Eideneier Hans
Ζήρας Αλέξης
Κιουρτσάκης Γιάννης
Πολίτη Τζίνα
Rotolo Vincenzo
Χουζούρη Έλενα
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
27/02/2014
Διάρκεια
76:08
Εκδήλωση
Megaron Plus - Διαλέξεις
Χώρος
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Διοργάνωση
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών - Megaron Plus
Κατηγορία
Λογοτεχνία
Ετικέτες
συγγραφέας, οικονομική κρίση, δημοσιογραφικός λόγος, επικαιρότητα, πεζογραφία, διαχρονικότητα, ιστορικό συμβάν
Ποιος είναι ο ρόλος του συγγραφέα σε μια εποχή ολικής κρίσης; Επηρεάζεται ή όχι το έργο του; Ποιές είναι οι προϋποθέσεις μέσα στις οποίες δημιουργείται το έργο του συγγραφέα; Μπορεί να είναι εσφαλμένη η άποψη που θέλει το έργο του εναρμονισμένο με το εφήμερο της επικαιρότητας; Μήπως τελικά το έργο του συγγραφέα πρέπει να είναι διαχρονικό και όχι επίκαιρο ακόμη και σε περιόδους αιχμής; Αυτά είναι τα βασικά ερωτήματα που αποτελούν τον κορμό μιας άκρως ενδιαφέρουσας δημόσιας συζήτησης που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 27 Φεβρουαρίου, στο Μέγαρο Μουσικής.
Τη συζήτηση –που πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την Εταιρεία Συγγραφέων- συντονίζει η συγγραφέας και δημοσιογράφος Έλενα Χουζούρη.
Στη διάρκεια της βραδιάς, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Megaron Plus, διακεκριμένα μέλη της Εταιρείας Συγγραφέων, έλληνες και ξένοι πανεπιστημιακοί καθηγητές νεοελληνικής λογοτεχνίας, κριτικοί και δοκιμιογράφοι διαλέγονται γύρω από το κατά πόσο η λογοτεχνία μπορεί να ανταποκριθεί άμεσα στο πνεύμα των καιρών, με ποιες αβαρίες και ποια κέρδη. Στο «κατά πόσο η λογοτεχνία μπορεί να επεξεργαστεί ζητήματα επικαιρικά, ας πούμε πολιτικής αλαλίας, ελευθερίας στην έκφραση ή οικονομικής δυσπραγίας, χωρίς να γίνει πεζογραφία-μπροσούρα και να απεμπολήσει έτσι το βασικό στοιχείο της διαφοράς της με τον δημοσιογραφικό λόγο, τη λογοτεχνικότητα, την αισθητική αναμόρφωση της συναισθηματικής εμπειρίας, η οποία βεβαίως είναι κοινή πρωτοβάθμια σε συγγραφείς και μη συγγραφείς». Όπως επίσης, αν σε περιόδους κρίσης, πολιτικής, θεσμικής και αξιών, «οι συγγραφείς αισθάνονται πιεστικό το αίτημα της συλλογικής συνείδησης να αναπαρασταθεί στο λογοτεχνικό πεδίο κάποιο γεγονός, φαινόμενο ή πλέγμα ιστορικών συμβάντων που είναι χρονικά πολύ συναφές με τις εμπειρίες της κοινωνίας αλλά και τις ατομικές εμπειρίες των συγγραφέων».
Στο δημόσιο αυτόν διάλογο που φιλοδοξεί να έχει αποδέκτη αλλά και συμμέτοχο το κοινό, το «παρών» δίνουν ο βραβευμένος με το μετάλλιο της πόλης του Βερολίνου για τη διάδοση της ελληνικής κουλτούρας, ομότιμος καθηγητής βυζαντινής και νεοελληνικής φιλολογίας των Πανεπιστημίων της Κολωνίας και του Αμβούργου Χανς Αϊντενάιερ, ο ομότιμος καθηγητής νεοελληνικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Παλέρμο, Πρόεδρος του Σικελικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών Βιντσέντζο Ρότολο (γνωστός για τις δόκιμες μεταφράσεις των Οδυσσέα Ελύτη, Γιάννη Ρίτσου, Νικηφόρου Βρεττάκου και άλλων ελλήνων ποιητών), ο πρώην Πρόεδρος της Εταιρείας Συγγραφέων, διακεκριμένος κριτικός λογοτεχνίας, γραμματολόγος, δοκιμιογράφος και μεταφραστής Αλέξης Ζήρας, η ομότιμη καθηγήτρια του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και συγγραφέας Τζίνα Πολίτη και ο δοκιμιογράφος-μυθιστοριογράφος Γιάννης Κιουρτσάκης που στο τελευταίο του δοκίμιο, «Το ζητούμενο του ανθρώπου», εξετάζει τα συμπτώματα και τα αίτια της σημερινής «ελληνικής» κρίσης υπό το φως της γενικότερης κρίσης αξιών που δοκιμάζει την Ευρώπη και ολόκληρο το παγκοσμιοποιημένο μας «χωριό».
