Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Ο μεγάλος περίπατος της Άλκης

Ζέη Άλκη, Τσίμας Παύλος, Παπαγεωργίου Βάσω, Δαρλάση Αγγελική, Πάτσιου Βίκυ, Φραντζή Αντιόπη, Πατρίκιος Τίτος, Γλύκατζη-Αρβελέρ Ελένη

3 Δεκεμβρίου 2019

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 01:31:53 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 1922

Το Megaron Plus και οι εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ διοργάνωσαν την Τρίτη 3 Δεκεμβρίου 2019 μια βραδιά αφιερωμένη στην Άλκη Ζέη, την αγαπημένη συγγραφέα μικρών και μεγάλων, με αφορμή την κυκλοφορία του νέου παιδικού μυθιστορήματός της «Ένα παιδί από το πουθενά». Στην εκδήλωση μίλησαν: η βυζαντινολόγος-ακαδημαϊκός Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, ο ποιητής Τίτος Πατρίκιος, ο δημοσιογράφος Παύλος Τσίμας, η υπεύθυνη παιδικού βιβλίου των εκδόσεων ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ Βάσω Παπαγεωργίου, η συγγραφέας Αγγελική Δαρλάση, η καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών Βίκυ Πάτσιου και η εκπαιδευτικός-συγγραφέας Αντιόπη Φραντζή.

Αποσπάσματα από το νέο βιβλίο της Άλκης Ζέη διάβασαν οι μαθητές Κωνσταντής Αλεξόπουλος, Χρύση Ζούλα και Βασιλική Ρεμούνδου.

Το συγγραφικό έργο της Άλκης Ζέη και η σχέση του με την ιστορία
«Από τα μικρά μου χρόνια ως σήμερα, ας μην πω με ακρίβεια πόσα είναι γιατί θα τρομάξω κι εγώ η ίδια, έζησα έναν πόλεμο, δύο εμφύλιους πολέμους, δύο δικτατορίες και δύο προσφυγιές. Δεν τα έζησα σαν απλός παρατηρητής, αλλά παίρνοντας ενεργό μέρος κάθε φορά κι έτσι και να ήθελα δεν θα μπορούσε το συγγραφικό μου έργο να μην επηρεαστεί από τα γεγονότα αυτά που συγκλόνισαν τον τόπο μας. Άθελά μου η ζωή μου μπλέχτηκε μέσα στην ιστορία κι έγινα κι εγώ ένα κομμάτι της. Το συγγραφικό μου λοιπόν έργο, θέλω δεν θέλω, είναι γεμάτο ιστορία… Αν πέτυχα να κάνω τα παιδιά να την ακούσουν τουλάχιστον, το μέλλον θα δείξει».
Α.Ζ.

Η Άλκη Ζέη γεννήθηκε στην Αθήνα. Ο πατέρας της καταγόταν από την Κρήτη και η μητέρα της από τη Σάμο, όπου πέρασε τα πρώτα παιδικά της χρόνια. Παντρεύτηκε τον θεατρικό συγγραφέα και σκηνοθέτη Γιώργο Σεβαστίκογλου, που πέθανε το 1991. Απέκτησαν δύο παιδιά. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών και στο Κινηματογραφικό Ινστιτούτο της Μόσχας, στο τμήμα σεναριογραφίας.

Από το 1954 έως το 1964 έζησε ως πολιτική πρόσφυγας στη Σοβιετική Ένωση. Το 1964 επιστρέφει οικογενειακώς στην Ελλάδα, για να ξαναφύγουν πάλι όλοι μαζί με τον ερχομό της Χούντας το 1967. Αυτήν τη φορά ο τόπος διαμονής τους είναι η Γαλλία, και συγκεκριμένα το Παρίσι, απ’ όπου επιστρέφουν μετά τη δικτατορία.

