Νύχτα Ιδεών 2021 - Στρογγυλή τράπεζα: #Μένουμε σπίτι!;

Το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος διοργάνωσε για 8η χρονιά τη Νύχτα Ιδεών που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 28 Ιανουαρίου 2021 γύρω από τη θεματική «Πλησίον».

Ο πλησίον είναι άραγε πάντα…πιο μακριά; Ακόμη κι αν η οικονομική παγκοσμιοποίηση κατήργησε πολλά σύνορα και η ψηφιακή επανάσταση δημιούργησε αμέτρητες ευκαιρίες συνάντησης και ανταλλαγών, το αίσθημα αλλοτρίωσης ή έστω, μίας ευρείας ανασύνθεσης που εκτείνεται από το άμεσο προσωπικό περιβάλλον – τον έρωτα, το ζευγάρι, την οικογένεια – στο ευρύτερο φιλικό, επαγγελματικό και κοινωνικό περιβάλλον, καθώς και στις σχέσεις μεταξύ Κρατών, δείχνει αναπόφευκτο.

Για πρώτη φορά φέτος, η Νύχτα Ιδεών δίνει βήμα σε μαρτυρίες προερχόμενες από γειτονικές χώρες. Η προσέγγιση αυτή βασίζεται στην παραδοχή ότι, πέρα από τις ιδιαιτερότητες, τις διαφορές ή ακόμη και τις επιμέρους διενέξεις, που χαρακτηρίζουν συχνά τον «εγγύς ξένο», τη μορφή της διαφορετικότητας που αποτελεί τον αδιαπέραστο ορίζοντα των πράξεών μας, διακρίνονται επίσης, κοινοί προβληματισμοί και γόνιμο έδαφος για διάλογο και για την αναζήτηση συγκλίσεων εντός των κοινωνικών συνόλων και μεταξύ αυτών.

Η φετινή διοργάνωση της Νύχτας Ιδεών είναι πρωτόγνωρη. Τη στιγμή που η πλειοψηφία των Κρατών και των ανθρώπων βρίσκεται αντιμέτωπη με τους περιορισμούς του απαγορευτικού ή της απαγόρευσης κυκλοφορίας, μας προσκαλεί να στοχαστούμε πάνω στη φύση των σχέσεών μας με τους συνανθρώπους μας. Παρόλο το άγχος που γεννά η πανδημία, παρόλη την απομόνωση που επιβάλλει, τον φόβο του άλλου που προκαλεί, ίσως αποτελεί ταυτόχρονα μία μοναδική ευκαιρία αποκατάστασης των εύθραυστων, αδελφικών, φιλικών, πολιτικών δεσμών, που πέρα από τον ατομικισμό, τις ιδιαιτερότητες, τους αλυτρωτισμούς, γνωρίζουμε ότι είναι απαραίτητοι για να αντιμετωπίσουμε από κοινού το μέλλον του ανθρώπινου είδους και του πλανήτη μας.

Την βραδιά συνόνισε και παρουσίασε ο συγγραφέας, δημιουργός ραδιοφωνικών ντοκιμαντέρ τέχνης και πολιτισμού και δημοσιογράφος, Γιώργος Αρχιμανδρίτης.

Στρογγυλή τράπεζα: #Μένουμε σπίτι!;

Η υγειονομική κρίση μετέβαλε ριζικά, και ενδεχομένως ανεπιστρεπτί, τις κοινωνικές σχέσεις. Παντού, χειρονομίες αλληλεγγύης και αλληλοβοήθειας, αλλά και η συνειδητοποίηση μίας απειλής που στοχεύει στις πιο ευάλωτες ομάδες. Κάπου, γενναίες αποφάσεις για τη στήριξη αυτών που επλήγησαν από την κρίση του κορωνοϊού. Αλλού, εσωστρέφεια, ατομικός, ομαδικός ή εθνικός εγωϊσμός. Η κρίση αυτή θέτει υπό αμφισβήτηση τα μοντέλα παραγωγής και κατανομής του πλούτου, τις παραδοσιακές αντιλήψεις, τις μορφές συνύπαρξης, μέχρι και την ίδια την προσωπική μας συνείδηση.

«Μείνετε σπίτι» ή «Μένουμε σπίτι», η προτροπή αυτή για κατ'οίκον περιορισμό, ορίζει την καθημερινότητά μας σύμφωνα με την πορεία της πανδημίας. Εξ ορισμού, η κοινωνική «αποστασιοποίηση» υψώνει κοινωνικά ακόμη και ψυχολογικά τείχη. Τι θα συνέβαινε αν, με αφορμή την υγειονομική έκτακτη κατάσταση, η αρχή της προφύλαξης μετατρέπονταν σε αρχή της καχυποψίας; Με ποιον τρόπο η κρίση αυτή συμβάλλει στην απαξίωση του δημόσιου λόγου; Ψευδείς ειδήσεις (fake news) και απλουστεύσεις, υπονόμευση της ειδημοσύνης, περιορισμός των συνθηκών διαλόγου στο δημόσιο χώρο… Όταν υγειονομικές συνθήκες και ζητήματα ασφάλειας ανατρέπουν τους κανόνες και τις συμπεριφορές σε θέματα ελευθεριών.

Συμμετέχουν:
Nathalie HEINICH, κοινωνιολόγος, διευθύντρια ερευνών στο Εθνικό Kέντρο Επιστημονικής Έρευνας της Γαλλίας (CNRS). Συγγραφέας του Des valeurs. Une approche sociologique (Gallimard, 2017).
Φωτεινή ΤΣΑΛΙΚΟΓΛΟΥ, καθηγήτρια Ψυχολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο, συγγραφέας, δοκιμιογράφος.
Βασίλης ΚΑΡΑΠΟΣΤΟΛΗΣ, καθηγητής Φιλοσοφίας της Επικοινωνίας και του Πολιτισμού, Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Συντονισμός: Agnès Levallois, δημοσιογράφος και σύμβουλος

Στην ανάρτηση αυτή, οι ομιλίες δημοσιεύονται στην ελληνική γλώσσα (με ταυτόχρονη μετάφραση). Αν θέλετε να παρακολουθήσετε την εκδήλωση με τις ομιλίες δημοσιευμένες στη γαλλική γλώσσα, πατήστε εδώ.

Το BLOD ευχαριστεί τους διοργανωτές για την παραχώρηση του βίντεο της εκδήλωσης.