O ομότιμος καθηγητής βυζαντινής και νεοελληνικής φιλολογίας των Πανεπιστημίων της Κολωνίας και του Αμβούργου Χανς Αϊντενάιερ γεννήθηκε στη Στουτγγάρδη το 1937. Σπούδασε κλασική φιλολογία, βυζαντινολογία, νεοελληνική φιλολογία, ιστορία, φιλοσοφία και γλωσσολογία στα Πανεπιστήμια του Τύμπιγκεν, του Αμβούργου, της Θεσσαλονίκης και του Μονάχου. Το 1982 δημιούργησε τον εκδοτικό οίκο «Ρωμιοσύνη» μαζί με την σύζυγό του Νίκη Αϊντενάιερ-Αναστασιάδη. Από το 1983 έως το 2008 ήταν επικεφαλής της Πολιτιστικής Ομάδας Πρωτοβουλίας για τη διάδοση της ελληνικής κουλτούρας στη Γερμανία. Το 2005 ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτορας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Έχει επίσης τιμηθεί με το μετάλλιο της πόλης του Βερολίνου για τη διάδοση της ελληνικής κουλτούρας. Έχει εκδώσει μελέτες για τη βυζαντινή και νεοελληνική λογοτεχνία. Είναι Αντεπιστέλλον μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.
Ο Αλέξης Ζήρας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1945. Κριτικός λογοτεχνίας, γραμματολόγος, δοκιμιογράφος, και μεταφραστής. Σπούδασε Οικονομικές και Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης και Βαλκανικές γλώσσες στο Ινστιτούτο Μελετών Χερσονήσου του Αίμου. Εργάστηκε ως στέλεχος εμπορικών επιχειρήσεων (1969-1974), ως σύμβουλος προγραμμάτων στην ΕΡΑ και την ΕΤ (1982-1993) και ως αρθογράφος και λογοτεχνικός κριτικός στις εφημερίδες «Θεσσαλονίκη», «Αυγή», «Καθημερινή», και «Ελευθεροτυπία». Ακόμη, διετέλεσε υπεύθυνος προγράμματος στις Εκδόσεις «Πλεθρον» (1978-1988), επιφυλλιδογράφος στο περιοδικό «Διαβάζω», υπεύθυνος σύνταξης του Λεξικού Λογοτεχνίας των Εκδόσεων «Πατάκης» και συντάκτης του Βιογραφικού Λεξικού της Εκδοτικής Αθηνών και της Εγκυκλοπαίδειας «Πάπυρος-Λαρούς-Μπριττάνικα». Επίσης, ήταν μέλος της συντακτικής επιτροπής των περιοδικών Σχεδία, Γράμματα και Τέχνες, Τομές, Ρεύματα, Σημείο Λευκωσίας και μαζί με τον Κ.Γ. Παπαγεωργίου, της τριμηνιαίας επιθεώρησης κριτικής, «Κ». Είναι Πρόεδρος του Δ.Σ. της Εταιρείας Συγγραφέων. Έχει εκδώσει ποιητικές συλλογές, μελέτες για την ποίηση και έχει μεταφράσεις μεγάλους Ευρωπαίους πεζογράφους.
Ο Γιάννης Κιουρτσάκης είναι μυθιστοριογράφος και δοκιμιογράφος. Έχει δημοσιεύσει μελέτες για τον Σεφέρη, το θέατρο σκιών, την προφορική παράδοση και το καρναβάλι, καθώς και τη μυθιστορηματική τριλογία «Το Ίδιο και το Άλλο» (Σαν Μυθιστόρημα, Εμείς οι Άλλοι, Το βιβλίο του έργου και του χρόνου), οι δύο πρώτοι τόμοι της οποίας μεταφράστηκαν και εκδόθηκαν στη Γαλλία. Το 1986 τιμήθηκε με το Β’ Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου και το 1996 με το Βραβείο Μυθιστορήματος του περιοδικού «Διαβάζω». Είναι τακτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.
