Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Nostalgia for the East: The Bitter-Sweet Poetics of Loss

Holst-Warhaft Gail, Γεωργοπούλου Μαρία

8 Νοεμβρίου 2022

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 00:51:28 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 110

Η νοσταλγία για την Ανατολή και, συγκεκριμένα, για τις χαμένες πατρίδες της Μικράς Ασίας είναι κοινός τόπος στην ελληνική λογοτεχνία και όχι μόνο μεταξύ των συγγραφέων που αναγκάστηκαν να μετοικήσουν παρά τη θέλησή τους τόσο κατά τη διάρκεια όσο και μετά την καταστροφή του 1922. Στη νεοελληνική ποίηση και μουσική υπάρχει διάχυτη η αίσθηση ότι χάθηκε κάτι τεράστιας αξίας, κάτι που δεν θα μπορέσει ποτέ να αντικατασταθεί. Παρόλο που αυτό το αίσθημα υπάρχει στη λογοτεχνία της εξορίας και σε άλλες γλώσσες, η ελληνική κουλτούρα παρουσιάζει ένα ιδιαίτερο και αισθητικά ελκυστικό χαρακτηριστικό στη λαχτάρα για τη Μικρά Ασία, που συνδέεται με μία ευρύτερη αίσθηση της ελληνικής ταυτότητας. Μέσω αναφορών σε συγγραφείς, όπως ο Βενέζης, ο Πολίτης, ο Κόντογλου, ο Σεφέρης, ο Καζαντζάκης, η Σωτηρίου και η Ιορδανίδου, σε «θρήνους για τη χαμένη πόλη» και τα επονομαζόμενα ‘σμυρνέικα’ τραγούδια, ειδικά τους αμανέδες, η ομιλία αναλύει αυτό το στοιχείο όχι με όρους πολιτικής ταυτότητας και τον οικείο δυισμό Ελληνισμός/Ρωμιοσύνη –που περιγράφεται από τους Patrick Leigh Fermor και Michael Herzfeld-, αλλά με όρους αυτού που η ομιλήτρια ονομάζει ‘γλυκόπικρη ποιητική της απώλειας’, ένα οικείο σχήμα λόγου στην ελληνική λογοτεχνία.

Holst-Warhaft Gail Καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Cornell - Συγγραφέας

Εκτός από ποιήτρια, η Gail Holst-Warhaft έχει εργασθεί ως δημοσιογράφος, ραδιοτηλεοπτική παραγωγός, πεζογράφος, καθηγήτρια πανεπιστημίου, μουσικός και μεταφράστρια. Γεννήθηκε στην Αυστραλία, από όπου έφυγε το 1965 για να ζήσει στην Ελλάδα. Στη διάρκεια της χούντας (1967-1974), επέστρεψε στην Αυστραλία, σπούδασε τσέμπαλο και έγινε δημοσιογράφος. Στη δεκαετία του 1970 έπαιξε με σημαντικούς Έλληνες συνθέτες, μεταξύ των οποίων ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Διονύσης Σαββόπουλος και η Μαρίζα Κωχ. Το πρώτο της βιβλίο με τίτλο Road to Rembetika κυκλοφόρησε το 1975, ενώ το δεύτερο με τίτλο Theodorakis: Myth and Politics in Modern Greek Music το 1980. Αφού μετακόμισε στην πόλη Ithaca της Νέας Υόρκης, παντρεύτηκε, ολοκλήρωσε το διδακτορικό της στη Συγκριτική Λογοτεχνία και έκανε οικογένεια. Στη δεκαετία του 1990 έγραψε δύο βιβλία για το θρήνο και τη θλίψη (Dangerous Voices: Women’s Laments and Greek Literature και The Cue for Passion), μετέφρασε έργα του Νίκου Καββαδία και άλλων Ελλήνων συγγραφέων, και άρχισε να δημοσιεύει δική της ποίηση. Ίδρυσε πρόγραμμα για τη διάδοση των Μεσογειακών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Cornell όπου δίδαξε ελληνική λογοτεχνία. Το 2009, για την αντιμετώπιση της κρίσης νερού στη Μεσόγειο, συνεργάστηκε με καθηγητές και φοιτητές για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας στη Σαντορίνη και την Κρήτη. Πρόσφατες δημοσιεύσεις της είναι τα βιβλία The Fall of Athens (ποίηση και πεζό, 2016), The House with the Scorpions (επιλεγμένα ποιήματα και στίχοι τραγουδιών του Μίκη Θεοδωράκη, 2020), Nisiotika: Music, Dances and Bitter-Sweet Songs of the Aegean Islands (Σεπτέμβριος 2021), καθώς και ένα παιδικό βιβλίο στα ελληνικά με τίτλο Ένα ταξίδι στα ρεμπέτικα για μικρούς και μεγάλους (Fagotto, 2022).

Γεωργοπούλου Μαρία Διευθύντρια, Γεννάδειος Βιβλιοθήκη της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα

Η Μαρία Γεωργοπούλου σπούδασε αρχαιολογία, ιστορία και ιστορία της τέχνης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, τη Σορβόννη και το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες από όπου πήρε διδακτορικό τίτλο σπουδών στην Ιστορία της Τέχνης. Δίδαξε επί σειρά ετών στο Πανεπιστήμιο του Yale των Η.Π.Α. όπου και ίδρυσε το Πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών. Aπό το 2004 είναι διευθύντρια της Γενναδείου Βιβλιοθήκης της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα. Το βιβλίο της Venice’s Mediterranean Colonies: Architecture and Urbanism [Οι μεσογειακές αποικίες της Βενετίας. Αρχιτεκτονική και πολεοδομία] κυκλοφόρησε το 2001 από τον εκδοτικό οίκο του Πανεπιστημίου του Καίμπριτζ. Έχει δημοσιεύσει πολλές μελέτες σε επιστημονικά περιοδικά και καταλόγους εκθέσεων. Έχει διακριθεί με υποτροφίες από τα αμερικανικά ιδρύματα Φούλμπραϊτ, Mellon, Dumbarton Oaks, Getty και National Humanities Center. Τα επιστημονικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στις σχέσεις μεταξύ τέχνης και οικονομίας κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα καθώς και στην ανταλλαγή τεχνοτροπιών και τεχνικών ανάμεσα στη βυζαντινή, ισλαμική και δυτική μεσαιωνική τέχνη. Είναι μέλος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος.

Σχετικές ομιλίες

Προσφυγοτράγουδα της Μικράς Ασίας. Η συνάντηση της Μικρασιάτικης σχολής με την εγχώρια μουσική παράδοση 01:30:59

Σεπ 11, 2022

Προσφυγοτράγουδα της Μικράς Ασίας. Η συνάντηση της Μικρασιάτικης σχολής με την εγχώρια μουσική παράδοση

Πολυζώη Βασιλική Σκούτας Βασίλης Μηταράκης Δημήτρης Ζαρίας Γιάννης Λιουδάκη Μαριάνθη Κοπανιτσάνος Κωνσταντίνος Λαμπροπούλου Σοφία

Γλώσσα: Ελληνική