Κοσμαδάκη Πολύνα
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
10/10/2013
Διάρκεια
32:35
Εκδήλωση
Το ταξίδι του Ματαρόα - Πορτραίτο μιας εξόριστης γενιάς (Ημερίδα)
Χώρος
Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών - Auditorium Θεόδωρος Αγγελόπουλος
Διοργάνωση
École Française d’Athènes
Κατηγορία
Ιστορία, Τέχνες / Πολιτισμός
Ετικέτες
Ματαρόα, Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών, Οκτάβιος Μερλιέ, Μέμος Μακρής, Κώστας Κουλεντιανός
Στις 22 Δεκεμβρίου 1945, στα τέλη του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου και στις αρχές του Εμφυλίου, περισσότεροι από 130 Έλληνες επιβιβάστηκαν στο πλοίο Mαταρόα, και αναχώρησαν από τον Πειραιά για την Ιταλία και από εκεί για το Παρίσι. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι, που στη πλειοψηφία τους ήταν υπότροφοι της γαλλικής κυβέρνησης, συνοδευόμενοι ενίοτε από τις οικογένειές τους, μπόρεσαν να βρουν άσυλο στη Γαλλία, χάρη στην πρωτοβουλία του τότε Διευθυντή του Γαλλικού Ινστιτούτου και φιλέλληνα Οκτάβιου Μερλιέ να φυγαδεύσει τη νεότερη πνευματική ελίτ της Ελλάδας στο Παρίσι με υποτροφίες της γαλλικής κυβέρνησης. Ανάμεσά στους ταξιδιώτες του Ματαρόα ήταν αρκετοί από πιο κατοπινούς μεγάλους έλληνες διανοούμενους και καλλιτέχνες, όπως ο Κορνήλιος Καστοριάδης, ο Κώστας Αξελός, ο Εμμανουήλ Κριαράς, ο Νίκος Σβορώνος και ο Μέμος Μακρής.
Το ταξίδι – θρύλος του Ματαρόα, ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα της ελληνογαλλικής ιστορίας, ήταν το θέμα της ημερίδας «Το ταξίδι του Ματαρόα. Πορτραίτο μιας εξόριστης γενιάς» που έγινε στο γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών στις 10 Οκτωβρίου 2013.
Επανεξετάζοντας την ιστορική, αλλά και τη μυθική διάσταση του ταξιδιού αυτού, η ημερίδα επιχείρησε να αναδείξει μερικές από τις δεσπόζουσες φυσιογνωμίες της καραβιάς, μεταξύ των οποίων φιλόσοφοι, αρχιτέκτονες, νομικοί, συγγραφείς, ποιητές ή καλλιτέχνες, ως εξέχουσες προσωπικότητες της γενιάς τους. Τη διεξαγωγή της ημερίδας ακολούθησε στρογγυλή τράπεζα με θέμα την ιστορική απήχηση του ταξιδιού και τις επανασημασιοδοτήσεις του.
«Πέρα από την ιστορική σημασία αυτού του ταξιδιού – σημειώνει μεταξύ άλλων η Servanne Jollivet, συνυπεύθυνη για την οργάνωση -και την πνευματική και καλλιτεχνική συνεισφορά εκείνης της γενιάς, στην ημερίδα αυτή επιθυμούμε να μελετήσουμε όλη την συμβολική και μυθική αξία του Ματαρόα, καθώς και αυτά που αντιπροσωπεύει και κληροδοτεί στις επόμενες γενιές, και ιδιαίτερα στη σημερινή νέα γενιά που λόγω της κρίσης, αναγκάζεται να εξετάσει την πιθανότητα μιας νέας εξορίας. Εβδομήντα χρόνια μετά, η παράδοξη επικαιρότητα αυτού του ταξιδιού το καθιστά ένα πραγματικό έμβλημα που ενσαρκώνει παράλληλα την υπόσχεση απόκτησης όλων των ελευθεριών και την ώθηση μιας γενιάς που, φεύγοντας από την Ελλάδα, ήξερε πώς να αδράξει τις ευκαιρίες για να κάνει μια νέα αρχή»
Η ημερίδα αυτή ήταν το δεύτερο σκέλος μιας ευρείας έρευνας που ξεκίνησε η Γαλλική Σχολή Αθηνών με τίτλο «Αθήνα-Παρίσι 1945-75», αφιερωμένης στις ελληνογαλλικές σχέσεις από την μεταπολεμική εποχή ως το τέλος της δικτατορίας.
