Οι διεθνείς όψεις του Μικρασιατικού ζητήματος και η Ελληνική πολιτική

Το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού με την υποστήριξη της Κοινότητας Ψυχικού διοργάνωσε μια σειρά μαθημάτων Ιστορίας που πραγματοποιήθηκαν κατά τους μήνες Μάιο και Ιούνιο 2022 στον κήπο της ιστορικής οικίας Μποδοσάκη (Στρ. Καλλάρη 50, 15452 Π. Ψυχικό).

Πρόγραμμα μαθημάτων:
Δευτέρα, 23 Μαΐου, στις 19:00
Μαρία Ευθυμίου, Καθηγήτρια Ιστορίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού
«Παγκόσμια Ιστορία: Θέματα διατροφής»

Δευτέρα, 30 Μαΐου, στις 19:30
Μαρία Ευθυμίου, Καθηγήτρια Ιστορίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού
«Παγκόσμια Ιστορία: Μοναξιά ή κοινότητα;»

Δευτέρα, 6 Ιουνίου, στις 19:30
Μαρία Ευθυμίου, Καθηγήτρια Ιστορίας στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού
«Παγκόσμια Ιστορία: Ευκαιρίες χαμένες, ευκαιρίες κερδισμένες»

Δευτέρα, 20 Ιουνίου, στις 19:30
Άγγελος Συρίγος, Υφυπουργός Παιδείας & Θρησκευμάτων, αν. καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής, Πάντειο Πανεπιστήμιο
«Η Μικρασιατική εκστρατεία»

Τρίτη, 28 Ιουνίου, στις 19:30
Σωτήρης Ριζάς, Διευθυντής ερευνών στο Κέντρο Έρευνας της Ιστορίας του Νεώτερου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών
«Οι διεθνείς όψεις του Μικρασιατικού ζητήματος και η Ελληνική πολιτική»

Δευτέρα, 4 Ιουλίου, στις 19:30
Αριστείδης Χατζής, Καθηγητής, Τμήμα Ιστορίας & Φιλοσοφίας της Επιστήμης, Πανεπιστήμιο Αθηνών
«Οι σφαγές στη Μικρά Ασία του 1821.Από τα έκτροπα στη Σμύρνη στην καταστροφή των Κυδωνιών»

Όλες οι διαλέξεις του κύκλου βιντεοσκοπήθηκαν και θα δημοσιευθούν στο BLOD.

5ο μάθημα
Σωτήρης Ριζάς Οι διεθνείς όψεις του Μικρασιατικού ζητήματος και η Ελληνική πολιτική

Σύνοψη

H διαμόρφωση της ελληνικής πολιτικής για τη Μικρά Ασία από το 1914, όταν το θέμα ανέκυψε εξαιτίας των διώξεων κατά του ελληνικού στοιχείου από το νεοτουρκικό καθεστώς, έως τη στρατιωτική ήττα του 1922 και την εκρίζωση του Ελληνισμού μετά τη μακραίωνη παρουσία του στις ακτές της Ιωνίας.

Η πιο κατάλληλη οπτική για τη διακρίβωση της ελληνικής πολιτικής είναι η εξέτασή της υπό το πρίσμα του Εθνικού Διχασμού, του σχίσματος που προέκυψε ως συνέπεια του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου. Η Μικρά Ασία ήταν ένα από τα βασικά στοιχεία της διαμάχης γύρω από τη σκοπιμότητα της συμμετοχής της Ελλάδας στον πόλεμο αυτό, και επ’ αυτής αναδείχθηκε μια θεμελιώδης διαφορά προσεγγίσεων μεταξύ του Βενιζέλου και του αντιβενιζελισμού. Ο Βενιζέλος ανέδειξε την Ιωνία ως άξονα της επιδίωξης της Μεγάλης Ιδέας, ενώ ο αντιβενιζελισμός υπήρξε επιφυλακτικός, σταθμίζοντας το μέγεθος της στρατιωτικής εμπλοκής, αλλά και τα δημογραφικά και γεωμορφολογικά δεδομένα της Μικράς Ασίας. Το 1920 ο αντιβενιζελισμός, παρά τις επιφυλάξεις του, ανέλαβε να συνεχίσει την πολιτική του Βενιζέλου. Πάντοτε όμως ήταν φανερή η τάση της ελληνικής πολιτικής ηγεσίας να διαμορφώνει τη στάση της βασιζόμενη περισσότερο στην εικαζόμενη ισχύ των Μεγάλων Δυνάμεων, ιδίως της Βρετανίας, και λιγότερο στις πραγματικές δυνατότητες της χώρας. Αυτό ήταν το καίριο σημείο, και όχι η επάνοδος του Κωνσταντίνου, που οδήγησε στην ήττα των Ελλήνων στη Μικρά Ασία.