Από πολύ μικρή ασχολήθηκε με το γράψιμο. Στις πρώτες ακόμη τάξεις του Γυμνασίου άρχισε να γράφει κείμενα για το κουκλοθέατρο. Ένας από τους ήρωες που δημιούργησε, ο Κλούβιος, έγινε κατοπινά ο ήρωας του γνωστού κουκλοθέατρου «Μπαρμπα-Μυτούσης», εμπνεύστρια του οποίου ήταν η Ελένη Θεοχάρη-Περάκη. Πρώτο της μυθιστόρημα είναι «Το καπλάνι της βιτρίνας» (1963), που το έχει εμπνευστεί από τα παιδικά της χρόνια στη Σάμο και είναι σχεδόν αυτοβιογραφικό. Ακολουθεί μια σειρά μυθιστορημάτων για παιδιά, και το 1987 κυκλοφορεί το πρώτο της βιβλίο για μεγάλους «Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα». Το 2013 κυκλοφόρησε το αυτοβιογραφικό της βιβλίο «Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο». Τον Νοέμβριο του 2019 κυκλοφορεί το νέο παιδικό μυθιστόρημά της με τίτλο «Ένα παιδί από το πουθενά» στο οποίο με τη φωνή ενός δεκάχρονου αγοριού αφηγείται την περιπέτεια του να μεγαλώνεις σήμερα.

Το 2010 τιμήθηκε με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου της.

Το 2012 αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Κύπρου.

Το 2014 αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ενώ το 2015 απέσπασε την ίδια τιμή από το Πανεπιστήμιο Πατρών της Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών.

Τον Ιανουάριο του 2015 έλαβε τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Τιμής, διάκριση που αποδίδεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας σε διαπρεπείς προσωπικότητες των τεχνών, των επιστημών και των γραμμάτων, ενώ τον Σεπτέμβριο του 2015 τιμήθηκε από τη Γαλλία με τον τίτλο του Ταξιάρχη του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων (Commandeur de l’Ordre des Arts et des Lettres).

Σταθερή αξία για τη σύγχρονη λογοτεχνία μας, η Άλκη Ζέη μπορεί να γράφει κυρίως για παιδιά, όμως απευθύνεται και στους ενήλικες. Μέσα στα έργα της, η συγγραφέας μετατρέπει προσωπικά της βιώματα σε μυθιστορηματικές καταστάσεις, κρατώντας πάντα την απαραίτητη απόσταση από το αυτοβιογραφικό στοιχείο αλλά επιτρέποντας στους ήρωές της να βλέπουν τα πράγματα με τη δική της θεώρηση. Ανήκοντας σε μια γενιά της οποίας οι ατομικές φιλοδοξίες υποχώρησαν μπροστά στα συλλογικά οράματα και στα συνταρακτικά γεγονότα που αναγκαστικά ισοπέδωναν την προσωπική ζωή, κι έχοντας συμβαδίσει με την πρόσφατη ιστορία της Ελλάδας, των ανατροπών, των διωγμών, της αγωνίας για το αύριο, της συμμετοχής στους αγώνες για ελευθερία και δημοκρατία, αισθανόταν ανέκαθεν το χρέος να καταγράψει σημαντικές ιστορικές στιγμές για χάρη των νεότερων γενιών· χωρίς ίχνος διδακτισμού αλλά με τη διάθεση να προκαλέσει προβληματισμό πάνω σε πλήθος διαχρονικών αξιών και σύγχρονων θεμάτων που αποτυπώνει στα έργα της με εξαιρετική λογοτεχνικότητα, καλοδουλεμένη πλοκή και διάσπαρτο χιούμορ.

Η Άλκη Ζέη θεωρείται η πιο σημαντική Ελληνίδα συγγραφέας παιδικής και εφηβικής λογοτεχνίας. Είναι διεθνώς αναγνωρισμένη, πολυβραβευμένη τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό με τα πιο σημαντικά βραβεία. Τα βιβλία της έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και προτείνονται επίσης για ανάγνωση και για μελέτη στα σχολεία του εξωτερικού. Τα σημερινά παιδιά έχουν πλέον την ευκαιρία να γνωρίσουν κείμενά της και μέσα στα σχολικά τους βιβλία, όπου είναι ανθολογημένα έργα της.