Η Πολύνα Κοσμαδάκη είναι ιστορικός τέχνης. Σπούδασε Ιστορία της Τέχνης και Αρχαιολογία στο Στρασβούργο (Université des Sciences Humaines de Strasbourg) και στο Παρίσι, στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (Paris IV), από όπου πήρε πτυχίο Ιστορίας της τέχνης και Αρχαιολογίας και όπου πραγματοποίησα τον πρώτο κύκλο των μεταπτυχιακών σπουδών στην ιστορία της Τέχνης του 20ού αιώνα. Στη συνέχεια, πραγματοποίησε ένα δεύτερο μεταπτυχιακό (DEA) στην ιστορία της Tέχνης και ξεκίνησε την έρευνα για την διδακτορική της διατριβή, την οποία υποστήριξε στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης τον Σεπτέμβριο του 2003. Στο Παρίσι εργάστηκε στο Μουσείο Rodin ενώ όταν επέστρεψε στην Ελλάδα εργάστηκε ως ερευνήτρια στο Ίδρυμα Γουλανδρή – Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Άνδρου.
Σήμερα είναι Επιμελήτρια του Τμήματος Ζωγραφικής Χαρακτικών και Σχεδίων στο Μουσείο Μπενάκη και διδάσκει από το 2005 Ιστορία της Ευρωπαϊκής Τέχνης στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο. Από το 2008 είναι ερευνήτρια και μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής στο τετραετές πρόγραμμα του Μουσείου Μπενάκη, της Γαλλικής Σχολής Αθηνών και του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών με τίτλο «Παρίσι – Αθήνα: το διπλό ταξίδι 1917-1939», που αφορά την μελέτη των σχέσεων Ελλάδας-Γαλλίας στις τέχνες, κατά την περίοδο του μεσοπολέμου. Το 2004 ήταν βοηθός επιμελήτρια στην έκθεση « Ο Picasso και η Ελλάδα» του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή στην Άνδρο και από το 2005 έως το 2008 συμμετείχε στο ερευνητικό πρόγραμμα της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών με θέμα «Γυναίκες απόφοιτοι της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών από το 1980 ως το 2004». Το 2007 δημοσίευσε μονογραφία για τη γλύπτρια Τίτσα Χρυσοχοΐδη. Πρόσφατες μελέτες της περιλαμβάνουν τις ανακοινώσεις «Modernism and Antiquity: Parisian perspectives and Greek artists during the interwar period» για το συνέδριο Re-imagining the Past Antiquity and Modern Greek Culture στο Birmingham University, «Η συμμετοχή της Ελλάδας στην Έκθεση Διακοσμητικών Τεχνών στο Παρίσι το 1925: μία απόπειρα πολιτιστικής διπλωματίας» και «Τα Cahiers d’art 1926 – 1939 : μία πρώτη προσέγγιση του έργου του Christian Zervos ως εκδότη και ως κριτικού τέχνης» και τις δημοσιεύσεις «Η διαπραγμάτευση της έμφυλης ταυτότητας και οι πρακτικές των γυναικών καλλιτεχνών στην Ελλάδα: Από τον 20ό στον 21ο αιώνα», «Η έννοια της πολυπολιτισμικότητας στη Σύγχρονη Τέχνη», «Διαβάζοντας τη σύγχρονη ελληνική σκηνή. Από την πολιτισμική κριτική στην τοπική μετα-θεωρία» και «O «ανεξάρτητος επιμελητής» ως επιμελητική προσέγγιση και η πρώτη της εφαρμογή σε έκθεση ελληνικής τέχνης» για το περιοδικό Κριτική και Τέχνη της AICA Hellas. Έχει επιμεληθεί εκθέσεις όπως η έκθεση Engage στη Γκαλερί Gazon Rouge το 2006 και την έκθεση Προθήκες θαυμάτων με τον Χριστόφορο Μαρίνο το 2010 ενώ επιμελείται και την σειρά εγκαταστάσεων σύγχρονης τέχνης «Καλλιτέχνες σε διάλογο με το Μουσείο Μπενάκη» που ξεκίνησε το 2011. Κείμενα, άρθρα της και κριτικές έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά, εφημερίδες και καταλόγους εκθέσεων.
