Gurdon John
Γλώσσα
Αγγλική
Ημερομηνία
04/09/2011
Διάρκεια
02:31:03
Εκδήλωση
Σεμινάριο Βιολογίας & Ιατρικής 2011
Χώρος
Ξενοδοχείο Mare Nostrum Hotel Thalasso, Βραυρώνα Αττικής
Διοργάνωση
Ίδρυμα Μποδοσάκη
Κατηγορία
Αναπτυξιακή βιολογία
Ετικέτες
κυτταρική διαφοροποίηση, κλωνοποίηση, Σεμινάρια Βιολογίας και Ιατρικής 2011, θεραπεία, ασθένεια, γήρανση, εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα, βλαστικά κύτταρα
(Ο πρωτοπόρος Άγγλος Βιολόγος Sir John Gurdon, ήταν ο τιμώμενος προσκεκλημένος ομιλητής του "Σεμιναρίου Βιολογίας και Ιατρικής 2011" που διοργάνωσε το Ίδρυμα Μποδοσάκη. Τον διακεκριμένο επιστήμονα προλογίζει ο καθηγητής Αργύρης Ευστρατιάδης, Επιστημονικός Διευθυντής του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών).
Κατά τη διάρκεια της ανθρώπινης εμβρυογένεσης, τα κύτταρα ακολουθούν μια καλά διαγεγραμμένη πορεία διαφοροποίησης η οποία δεν έχει πισωγυρίσματα. Αυτό δεν εμπόδισε τους επιστήμονες διαχρονικά να επιζητούν να αντιστρέψουν την πορεία της κυτταρικής διαφοροποίησης με στόχο την θεραπεία των ασθενειών ή/και του γήρατος.
Σήμερα γνωρίζουμε ότι τόσο η γονιδιακή έκφραση όσο και η κυτταρική διαφοροποίηση μπορούν να αντιστραφούν από την ενήλικη στην εμβρυϊκή κατάσταση. Υπάρχουν τρεις τρόποι για να επιτευχθεί αυτή η αντιστροφή: η εμφύτευση ενός πυρήνα ενηλίκου κυττάρου σε ωάριο (από το οποίο έχει αφαιρεθεί ο δικός του πυρήνας), η σύντηξη κυττάρων (με δημιουργία ετεροκάρυου) και η επαγωγή με τη βοήθεια παραγόντων μεταγραφής.
Τα πρώτα πειράματα μεταφοράς πυρήνα σε ωάρια έγιναν στις αρχές της δεκαετίας του 1950 προκειμένου να διερευνηθεί το ερώτημα της διατήρησης ή μη του συνόλου του γενετικού υλικού στα διαφοροποιημένα κύτταρα. Η απάντηση υπήρξε καταφατική.
Το 1997 πραγματοποιήθηκε η πρώτη κλωνοποίηση θηλαστικού, ενώ ένα χρόνο αργότερα απομονώθηκαν και καλλιεργήθηκαν τα πρώτα ανθρώπινα εμβρυϊκά βλαστικά κύτταρα. Από τότε μέχρι σήμερα, οι ιδιότητες των εμβρυϊκών βλαστικών κυττάρων διερευνώνται ενδελεχώς, ενώ ταυτόχρονα κατέστη δυνατή και η απομόνωση βλαστικών κυττάρων από ενήλικες ιστούς.
Επιπροσθέτως έχει επιτευχθεί η αντιστροφή της κλασικής πορείας: διαφοροποιημένα κύτταρα επέστρεψαν σε αδιαφοροποίητη μορφή. Ωστόσο, δύο ερωτήματα παραμένουν (μερικώς) αναπάντητα: ποιοι παράγοντες του ωαρίου ωθούν τον επαναπρογραμματισμό των πυρήνων των ενηλίκων κυττάρων και γιατί οι πυρήνες αυτοί αντιστέκονται στον επαναπρογραμματισμό.
Ο σερ John Gurdon γεννήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 1933 στην Αγγλία. Φοίτησε στο ιστορικό κολέγιο Eton και σπούδασε Ζωολογία στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Κατά τη διάρκεια των μεταπτυχιακών σπουδών του πραγματοποίησε την πρώτη κλωνοποίηση σπονδυλόζωου (και ειδικότερα βατράχου), πράγμα το οποίο εθεωρείτο αδύνατον από κορυφαίους επιστήμονες του πεδίου που είχαν προσπαθήσει ανεπιτυχώς να κάνουν το ίδιο.
O πειραματισμός του Gurdon έθεσε τις βάσεις της σύγχρονης αναπτυξιακής βιολογίας, πεδίο το οποίο ο βρετανός επιστήμονας συνεχίζει να υπηρετεί. Ο σερ John Gurdon όχι μόνο φέρει έναν τίτλο ευγενείας που του απονεμήθηκε από τη βασίλισσα της Αγγλίας ως αναγνώριση του επιστημονικού έργου του αλλά και έχει χαρίσει το όνομά του σε ένα ερευνητικό ινστιτούτο βιολογίας (Gurdon Institute) του πανεπιστημίου του Καίμπριτζ στου οποίου τις τάξεις ανήκει εδώ και τέσσερις δεκαετίες.
1. Gurdon JB, Byrne JA. The first half-century of nuclear transplantation. Biosci Rep. 2004 Aug-Oct;24(4-5):545-57
2. Jullien J et al, Characterization of somatic cell nuclear reprogramming by oocytes in which a linker histone is required for pluripotency gene reactivation. PNAS, 2010 Mar 23;107(12):5483-8.
3. Pasque et al. Histone variant macroH2A confers resistance to nuclear reprogramming. EMBO J 2011. May 6;30(12):2373-87