Ζέη Άλκη Συγγραφέας

Η Άλκη Ζέη (1923-2020) γεννήθηκε στην Αθήνα αλλά έζησε τα παιδικά της χρόνια στη Σάμο.

Παντρεύτηκε τον θεατρικό συγγραφέα και σκηνοθέτη Γιώργο Σεβαστίκογλου, που πέθανε το 1991. Απέκτησαν δύο παιδιά. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών και στο Κινηματογραφικό Ινστιτούτο της Μόσχας, στο τμήμα σεναριογραφίας.

Από το 1954 έως το 1964 έζησε ως πολιτική πρόσφυγας στην Μόσχα. Το 1964 επιστρέφει οικογενειακώς στην Ελλάδα για να ξαναφύγει το 1967 πάλι, με τον ερχομό της Χούντας - αυτή τη φορά για το Παρίσι.

Από πολύ μικρή ασχολήθηκε με το γράψιμο. Στις πρώτες ακόμη τάξεις του Γυμνασίου άρχισε να γράφει κείμενα για το κουκλοθέατρο. Ένας από τους ήρωες που δημιούργησε, ο Κλούβιος, έγινε κατοπινά ο ήρωας του γνωστού κουκλοθέατρου «Μπαρμπα-Μυτούσης», εμπνεύστρια του οποίου ήταν η Ελένη Θεοχάρη-Περάκη.

Πρώτο της μυθιστόρημα είναι «Το καπλάνι της βιτρίνας» (1963), που το έχει εμπνευστεί από τα παιδικά της χρόνια στη Σάμο και είναι σχεδόν αυτοβιογραφικό, ενώ αποτελεί σταθμό στην παιδική μας λογοτεχνία γιατί μυεί για πρώτη φορά τον ανήλικο αναγνώστη στον πολιτικό προβληματισμό. Πρόκειται για ιστορικό μυθιστόρημα που αφορά στη δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά.

Το 1971 γράφει τον «Μεγάλο Περίπατο του Πέτρου», αυτή τη φορά για την κατοχή και την απελευθέρωση. Το σημαντικό στα ιστορικά της μυθιστορήματα είναι ότι δεν αποτελούν μια απλή καταγραφή ιστορικών γεγονότων αλλά είναι ζυμωμένα με τα αυτοβιογραφικά βιώματα των ηρώων της.

Μαζί με τη Ζωρζ Σαρή, με την οποία γνωρίζονταν από τα σχολικά τους χρόνια, καθιέρωσε ένα νέο στυλ στο νεανικό μυθιστόρημα, τόσο από την άποψη του ζωντανού, αυτοβιογραφικού ύφους όσο και της εισαγωγής του πολιτικού, κοινωνικού και ιστορικού στοιχείου στο είδος.

Ακολουθεί μια σειρά μυθιστορημάτων για παιδιά, και το 1987 κυκλοφορεί το πρώτο της βιβλίο για μεγάλους «Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα». Το 2013 κυκλοφόρησε το αυτοβιογραφικό της βιβλίο «Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο». Τον Νοέμβριο του 2019 κυκλοφορεί το νέο παιδικό μυθιστόρημά της με τίτλο «Ένα παιδί από το πουθενά» στο οποίο με τη φωνή ενός δεκάχρονου αγοριού αφηγείται την περιπέτεια του να μεγαλώνεις σήμερα.

Το 2010 τιμήθηκε με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου της.

Το 2012 αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Κύπρου.

Το 2014 αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ενώ το 2015 απέσπασε την ίδια τιμή από το Πανεπιστήμιο Πατρών της Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών.

Τον Ιανουάριο του 2015 έλαβε τον Χρυσό Σταυρό του Τάγματος της Τιμής, διάκριση που αποδίδεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας σε διαπρεπείς προσωπικότητες των τεχνών, των επιστημών και των γραμμάτων, ενώ τον Σεπτέμβριο του 2015 τιμήθηκε από τη Γαλλία με τον τίτλο του Ταξιάρχη του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων (Commandeur de l’Ordre des Arts et des Lettres).