Βιβλία του:
(2014) Ο νεοελληνικός διχαμός και το μυστήριο της τέχνης, Εκδόσεις Πατάκη
(2012) Το ζητούμενο του ανθρώπου, Εκδόσεις Πατάκη
(2011) Το ζητούμενο του ανθρώπου, Εκδόσεις Πατάκη
(2009) Ένας χωρικός στη Νέα Υόρκη, Ίνδικτος
(2007) Το βιβλίο του έργου και του χρόνου, Κέδρος
(2003) Η τρελή σοφία ή τα ανίερα ιερά, Νεφέλη
(2003) Το πρόβλημα της παράδοσης, Νεφέλη
(2000) Εμείς οι άλλοι, Κέδρος
(1996) Προφορική παράδοση και ομαδική δημιουργία: Το παράδειγμα του Καραγκιόζη, Κέδρος
(1995) Ελληνισμός και Δύση στο στοχασμό του Σεφέρη, Κέδρος
(1995) Καρναβάλι και Καραγκιόζης, Κέδρος
(1995) Σαν μυθιστόρημα, Κέδρος
Ο διαπρεπής ιταλός νεοελληνιστής Vincenzo Rotolo, γεννήθηκε το 1931 στο Παλέρμο. Σπούδασε νέα ελληνικά στο Πανεπιστήμιο της γενέτειράς του και συνέχισε τις σπουδές του για ένα έτος στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, οπότε και ήρθε σε επαφή με το έργο μεγάλων ελλήνων ποιητών και συγγραφέων όπως ο Σεφέρης , ο Ελύτης , ο Ρίτσος , ο Βρεττάκος, ο Παπατσώνης, ο Μυριβήλης , ο Βενέζης, κ.ά.
Μετά την επιστροφή του στην Ιταλία δίδαξε αρχικά στο Λύκειο Vittorio Emmanuele II, στο Παλέρμο για να αναδειχθεί στη συνέχεια υφηγητής και αργότερα καθηγητής της νέας ελληνικής γλώσσας και φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της γενέτειράς του και να καθιερωθεί ως δόκιμος μεταφραστής του έργου των Οδυσσέα Ελύτη, Νικηφόρου Βρεττάκου, Γιάννη Ρίτσου, Κωστούλας Μητροπούλου, Κώστα Στεργιόπουλου, κ.ά. Ιδιαίτερα με τον Νικηφόρο Βρεττάκο ανέπτυξε στενή προσωπική φιλία, τόσο στην Αθήνα όπου τον πρωτοσυνάντησε όσο και αργότερα στο Παλέρμο όπου κατέφυγε και έζησε αυτοεξόριστος ο ποιητής κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας στην Ελλάδα.
Ο Vincenzo Rotolo είναι, από το 1991, αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, ενώ το ίδιο έτος αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 1992 είναι Πρόεδρος του «Σικελικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών».
Η Έλενα Χουζούρη έχει εκδώσει έξι ποιητικές συλλογές και μια συγκεντρωτική των ποιημάτων της [2011]. Στην πεζογραφία εμφανίστηκε το 2004 με το μυθιστόρημα «Σκοτεινός Βαρδάρης» [ Κέδρος -νέα κυκλοφορία από τις εκδόσεις Πατάκη το 2019]- και ακολούθησαν τα μυθιστορήματα: «Πατρίδα από βαμβάκι» [Κέδρος], «Δύο φορές αθώα» [Κέδρος] και «Ο θείος Αβραάμ μένει πάντα εδώ» [Πατάκης]. Το 2001 κυκλοφόρησε η συγκεντρωτική έκδοση «Εξ αγχιστείας» [Γαβριηλίδης], με κριτικές και δοκίμια της για την ποίηση, το 2012 επανακυκλοφόρησε η ανανεωμένη μελέτη της «Η Θεσσαλονίκη του Γιώργου Ιωάννου» [Επίκεντρο] και το 2020 η μελέτη της «Η στρατιωτική ζωή στην νεοελληνική λογοτεχνία» [Επίκεντρο]. Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων, στο Δ.Σ της οποίας, χρημάτισε Αντιπρόεδρος [2009-2011], Γενική Γραμματέας [2011-2013] και από το 2019 μέλος.
