Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Νευροεπιστήμη και ειδική αγωγή

Βλάχος Φίλιππος

20 Ιουνίου 2015

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 48:32 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 1941
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Η διάλεξη αυτή του καθηγητή Φιλίππου Βλάχου είναι μια από τις κεντρικές ομιλίες του 5ου Πανελληνίου Συνεδρίου Επιστημόνων Εκπαίδευσης.

Οι σύγχρονες νευροαπεικονιστικές και ηλεκτροφυσιολογικές τεχνικές μας έχουν δώσει μια πολύ πιο σαφή εικόνα για τη λειτουργία του αναπτυσσόμενου εγκέφαλου και πολλά επιστημονικά δεδομένα συγκλίνουν σήμερα στο ότι όλες σχεδόν οι αναπτυξιακές διαταραχές (δυσλεξία, δυσαριθμησία, αυτισμός, κ.α.) έχουν νευροφυσιολογική βάση. Αποτελούν δηλαδή συνέπεια νευροβιολογικών διαφοροποιήσεων στη λειτουργία του εγκεφάλου αυτών των ατόμων, γεγονός που φέρνει πολύ κοντά τη νευροεπιστήμη με την εκπαίδευση και την ειδική αγωγή. Έτσι, αποτελεί μια από τις μεγάλες προκλήσεις της εποχής μας η συστηματική προσέγγιση των επιπτώσεων της νευροεπιστημονικής έρευνας στην κατανόηση των διαταραχών της ανάπτυξης και πως οι γνώσεις που προκύπτουν από την νευροεπιστήμη θα βρουν άμεσες εφαρμογές στο χώρο της πρώιμης ανίχνευσης, της έγκυρης διάγνωσης και της έγκαιρης εκπαιδευτικής παρέμβασης.
 
Αντικείμενο της συγκεκριμένης ομιλίας είναι η παρουσίαση πρόσφατων ευρημάτων της νευροεπιστήμης που βρίσκουν εφαρμογές σε διάφορα πεδία της ειδικής αγωγής. Στόχος μας είναι να αναδείξουμε πως η νευροεπιστημονική έρευνα μπορεί να ρίξει φως σε σημαντικά θέματα που απασχολούν το χώρο της ειδικής αγωγής. Ειδικότερα, προσπαθούμε να αναδείξουμε πώς η έρευνα με νευροαπεικονιστικές και ηλεκτροφυσιολογικές τεχνικές έχει συμβάλλει:
 
α) στην πληρέστερη κατανόηση των διαδικασιών της ανάπτυξης και της μάθησης, 
β) στη διερεύνηση των αιτίων των νευροαναπτυξιακών διαταραχών, στη διαμόρφωση και τον έλεγχο θεωριών, 
γ) στην πρώιμη ανίχνευση παιδιών που βρίσκονται σε κίνδυνο για την εμφάνιση διαταραχών και ως εκ τούτου στην έγκαιρη έναρξη της παρέμβασης, και
 δ) στη σύγκριση εκπαιδευτικών παρεμβάσεων και στην αξιολόγηση των αποτελεσμάτων τους.
 
Στο τέλος συνοψίζουμε τις κυριότερες επιπτώσεις της νευροεπιστημονικής έρευνας στην ειδική αγωγή και θα παρουσιάσουμε τους περιορισμούς και τις μελλοντικές προοπτικές της.


Βλάχος Φίλιππος Καθηγητής - Πρόεδρος του Παιδαγωγικού Τμήματος Ειδικής Αγωγής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Ο Φίλιππος Βλάχος γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Κόρινθο. Σπούδασε παιδαγωγικά και βιολογία. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στις Επιστήμες της Αγωγής στο Πανεπιστήμιο Πατρών και εκπόνησε τη διδακτορική του διατριβή στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.

Εργάστηκε στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση, ενώ παράλληλα δίδαξε σε εκπαιδευτικά προγράμματα του Ε.Κ.Π.Α., του Α.Π.Θ. και των Πανεπιστημίων Πατρών, Ιωαννίνων και Θεσσαλίας, στα ΠΕΚ και στη ΣΕΛΕΤΕ. Από το 1998 διδάσκει στο Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, όπου υπηρετεί ως Καθηγητής.

Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στη διερεύνηση των βιολογικών παραγόντων που επηρεάζουν την ανθρώπινη συμπεριφορά και ιδιαιτέρα τη μαθησιακή διαδικασία και κινούνται γύρω από δύο άξονες. Ο πρώτος αφορά τη μελέτη της εγκεφαλικής πλευρίωσης και την επίδρασή της στις γνωστικές διεργασίες και τη μάθηση. Ο δεύτερος άξονας αφορά την νευροβιολογική προσέγγιση των αναπτυξιακών διαταραχών, με σκοπό την πληρέστερη εκτίμηση της αιτιοπαθογένειας τους, και την έγκαιρη, συστηματική και αντικειμενική ανίχνευση τους.

Έχει συμμετάσχει σε πολλά ερευνητικά και εκπαιδευτικά προγράμματα (επιστημονικός υπεύθυνος σε πέντε από αυτά), που διερεύνησαν τη σχέση εγκεφαλικής πλευρίωσης, γνωστικών ικανοτήτων και ακαδημαϊκής επίδοσης σε παιδιά και σε ενήλικες που παρουσιάζουν αναπτυξιακές ή νευρολογικές διαταραχές. Είναι μέλος επιστημονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και αξιολογητής επιστημονικών εργασιών σε ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Behavioral Neuroscience, Human Psychopharmacology: Clinical & Experimental, Perceptual & Motor Skills, Psychological Report, Learning & Instruction, International Journal of Brain & Cognitive Sciences, Internatinal Journal of Psychology & Behavioral Sciences).

Είναι συγγραφέας ενός βιβλίου με τίτλο «Αριστεροχειρία: μύθοι και πραγματικότητα», συνεπιμελητής της έκδοσης τριών άλλων με τίτλους «Aνθρώπινη συμπεριφορά και μάθηση», «Aνθρώπινη συμπεριφορά και εκπαίδευση», «Το Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής και οι ορίζοντές του στον 21ο αιώνα» και έχει συμμετάσχει στη συγγραφική ομάδα τεσσάρων ακόμα βιβλίων σχετικών με την Ψυχολογία και την Εκπαίδευση. Πολλές ερευνητικές εργασίες του έχουν παρουσιαστεί σε διεθνή και πανελλήνια επιστημονικά συνέδρια. Περισσότερες από 90 μελέτες του έχουν δημοσιευθεί σε έγκυρα ελληνικά και ξενόγλωσσα επιστημονικά περιοδικά, εμφανίζονται σε διεθνείς βάσεις δεδομένων και έχουν γίνει σ’ αυτές πάνω από 200 αναφορές στη διεθνή βιβλιογραφία.

Σχετικές ομιλίες