Επίσημη ιστοσελίδα της Άλκης Ζέη

Τσίμας Παύλος Δημοσιογράφος, ΤΑ ΝΕΑ & ΣΚΑΪ

Ο δημοσιογράφος Παύλος Τσίμας γεννήθηκε στην Αθήνα στις 6 Δεκεμβρίου 1953.

Είναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, εργάστηκε για λίγο ως δικηγόρος και από το 1980 δημοσιογραφεί. Αρθρογραφεί στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, παρουσιάζει ενημερωτικές εκπομπές στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση του ΣΚΑΪ και είναι σύμβουλος έκδοσης της Huffington Post Greece.

Διετέλεσε επί χρόνια συντάκτης του πολιτικού ρεπορτάζ στον Ριζοσπάστη και ήταν διευθυντής της εφημερίδας Πρώτη, του περιοδικού Ταχυδρόμος και του ραδιοφωνικού σταθμού "902 Αριστερά στα FM".

Στην τηλεόραση εμφανίστηκε το 1993 με την εκπομπή Μετρό, που προβαλλόταν στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ.

Για πολλά χρόνια εργάστηκε στο Mega Channel παρουσιάζοντας τις εκπομπές Το μήλον της έριδος και Video. Αμέσως μετά εργάστηκε στην κρατική τηλεόραση (ΝΕΤ) και επέστρεψε μερικά χρόνια αργότερα στο Mega με την εκπομπή Έρευνα. Στο παρελθόν συνεργάστηκε με τον ραδιοφωνικό σταθμό Στο Κόκκινο 105,5 όπου παρουσίαζε την εκπομπή Ημερολόγιο Σαββάτου.

Είναι παντρεμένος με την δικηγόρο Κατερίνα Πουλοπούλου και έχει δύο κόρες.

Το 2014 κυκλοφόρησε το βιβλίο του "Ο φερετζές και το πηλήκιο" (εκδόσεις Μεταίχμιο) ένα πολιτικό μυθιστόρημα της ελληνικής τηλεόρασης. Ο δημοσιογράφος συγκέντρωσε τεκμηριωμένο υλικό, μέσα από το οποίο καταγράφει την ιστορία και την σχέση της πολιτικής με την τηλεόραση.

Παπαγεωργίου Βάσω Υπεύθυνη παιδικού βιβλίου, Εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ

Η Βάσω Παπαγεωργίου είναι υπεύθυνη παιδικού βιβλίου των εκδόσεων ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ.

Δαρλάση Αγγελική Συγγραφέας

Γεννήθηκε το 1973 στην Αθήνα, όπου μεγάλωσε και ζει με τον άντρα και τους δυο γιους τους. Σπούδασε Θεατρολογία (Τμήμα Θεατρικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Αθηνών), Παραστατικές Τέχνες (Μ.Α. στο The Royal Central School of Speech and Drama) και δημιουργική γραφή (σε Αθήνα και Λονδίνο) σκηνοθέτησε θεατρικές και μουσικές παραστάσεις, performances, devised και promenade παραστάσεις. Δούλεψε επίσης σε κινηματογράφο και τηλεόραση. Ως συγγραφέας εμφανίστηκε το 2000, με θεατρικά έργα αποσπώντας βραβεύσεις και διακρίσεις σε θεατρικούς διαγωνισμούς συγγραφής θεατρικών έργων. Λίγα χρόνια αργότερα (2004) ήρθε και το πρώτο της μυθιστόρημα για παιδιά και νέους "Ονειροφύλακες" που τιμήθηκε με Κρατικό Βραβείο. Ακολούθησαν κι άλλα βιβλία κι άλλα θεατρικά έργα που έφεραν μαζί τους διακρίσεις, βραβεύσεις και πολλή αγάπη από μικρούς και μεγάλους αναγνώστες (και θεατές). Καλεσμένη του "The Greek play project" συμμετέχει, εκπροσωπώντας την Ελλάδα, στο "Τhink Τank" θεατρικών συγγραφέων σε διεθνές πρόγραμμα της Ένωσης Ευρωπαϊκών Θεάτρων. Είναι από τα ιδρυτικά μέλη της ομάδας θεάματος "Η Άλλη Πλευρά" και της δισκογραφικής εταιρείας "Puzzlemusik". Διδάσκει θέατρο και δημιουργική γραφή (σε μικρούς και μεγάλους) και φυσικά... γράφει.

