Ξανθουδάκης Χάρης
Καθαρίου Αγγελική
Γιάκας Δημήτρης
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
03/07/2021
Διάρκεια
01:18:27
Εκδήλωση
Ο Μουσικός Κόσμος του Νικολόπουλου
Χώρος
Ι. Ν. Αγίων Ταξιαρχών, Ανδρίτσαινα
Διοργάνωση
Δημόσια Ιστορική Βιβλιοθήκη της Ανδρίτσαινας
Κέντρο Ερευνών και Τεκμηρίωσης του Ωδείου Αθηνών
Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας
Ελβετική Ένωση Φίλων της Βιβλιοθήκης της Ανδρίτσαινας
Κατηγορία
Τέχνες / Πολιτισμός
Ετικέτες
μουσική, Κωνσταντίνος Αγαθόφρων Νικολόπουλος, Ανδρίτσαινα, Δημόσια Ιστορική Βιβλιοθήκη της Ανδρίτσαινας, μουσική συλλογή
Το καλοκαίρι του 2020 το Κέντρο Ερευνών και Τεκμηρίωσης του Ωδείου Αθηνών και η Δημόσια Ιστορική Βιβλιοθήκη της Ανδρίτσαινας ξεκίνησαν μια μακρόπνοη συνεργασία με στόχο την ανάδειξη της σημαντικής μουσικής συλλογής που φυλάσσεται στη βιβλιοθήκη, αλλά και της εν πολλοίς άγνωστης σχέσης του δωρητή της, Κωνσταντίνου Νικολόπουλου, με τη μουσική.
Ο Κωνσταντίνος Αγαθόφρων Νικολόπουλος (1786-1841) υπήρξε ένας πολυμαθής και πολύγλωσσος διανοούμενος, συνιδρυτής επαναστατικών εταιρειών και φίλος του Κοραή, με σημαντική φιλολογική αλλά και επαναστατική δράση. Τόσο η Ανδρίτσαινα όσο και ολόκληρος ο ελληνισμός του οφείλει πολλά.
Αν και το έργο του Νικολόπουλου έχει αναδειχθεί σημαντικά από τη βιβλιοθήκη, της οποίας υπήρξε ο εμπνευστής και ιδρυτής, η μουσική δραστηριότητα του Νικολόπουλου (συνθετική και μουσικολογική) παραμένει μια όψη της προσωπικότητάς του σχεδόν άγνωστη στο ευρύ κοινό. Όμως ο Νικολόπουλος υπήρξε ο μοναδικός Έλληνας μαθητής του περίφημου Βέλγου μουσικολόγου, μουσικοπαιδαγωγού και συνθέτη François-Joseph Fétis, ο οποίος μάλιστα τον συμπεριέλαβε στο Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό των Μουσικών του. Εγκατεστημένος στο Παρίσι από το 1806 (το 1820 απέκτησε τη γαλλική υπηκοότητα), ο Νικολόπουλος ξεκίνησε να συνθέτει μουσική αρκετά χρόνια πριν την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, στην προετοιμασία και την υποστήριξη της οποίας, αφιέρωσε πολύ χρόνο και ενέργεια. Τα γνωστά έργα του περιλαμβάνουν ρομάντσες, χορωδιακές καντάτες, θρησκευτικές συνθέσεις, μελοποιήσεις αρχαίων ελληνικών κειμένων, αλλά και πλήθος πατριωτικών συνθέσεων και παιάνων.
Ο Νικολόπουλος αφιέρωσε ολόκληρη τη ζωή του στη συγκρότηση μιας πολύτιμης και σπάνιας βιβλιοθήκης την οποία χάρισε στην Ανδρίτσαινα, την ιδιαίτερη πατρίδα του πατέρα του, την οποία και οραματιζόταν να μετατρέψει σε πνευματικό κέντρο. Τα περισσότερα βιβλία της συλλογής φέρουν τη σημείωση από το χέρι του ίδιου του Νικολόπουλου: «Κτῆμα ἱερὸν τῆς Ἀνδριτσαίνης. Δῶρον Ἀγαθόφρονος Νικολοπούλου». Ο ίδιος δεν την είχε επισκεφθεί ποτέ. Σκόπευε να μετακομίσει στην Ανδρίτσαινα, μετά την ολοκλήρωση της αποστολής της βιβλιοθήκης του από το Παρίσι, όμως ενώ εγκιβώτιζε κάποια από τα βιβλία, πλήγωσε το χέρι με ένα καρφί, μολύνθηκε από τέτανο και πέθανε. Ανάμεσα στο πλήθος των πολύτιμων βιβλίων της συλλογής του, φυλάσσονται και σπάνια βιβλία για τη μουσική, καθώς και παρτιτούρες, δικές του αλλά και άλλων συνθετών.
