εφαρμοσμένης θεατρολογίας του Πανεπιστημίου Giessen (1983-1988). Είναι επίσης επισκέπτης καθηγητής σε  πολλά πανεπιστήμια, όπως στα Πανεπιστήμια Τόκυο, Κέιο, Βασέντα του Τόκυο, στο Παρίσι (Paris III, VIII, X), Ηνωμένο Βασίλειο (Κεντ, Λάνκαστερ, Ουαλία), ΗΠΑ (Πανεπιστήμια Βιρτζίνια, Μπέρκλευ, Βισκόνσιν), Ολλανδία, Πολωνία, Ιταλία, Λιθουανία και χώρες της Λατινικής Αμερικής. Είναι μέλος της Γερμανικής Ακαδημίας Παραστατικών Τεχνών, Πρόεδρος της Internatiοnal Brecht Society, Επίτιμος καθηγητής του πανεπιστημίου του Aberystwyth. Συμμετείχε σε διεθνή ερευνητικά προγράμματα και διεθνείς κριτικές επιτροπές. Εργάστηκε ως δραματουργός με σκηνοθέτες όπως οι Jossi Wieler, Christof Nel, Peter Palitzsch και διηύθυνε ο ίδιος φοιτητικά θεατρικά projects. Από το θεωρητικό και δοκιμιακό έργο του ενδεικτικά αναφέρονται: «Μπέρτολτ Μπρεχτ «Προσευχητάρι», κείμενο και συλλογική ανάγνωση» (με τον Helmut Lethen, 1978), «Θέατρο και Μύθος. Η συγκρότηση του Υποκειμένου στον λόγο της Αρχαίας Τραγωδίας» (1991). «Το Μεταδραματικό Θέατρο» (1999, πολλές επανεκδόσεις, μεταφρασμένο σε 23 γλώσσες). Das Politische Schreiben, δοκίμια για θεατρικά κείμενα των Σοφοκλή, Μπρεχτ, Μύλλερ, Μπύχνερ, Κλάιστ (2002).

Ο Daniel Wetzel γεννήθηκε στην Κωστάντζα της Γερμανίας το 1969. Είναι μέλος των Rimini Protokoll, μιας ομάδας τριών καλλιτεχνών που δημιουργούν παραστάσεις βασισμένες στην έρευνα. Πολύ συχνά, αυτές οι παραστάσεις βασίζονται σε καθημερινούς ανθρώπους και αντλούν έμπνευση από τις εμπειρίες και τα επαγγέλματά τους. Στην Ελλάδα ο Daniel Wetzel έχει παρουσιάσει τα πρότζεκτ των Rimini Protokoll «Hot Spots–ΗΜΟΥΝ ΕΔΩ» σε συνεργασία με τον Μιχαήλ Μαρμαρινό το 2004 στο Θησείον, Ένα θέατρο για τις Τέχνες, «Call Cutta in a Box» στο BIOS και «Προμηθέας στην Αθήνα» στο Φεστιβάλ Αθηνών του 2010. Η ομάδα του έχει τιμηθεί για το σύνολο του έργου της με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Θεάτρου στη Θεσσαλονίκη (κατηγορία «Νέες Πραγματικότητες»), καθώς και με το γερμανικό θεατρικό βραβείο «Der Faust» και το 2011 με το Silver Lion της Θεατρικής Μπιενάλε της Βενετίας. Με τον Helgard Haug, ο Daniel Wetzel έχει πάρει πολλά βραβεία, μεταξύ των οποίων και εκείνο για την καλύτερη διεθνή φιλοξενούμενη παράσταση στην Κορέα και στην Ιαπωνία.

