Μητσού Μαριλίζα
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
18/03/2021
Διάρκεια
00:29:08
Εκδήλωση
Οι κληρονομιές του 1821. Τα πρόσωπα και οι ιδέες
Χώρος
Διαδικτυακές διαλέξεις
Διοργάνωση
Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου (ΚΙΚΠΕ)
Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ)
Κατηγορία
Ιστορία
Ετικέτες
1821, 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση, Ελληνική Επανάσταση, Μεγάλη Ιδέα, Ιωάννης Κωλέττης
Το ΚΙΚΠΕ σε συνεργασία με τα ΑΣΚΙ οργανώνει τον 2ο κύκλο Επιμορφωτικών Διαλέξεων που εντάσσεται στον εορτασμό της επετείου των 200 χρόνων από την έναρξη της Επανάστασης του 1821 με τίτλο Οι κληρονομιές του 1821. Τα πρόσωπα και οι ιδέες. Πρόθεση του κύκλου διαλέξεων αποτελεί η μελέτη των μείζονων ζητημάτων που έθεσε η επαναστατική διαδικασία της δεκαετίας του 1820 και της εξέλιξής τους στα μετεπαναστατικά χρόνια. Στο επίκεντρο θα τεθούν όχι μόνο τα ζητήματα αλλά και οι διαδρομές όσων συμμετείχαν στην Επανάσταση και στελέχωσαν στη συνέχεια το νεοσύστατο κράτος. Στην κατεύθυνση αυτή, οι διαφορετικές προσεγγίσεις των εισηγητών-τριών, από τον χώρο της ιστορίας, της φιλολογίας και της νομικής, αποσκοπούν στην πληρέστερη και σφαιρικότερη κατανόηση μιας πολυσύνθετης πραγματικότητας.
Οι ξένες καταβολές της Μεγάλης ιδέας, Μαριλίζα Μητσού, Διευθύντρια σπουδών στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales, Παρίσι
Κοινός τόπος της ιστοριογραφίας μας για τη Μεγάλη Ιδέα είναι, ήδη από την εποχή του Παπαρρηγόπουλου, πως η πατρότητα του όρου ανήκει στον Ιωάννη Κωλέττη, κατά την αγόρευσή του στην Εθνοσυνέλευση, στις 14 Ιανουαρίου 1844, σχετικά με το τρίτο άρθρο του συντάγματος που προσδιόριζε τα γνωρίσματα του Έλληνα πολίτη. Η πολυσημία της έκφρασης που χρησιμοποίησε ο Κωλέττης και οι διαδρομές της Μεγάλης Ιδέας ως το 1922 έδωσαν αφορμή σε ποικίλες ερμηνείες (αλυτρωτισμός, φωτισμός της Ανατολής, εθνική ενότητα), τυπολογίες και περιοδολογήσεις.
Η ομιλία αναφέρεται στην πρώιμη παρουσία της Μεγάλης ιδέας, ακόμη και στην πιο ακραία εκδοχή της ανάκτησης του βυζαντινού θρόνου και της δημιουργίας Ελληνικής αυτοκρατορίας, σε δημοσιεύματα και επιστολές Ελλήνων και Βαυαρών λογίων και πολιτικών, αρκετά χρόνια πριν από την επίσημη αποτύπωσή της. Ειδικότερα, επισημαίνονται τεκμήρια του λεγόμενου «αιωνίου ονείρου της ολοσχερούς ημών εθνικής αποκαταστάσεως», ήδη από το 1821, σε γραπτά του Λουδοβίκου Α΄ της Βαυαρίας και του φιλέλληνα Friedrich Thiersch (Ειρηναίο Θείρσιο), που είχε μεσολαβήσει για την εκλογή του Όθωνα στον ελληνικό θρόνο∙ του μέλους της αντιβασιλείας Georg Ludwig von Maurer και του πρώτου πρύτανη του Οθωνείου Πανεπιστημίου Κωνσταντίνου Σχινά∙ στην αλληλογραφία του Κωλέττη με τον Θείρσιο κ.ά.
Η συζήτηση ρεαλιστικών και ακραίων μορφών της Μεγάλης Ιδέας, προτού αποκτήσει την ιστορική ονομασία της, έξω και μακριά από την Ελλάδα, στο πλαίσιο της χάραξης ευρωπαϊκής πολιτικής στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, φανερώνει ότι ένα αφήγημα που το θεωρούμε ατόφια εθνικό, όπως η Μεγάλη Ιδέα, μπορεί να έχει ξένες καταβολές, να έχει δηλαδή σχηματιστεί με δάνεια στοιχεία, σε άλλα συμφραζόμενα και για διαφορετικούς λόγους.