Βραβεία/Διακρίσεις:
Αναγραφή στο Διεθνή Τιμητικό Πίνακα της ΙΒΒΥ για τη συγγραφή (2015), Βραβείο εικονογραφημένου βιβλίου από το Ελληνικό τμήμα της ΙΒΒΥ- Κύκλος Ελληνικού παιδικού βιβλίου (2015), Βραβείο καλύτερου Εφηβικού - Νεανικού βιβλίου από το Ελληνικό τμήμα της ΙΒΒΥ- Κύκλος Ελληνικού παιδικού βιβλίου (2017), Βραβείο καλύτερου βιβλίου για μεγάλα παιδιά από το Ελληνικό τμήμα της ΙΒΒΥ- Κύκλος Ελληνικού παιδικού βιβλίου (2010), White Raven της Διεθνούς Βιβλιοθήκης Νεότητας του Μονάχου 2010), Κρατικό Βραβείο Παιδικού θεατρικού έργου (2010), Βραβείο Καλύτερου Νέου Θεατρικού Συγγραφέα από το Θέατρο του Νότου-Γ.Γ.Ν.Γ. (2001), Έπαινος Κ.Θ.Β.Ε. στον Πανελλήνιο Θεατρικό Διαγωνισμό (2005), Κρατικό Βραβείο Παιδικής Λογοτεχνίας (2004).

Πάτσιου Βίκυ Καθηγήτρια, Παιδαγωγικό Τμήμα, ΕΚΠΑ

Η Βίκυ Πάτσιου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1956 και είναι καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σπούδασε φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών) και πήρε το διδακτορικό της δίπλωμα από το Πανεπιστήμιο της Σορβόννης. Έχει συνεργαστεί με το Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Ε.I.Ε. και δημοσίευσε μελέτες και άρθρα σε επιστημονικά και λογοτεχνικά περιοδικά. Μεταξύ άλλων έχει εκδώσει τα εξής βιβλία: "Τα πρόσωπα του παιδιού στην πεζογραφία (1880-1930)", Ίδρυμα Ερευνών για το Παιδί, Αθήνα, εκδ. Δωδώνη, 1991· Περιοδικά Λόγου και Τέχνης 2. "Ηγησώ (1907-1908)". "Ποιητική 'Εκδοση (1913-1914)", Αθήνα, εκδ. Διάττων, 1992. "Η Διάπλασις των παίδων (1879-1922)". "Το πρότυπο και η συγκρότησή του", 2η έκδ., Αθήνα, εκδ. Καστανιώτη, 1995.

Φραντζή Αντιόπη Εκπαιδευτικός - Συγγραφέας

Η Αντιόπη Φραντζή γεννήθηκε στη Μυτιλήνη, όπου και μεγάλωσε. Σπούδασε νομικά στη Νομική Σχολή Αθηνών και παιδαγωγικά στη Ράλλειο Παιδαγωγική Ακαδημία Πειραιώς και στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Έχει μετεκπαιδευτεί στο Μαράσλειο Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης, στο University of Strathclyde σε θέματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος του Πανεπιστήμιου Αιγαίου, Τμήμα Επιστημών της Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού, με θέμα "Φύλο και νέα εκπαιδευτικά και εργασιακά περιβάλλοντα στην κοινωνία της πληροφορίας". Σήμερα εργάζεται ως Διευθύντρια του 70ου Δημοτικού Σχολείου Αθηνών. Επίσης, ασχολείται με την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών.

Ήταν από τις πρώτες Υπεύθυνες Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης: από το 1991 - 1994 στη Νομαρχία Πειραιά και από το 1994-1997 στη Α' Διεύθυνση Νομαρχίας Αθηνών.