Γεννήθηκε το 1937 στην Κωνσταντινούπολη. Ζει στην Αθήνα. Σπούδασε οικονομικά στη Βιέννη (Αυστρία). Έχει γράψει θεατρικά έργα (ανάμεσά τους την "Ιστορία του Αλή Ρέτζο"), καθώς και σενάρια ελληνικών ταινιών και τηλεοπτικών σειρών, ενώ έχει μεταφράσει έργα πολλών Γερμανών δραματουργών, όπως του Μπρεχτ και του Γκαίτε. Έχει συνεργαστεί με τον σκηνοθέτη Θεόδωρο Αγγελόπουλο στα σενάρια των ταινιών του τελευταίου. Έχει εκδώσει πλήθος βιβλίων, μεταξύ των οποίων: Περαίωση, αστυνομικό μυθιστόρημα (Αθήνα 2011), Ληξιπρόθεσμα δάνεια, αστυνομικό μυθιστόρημα (Αθήνα 2010), Παλιά, πολύ παλιά, αστυνομικό μυθιστόρημα (Αθήνα 2008), Κατ’ εξακολούθηση, αυτοβιογραφικές ιστορίες (Αθήνα 2006), Βασικός Μέτοχος, αστυνομικό μυθιστόρημα (Αθήνα 2006), Η Αθήνα πρωτεύουσα των Βαλκανίων, διηγήματα (Αθήνα 2004), Ο Τσε αυτοκτόνησε, αστυνομικό μυθιστόρημα (Αθήνα 2003). Έλαβε μέρος, με διηγήματά του, και στους τέσσερις πρώτους τόμους των Ελληνικών εγκλημάτων (2007, 2008, 2009 και 2011), καθώς και στο συλλογικό τόμο Το στίγμα της εποχής μας (2010). Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε 14 γλώσσες. Ο Μάρκαρης χρημάτισε διευθυντής του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου το 2008-2009. Το 2005 του απονεμήθηκε το βραβείο Deutscher Krimipreis (3η θέση στην κατηγορία Διεθνούς Λογοτεχνίας) για το μυθιστόρημά του Live!.

Ο Βασίλης Παπαβασιλείου είναι σκηνοθέτης και ηθοποιός. Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1949. Στις τελευταίες δουλειές του συγκαταλέγονται Η Ελένη του Γιάννη Ρίτσου, Ιφιγένεια εν Ταύροις του Γκαίτε, Ο Τυχοδιώκτης… βασισμένος στον Χουρμούζη, Του Κουτρούλη ο γάμος του Αλέξανδρου Ρίζου Ραγκαβή. Συνολικά έχει σκηνοθετήσει τριάντα παραστάσεις μέσα σε ισάριθμα χρόνια (έργα Σοφοκλή, Γκολντόνι, Μαριβώ, Χόρβατ, Μποντ, Σαίξπηρ Πιραντέλλο, Μολιέρου, Αναγνωστάκη, Στάικου, Μανιώτη, κ.ά.). Έχει μεταφράσει θεατρικά και πεζά κείμενα (Γκολντόνι, Μποντ, Μολιέρος, Μπαρτ, Σαντ, κ.ά.). Τιμήθηκε με διακρίσεις από τον δήμο Αθηναίων, τον Δήμο Χαλανδρίου, την Ένωση Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών και το Φεστιβάλ Θεάτρου Συρρακουσών της Σικελίας. Δίδαξε, όχι συστηματικά, σε δραματικές σχολές και στο Τμήμα Θεάτρου της σχολής Καλών Τεχνών του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Η Ελένη Βαροπούλου είναι θεατρολόγος, κριτικός, επιφυλλιδογράφος, μεταφράστρια και επιμελήτρια εκθέσεων. Σπούδασε νομικά (Αθήνα), θεατρολογία, θεωρία μέσων μαζικής επικοινωνίας και κοινωνιολογία της τέχνης (Παρίσι). Έγραφε κριτικές θεάτρου από το 1974 έως το 1996 σε αθηναϊκές εφημερίδες, ενώ παράλληλα αρθρογραφούσε για εικαστικά και πολιτιστικά θέματα, κυρίως για τις σύγχρονες τάσεις. Έχει μεταφράσει για παραστάσεις στην Ελλάδα Αισχύλο, Ευριπίδη, Χάινερ Μύλλερ, Βάλτερ Μπένγιαμιν, Μπρεχτ, Χέρμαν Μπροχ, Γκαίτε, Φαλκ Ρίχτερ, Ουαζντί Mουαουάντ. Δίδαξε θεατρολογία στα πανεπιστήμια Αθηνών, Πάτρας, Θεσσαλονίκης, Φρανκφούρτης και Βερολίνου. Διετέλεσε: Πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου (1984-1992), Ειδική Σύμβουλος του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Αθηνών (1991-2011), Σύμβουλος του Καλλιτεχνικού Διευθυντή Νίκου Κούρκουλου στο Εθνικό Θέατρο (1998-2007), Καλλιτεχνική Υπεύθυνη των Θερινών Ακαδημιών του Εθνικού Θεάτρου Ελλάδος (1999-2009), Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου (2019-2022). Δημιούργησε και διηύθυνε το Φεστιβάλ Άργους (1994-1997), διηύθυνε το Παράρτημα του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού στο Βερολίνο (2014-2016). Το 2023 αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Παν/μίου Πελοποννήσου. Πολυάριθμες οι δημοσιεύσεις και τα βιβλία της στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Κείμενά της έχουν μεταφραστεί και κυκλοφορήσει κυρίως στη Γερμανία και στη Γαλλία.