Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας. Εικονογραφώντας τον Καβάφη, τον Γκάτσο και τον Ελύτη (1963–1969)

Κύκλος διαλέξεων του επιστημονικού προσωπικού
του Μουσείου Μπενάκη για το Bodossaki Lectures on Demand

Αυτή η σειρά διαλέξεων από μέλη του επιστημονικού προσωπικού του Μουσείου Μπενάκη παρουσιάζει τόσο τις μοναδικής ποικιλίας συλλογές του Μουσείου όσο και τις ερευνητικές και εκθεσιακές δράσεις που αναπτύσσει: επιστημονικές αναλύσεις, καταλόγους υλικού αλλά και σημαντικές εκθέσεις, όπως αυτή που θα εορτάσει την 200ή επέτειο της Επανάστασης του 1821. Η καλειδοσκοπική αυτή εικόνα αντικατοπτρίζει την αέναη και παντοδαπή δραστηριότητα ενός πολιτιστικού οργανισμού που παραμένει αφοσιωμένος στην πρωτότυπη έρευνα αλλά και στην ευρεία διάχυσή της στο ελληνικό και διεθνές κοινό.

Οι ομιλίες πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο της σειράς Blod Web Lectures, μιας προσπάθειας που υλοποιήθηκε χάρη στη θερμή ανταπόκριση των ομιλητών σε μια πρωτοβουλία της Ομάδας του BLOD, με σκοπό να υποκατασταθεί στο ελάχιστο η λειτουργία και η θεματική ποικιλία των εκδηλώσεων λόγου στο διάστημα που αίθουσες διαλέξεων παραμένουν κλειστές ή υπολειτουργούν εξαιτίας της πανδημίας.

«Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας. Εικονογραφώντας τον Καβάφη, τον Γκάτσο και τον Ελύτη (1963–1969)»
Ιωάννα Μωραΐτη, Επιμελήτρια του Αρχείου της Πινακοθήκης Γκίκα, Μουσείο Μπενάκη

Ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας πραγματοποίησε εικονογραφήσεις για πάνω από 40 εκδόσεις, από τη δεκαετία του ’30 μέχρι και τη δεκαετία του ’90. Παρόλο που εικονογράφησε αρκετά διηγήματα, η αδυναμία του ήταν η ποίηση. Η διάλεξη εστιάζει σε εικονογραφήσεις για τρία ποιητικά έργα: στα Ποιήματα του Κωνσταντίνου Καβάφη που εκδόθηκαν το 1966, στην Αμοργό του Νίκου Γκάτσου που εκδόθηκε το 1963 και στο Άξιον Εστί του Οδυσσέα Ελύτη που παρέμεινε τελικά μια ανέκδοτη εικονογράφηση, με αρκετά προσχέδια όμως και προτάσεις του Γκίκα που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Η επιλογή αυτή δεν είναι τυχαία αλλά αντανακλά μια συγκεκριμένη περίοδο από το 1963 μέχρι το 1969, διάστημα κατά το οποίο ο καλλιτέχνης συνεργάζεται στενά με τον εκδοτικό οίκο «Ίκαρος» και φιλοτεχνεί σχέδια για τους τρεις αυτούς ποιητές. Παράλληλα, παρουσιάζεται όχι μόνο η ιδιότητα του Γκίκα ως εικονογράφου αλλά και η συνολική σχεδίαση των εκδόσεων από τον καλλιτέχνη – η σελιδοποίηση, τα στοιχεία, η στοιχειοθεσία, το μέγεθος του χαρτιού και το χρώμα της μελάνης – όπως αυτή διαφαίνεται από το αρχειακό υλικό της Πινακοθήκης Γκίκα.