Η Δημόσια Ιστορική Βιβλιοθήκη της Ανδρίτσαινας και το Κέντρο Ερευνών και Τεκμηρίωσης του Ωδείου Αθηνών, συνεχίζοντας το όραμα του Νικολόπουλου για μια πνευματική, αλλά και μουσική αναγέννηση της ιδιαίτερης πατρίδας του, θα προσπαθήσουν να αναβιώσουν τον «Μουσικό κόσμο του Νικολόπουλου» με καλλιτεχνικές και εκπαιδευτικές συνεργασίες, που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, συναυλίες, ομιλίες, εκπαιδευτικά προγράμματα, κατασκευή μόνιμης προθήκης στον χώρο της βιβλιοθήκης της Ανδρίτσαινας αφιερωμένη στη μουσική, αλλά και ειδικό ιστοχώρο, στην ιστοσελίδα της βιβλιοθήκης, προσβάσιμο και από την ηλεκτρονική διεύθυνση του Ωδείου Αθηνών, με κείμενα, περιγραφές, φωτογραφίες, ηχογραφήσεις.
Η πρώτη εκδήλωση πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 3 Ιουλίου 2021, στον Ι.Ν. Αγίων Ταξιαρχών στην Ανδρίτσαινα σε συνεργασία με την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας & την Ελβετική Ένωση Φίλων Βιβλιοθήκης της Ανδρίτσαινας και περιλάμβανε ομιλία του ομότιμου καθηγητή του Ιονίου Πανεπιστημίου και Διευθυντή του Κέντρου Ερευνών και Τεκμηρίωσης του Ωδείου Αθηνών, Χάρη Ξανθουδάκη με τίτλο «Ο μουσικός Νικολόπουλος» αλλά και συναυλία με την μεσόφωνο Αγγελική Καθαρίου και τον πιανίστα Δημήτρη Γιάκα. Τα περισσότερα από τα έργα της συναυλίας ερμηνεύονται για πρώτη φορά στην εποχή μας. Η διάθεση του πιάνου αποτέλεσε ευγενική προσφορά του Μουσικού Οίκου Σπύρος Νάκας.
Την εκδήλωση συντόνισε ο Πρόεδρος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Δημόσιας Ιστορικής Βιβλιοθήκης της Ανδρίτσαινας, Γιώργος Βλασόπουλος, ενώ χαιρετισμό απηύθυνε ο Νίκος Κοροβέσης, Αντιπεριφερειάρχης Πολιτισμού Δυτικής Ελλάδας.
Ο Χάρης Ξανθουδάκης (1950-2023) γεννήθηκε στον Πειραιά το 1950. Σπούδασε σύνθεση και ηλεκτρονική μουσική στην Αθήνα και στο Παρίσι με τον Γ.Α. Παπαϊωάννου, τον Μ. Αδάμη και τον Ι. Ξενάκη. Πτυχιούχος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, μεταπτυχιακός απόφοιτος και διδάκτωρ μουσικής του πανεπιστημίου της Σορβόννης (Paris-1), ασχολήθηκε με τη σύνθεση, τη μουσικολογική έρευνα και τη διδασκαλία. Διετέλεσε, μεταξύ άλλων, μέλος του Δ.Σ. του Ελληνικού Συνδέσμου Σύγχρονης Μουσικής και της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών, καθώς και πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Συνθετών Ηλεκτρονικής Μουσικής (CIME / UNESCO). Υπήρξε καθηγητής του Ιονίου Πανεπιστημίου. Διετέλεσε αντιπρύτανης του Ιονίου Πανεπιστημίου, Κοσμήτορας της Σχολής Μουσικής και Οπτικοακουστικών Τεχνών καθώς και μέλος του Δ.Σ. της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ανώτατων Μουσικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (ΑΕC). Ήταν Ομότιμος Καθηγητής του Ιονίου Πανεπιστημίου, Γραμματέας του Δ.Σ. του Ωδείου Αθηνών και Διευθυντής του ΚΕΤΩΑ (Κέντρο Ερευνών και Τεκμηρίωσης του Ωδείου Αθηνών).