Αρθρογραφεί γύρω από εκπαιδευτικά θέματα και ειδικότερα γύρω από την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση σε εκπαιδευτικά περιοδικά και συμμετέχει με ανακοινώσεις της σε ανάλογα συνέδρια. Επίσης, έχει συμμετάσχει στη συγγραφή εκπαιδευτικού υλικού.

Πατρίκιος Τίτος Ποιητής, Πεζογράφος, Μεταφραστής

Ο Τίτος Πατρίκιος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1928, γιος των ηθοποιών Σπύρου και Λέλας Πατρικίου. Το 1946 ολοκλήρωσε τα γυμνασιακά του μαθήματα στο Βαρβάκειο και γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάστηκε για κάποια χρόνια ως δικηγόρος. Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση, στρατευμένος αρχικά στην ΕΠΟΝ και στη συνέχεια στον ΕΛΑΣ. Το 1944 καταδικάστηκε σε θάνατο από συνεργάτες των Γερμανών και η εκτέλεσή του ματαιώθηκε την τελευταία στιγμή. Κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής του θητείας εξορίστηκε στη Μακρόνησο (1951-1952) και κατά τη διετία 1952-1953 στον Άη Στράτη, από όπου επέστρεψε στην Αθήνα με άδεια εξορίστου. Από το 1959 ως το 1964 σπούδασε κοινωνιολογία στην Ecole Pratique des Hautes Etudes του Παρισιού και πήρε μέρος σε έρευνες του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικής Έρευνας της Γαλλίας. Επέστρεψε στην Ελλάδα, μετά την επιβολή της δικτατορίας του Παπαδόπουλου όμως, κατέφυγε ξανά στο Παρίσι, όπου πήρε μέρος σε εκδηλώσεις ενάντια στο παράνομο καθεστώς, και εργάστηκε στην έδρα της Unesco στο Παρίσι και στη Fao στη Ρώμη. Στην Ελλάδα επέστρεψε το 1975 και εργάστηκε ως δικηγόρος, κοινωνιολόγος και λογοτεχνικός μεταφραστής. Το 1982 επέστρεψε στη θέση που κατείχε στο Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών πριν το 1967. Στην Αθήνα εργάστηκε επίσης στο Κέντρο Μαρξιστικών Μελετών.

Η πρώτη του εμφάνιση στο χώρο των γραμμάτων πραγματοποιήθηκε το 1943 με τη δημοσίευση ενός ποιήματός του στο περιοδικό "Ξεκίνημα της Νιότης", ενώ το 1954 εκδόθηκε η πρώτη ποιητική συλλογή του με τίτλο "Χωματόδρομος". Ακολούθησαν δεκαέξι ακόμη ποιητικές συλλογές. Ιδρυτικό μέλος του περιοδικού "Επιθεώρηση Τέχνης" από το 1954 δημοσίευσε πολλά άρθρα και κριτικές στις στήλες του, ενώ πολλά δοκίμιά του συμπεριλήφθηκαν σε συγκεντρωτικές εκδόσεις. Ασχολήθηκε επίσης με τη μετάφραση (κείμενα των Σταντάλ, Αραγκόν, Μαγιακόφσκι, Νερούντα, Γκόγκολ, Γκαρωντύ, Λούκατς, Μπαλζάκ, Βαλερύ) και την πεζογραφία, ενώ τα περισσότερα κοινωνιολογικά έργα του είναι γραμμένα στα γαλλικά. Πρόσφατα εκδόθηκε σε δύο τόμους το σύνολο των ποιημάτων του. Έχουν επίσης εκδοθεί πέντε βιβλία του με πεζά. Βιβλία με μεταφράσεις ποιημάτων του έχουν εκδοθεί στη Γαλλία, τη Γερμανία, τις ΗΠΑ, την Ιταλία, τη Σερβία, την Αλβανία, τη Ρουμανία, το Μεξικό. Το 1994 τιμήθηκε με ειδικό κρατικό βραβείο για το σύνολο του έργου του και το 2008 με το Βραβείο Ιδρύματος Κώστα & Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών.