Η Μαριλίζα Μητσού είναι από το 2012 διευθύντρια σπουδών για τη νεότερη και σύγχρονη Ελλάδα στην École des Hautes Études en Sciences Sociales στο Παρίσι. Από το 1997 ως το 2019 ήταν καθηγήτρια νεοελληνικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο LMU του Μονάχου. Στα ερευνητικά της ενδιαφέροντα περιλαμβάνονται η πολιτισμική ιστορία της Ελλάδας (18ος-21ός αι.), οι πολιτισμικές μεταφορές μεταξύ Γαλλίας, Γερμανίας και Ελλάδας, ο φιλελληνισμός, η ιστορία της ανάγνωσης και της μετάφρασης, τα εκδοτικά.
Συμμετέχει στο προεδρείο της γαλλικής και της γερμανικής Εταιρείας νεοελληνικών σπουδών, συνδιευθύνει το περιοδικό νεότερης ελληνικής φιλολογίας Κονδυλοφόρος και τις εκδοτικές σειρές Münchener Schriften zur Neogräzistik και Griechenland in Europa. Kultur – Geschichte – Literatur.
Πρόσφατα δημοσιεύματα: Hellas verstehen. Deutsch-griechischer Kulturtransfer im 20. Jahrhundert, Κολωνία/Βιέννη, Böhlau, 2010 (επιμ. με τη Chryssoula Kambas) − Die Okkupation Griechenlands im Zweiten Weltkrieg. Griechische und deutsche Erinnerungskultur (επιμ. με τη Chryssoula Kambas), Κολωνία/Βιέννη, Böhlau, 2015 − La Biographie revisitée. Études de cas et questions méthodologiques, L’Atelier du Centre de recherches historiques, 21 (2019) (επιμ. με τη Maria Christina Chatziioannou).
Βλ. το προφίλ της Μ. Μητσού στο Academia και στον ιστότοπο του CRH.
Ενδεικτική Βιβλιογραφία
Κ. Θ. Δημαράς, «Της μεγάλης ταύτης ιδέας (Σχεδίασμα φιλολογικό)», Ελληνικός ρωμαντισμός, Αθήνα, Ερμής, 1986, σ. 405-418
Κ. Θ. Δημαράς, Εν Αθήναις τη 3 Μαΐου 1837. Μελέτη ιστορική και φιλολογική, Αθήνα, ΕΚΠΑ, 1987
Βίκυ Καραφουλίδου, "... της μεγάλης ταύτης ιδέας...": Όψεις της εθνικής ιδεολογίας 1770-1854, Αθήνα, Πόλις, 2018
Γκέοργκ Λούντβιχ Μάουρερ, Ο ελληνικός λαός. Δημόσιο, ιδιωτικό και εκκλησιαστικό δίκαιο από την έναρξη του αγώνα για την ανεξαρτησία ως την 31η Ιουλίου 1834, 2 τόμ., μτφ. Όλγα Ρομπάκη, Αθήνα, Τολίδης, 1976
Μαριλίζα Μητσού, «Le philhellénisme bavarois et la ‘Grande Idée’», στο Michel Espagne & Gilles Pécout (επιμ.), Philhellénismes et transferts culturels dans l’Europe du XIXe siècle, Revue germanique internationale 1-2 (2005) 35-44
Μαριλίζα Μητσού, «Philhellenism and Geopolitics: Friedrich Thiersch’s De l’état actuel de la Grèce (1833) as a European Project», στο Martin Vöhler, Stella Alekou and Miltos Pechlivanos (επιμ.), Concepts and Functions of Philhellenism. Aspects of a Transcultural Movement, Βερολίνο/Βοστόνη, de Gruyter GmbH, 2021, p. 245-260
John A. Petropulos, Πολιτική και συγκρότηση κράτους στο ελληνικό βασίλειο (1833-1843), 2 τόμ., Αθήνα, ΜΙΕΤ, 1985
Αλέξης Πολίτης, «Το μέλλον του ελληνισμού. Η Μεγάλη ιδέα», Ρομαντικά χρόνια. Ιδεολογίες και νοοτροπίες στην Ελλάδα του 1830-1880, Αθήνα, ΕΜΝΕ-ΜΝΗΜΩΝ, 2003, σ. 61-73
Έλλη Σκοπετέα, «Η Μεγάλη Ιδέα», Tο «πρότυπο βασίλειο» και η Mεγάλη Iδέα. Όψεις του εθνικού προβλήματος στην Eλλάδα (1830-1880), Αθήνα, Πολύτυπο, 1988, σ. 257-360
Φρειδερίκος Τιρς, Η Ελλάδα του Καποδίστρια. Η παρούσα κατάσταση της Ελλάδος (1828-1833) και τα μέσα για να επιτευχθεί η ανοικοδόμησή της, μτφ. Απόστολος Σπήλιος, Αθήνα, Τολίδης, 1972
Emanuel A. Turczynski, «Friedrich Thiersch als Förderer der „Großen Idee“», στο Dimensionen griechischer Literatur und Geschichte. Festschrift für Pavlos Tzermias zum 65. Geburtstag, Φραγκφούρτη, Peter Lang, 1993, σ. 177-185