Έργα του έχουν παιχτεί σε πολυάριθμες συναυλίες και φεστιβάλ σ’ ολόκληρο τον κόσμο, από τις Η.Π.Α. και την Κούβα ως το Βιετνάμ και την Ιαπωνία.
Η μεσόφωνος Αγγελική Καθαρίου συνεργάζεται με τα λυρικά θέατρα της Βόρειας Ιταλίας, το Carnegie Hall, την Concertgebouw, Κρατική Όπερα του Ρήνου, Opéra Comique, Μ.Μ.Α, ΕΛΣ, Μέγαρο Μουσικής της Μόσχας και με τα διεθνή φεστιβάλ Αθηνών, Μασσαλίας, Βουδαπέστης, Ferrara, Roque d’Anthéron ερμηνεύοντας ευρύ λυρικό και συμφωνικό ρεπερτόριο και έργα του 20ού και 21ου αιώνα (Ευρυδίκη, Carmen, Falstaff, Rigoletto, Beggar’s Opera και Phaedra του Britten, 9η Συμφωνία του Beethoven, 2η Συμφωνία του Mahler, Sinfonia N.1 του Γ. Χρήστου, Pierrot Lunaire, Le Marteau sans Maître του Boulez) υπό τους αρχιμουσικούς Cl. Abbado, Θ. Αντωνίου, Ν. Αθηναίο, St. Bedford, Λ. Καρυτινό, M. Plasson, P. A. Valade, A. Zedda. Η συνεργασία της με τις δισκογραφικές εταιρείες BIS, Naive, Naxos, Melism, Lorelt περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, πρώτες παγκόσμιες παρουσιάσεις έργων των: Σκαλκώτα, Μητρόπουλου, Αδάμη, Milstein, Μικρούτσικου, Ξενάκη (Διεθνές Bραβείο “Orphée d’Or 2012” για το έργο Zyia), το Μάγο Έρωτα του de Falla και τη μουσική του Alexandre Desplat για την ταινία 11'09"01 New York September 11. Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του York και Επίκουρη Καθηγήτρια στο Τμήμα Μουσικής Επιστήμης & Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
Ο Δημήτρης Γιάκας γεννήθηκε στην Αθήνα. Έλαβε δίπλωμα πιάνου από το Εθνικό Ωδείο (τάξη της Μυρτώς Μαυρίκου). Συνέχισε μουσικές σπουδές στην École Normale de Musique του Παρισιού, ειδικότερα στο πιάνο, στη μουσική δωματίου και στη μουσική προετοιμασία όπερας. Κατόπιν άρχισε να μελετά συνοδεία τραγουδιού πλάι στον Ντάλτον Μπόλντουιν. Από το 1982 έως το 1991 εργάστηκε ως πιανίστας-μουσικός εκγυμναστής στην Όπερα του Παρισιού, καθώς και στην όπερα της Λυών, κατόπιν προσκλήσεως του μουσικού διευθυντού της, Kent Nagano. Παράλληλα, εμφανίστηκε συνοδεύοντας στο πιάνο τραγουδιστές στο Παρίσι, καθώς επίσης σε πολλές πόλεις και φεστιβάλ της Γαλλίας. Από το 1990 εγκαταστάθηκε πάλι στην Αθήνα, όπου ξεκίνησε την τακτική συνεργασία του με την Εθνική Λυρική Σκηνή και με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Συνοδεύει τακτικά Έλληνες και ξένους τραγουδιστές σε συναυλίες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