Γλύκατζη-Αρβελέρ Ελένη Βυζαντινολόγος - Ακαδημαϊκός

Η Ελένη Γλύκατζη - Αρβελέρ είναι μία από τις πλέον εξέχουσες πνευματικές προσωπικότητες της χώρας μας. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1926. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, εργάστηκε στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών και -από το 1953- συνέχισε τις σπουδές της στο Παρίσι, όπου ειδικεύτηκε στη μελέτη του κόσμου της χριστιανικής Ανατολής και, ειδικότερα, του κράτους και της κοινωνίας του Βυζαντίου. Το 1955 διορίσθηκε στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας (CNRS) -τη διεύθυνση του οποίου ανάλαβε το 1964 -και το 1967 αναγορεύτηκε σε καθηγήτρια της Σορβόνης, έχοντας στο μεταξύ τιμηθεί με τον τίτλο του Docteur des Lettres. Αφού διετέλεσε Διευθύντρια του Κέντρου Ιστορίας και Πολιτισμού του Βυζαντίου και της Χριστιανικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Paris 1, εξελέγη Αντιπρύτανις του Πανεπιστημίου της Σορβόνης (1970-1973) και το 1967 έγινε η πρώτη γυναίκα πρόεδρος του τμήματος Ιστορίας. Εννέα χρόνια αργότερα, το 1976, εξελέγη Πρύτανης του Πανεπιστήμιου της Σορβόνης. Ήταν η πρώτη γυναίκα που κατέλαβε αυτή τη θέση στα 700 χρόνια λειτουργίας του ιστορικού αυτού Πανεπιστημίου.

Είναι αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και Πρόεδρος της Επιτροπής Ηθικής του Εθνικού Κέντρου για την Επιστημονική Έρευνα (Γαλλία), Επίτιμη Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών και της Διεθνούς Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών. Είναι διευθύντρια του Κέντρου Έρευνας Βυζαντινής Ιστορίας και Πολιτισμού. Επίσης, διετέλεσε Πρύτανης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου και Πρόεδρος του Κέντρου Georges Pompidou-Beaubourg.

Τα έργα της αφορούν κυρίως την ιδιότητά της ως βυζαντινολόγου. Μεταξύ των σημαντικότερων, αξίζει να αναφερθούν οι «Έρευνες για τη διοίκηση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας τον 9ο και 10ο αιώνα» (1960), «Το Βυζάντιο και η θάλασσα» (1966), «Μελέτες για τη διοικητική και κοινωνική διάρθρωση του Βυζαντίου» (1971), «Βυζάντιο, η χώρα και τα εδάφη» (1976), και «Η Πολιτική Ιδεολογία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας» (1976), «Βυζαντινή Γεωγραφία», «Ιστορική γεωγραφία του μεσογειακού κόσμου». Γνωστή είναι επίσης και για το μεγάλο αίσθημα φιλελευθερισμού και ελεύθερης έκφρασης των ιδεών που την διέπουν. Όπως είχε η ίδια αναφέρει σε συνέντευξή της: "Ποτέ δεν επέτρεψα, ως πρόεδρος του Πανεπιστημίου της Σορβόννης, να μπει στο ίδρυμα αστυνομικός χωρίς να είμαι και εγώ η ίδια μπροστά".

Η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ θεωρείται σήμερα από τις πλέον εξέχουσες πανεπιστημιακές προσωπικότητες, ιδιαίτερα στη Βυζαντινολογία, με πολύ μεγάλο αριθμό σχετικών διαλέξεων και ομιλιών εντός και εκτός Ελλάδας. Στην πολύχρονη ακαδημαϊκή σταδιοδρομία έχει αναλάβει τα ανώτερα αξιώματα και έχει τιμηθεί με πλήθος διεθνών διακρίσεων. Στα βιβλία της περιλαμβάνονται, επίσης, "Η Σμύρνη ανάμεσα σε δύο τουρκικές κατοχές" (1975), "Η διασπορά στο Βυζάντιο" (1995), "The Making of Europe" (2000), "Γιατί το Βυζάντιο" (2010) κ.ά.

Ιστοσελίδα Ομίλου Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ

Σχετικές ομιλίες