Μουτούσης Κωνσταντίνος
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
29/09/2012
Διάρκεια
22:59
Εκδήλωση
Διάλογοι Ελλήνων Νευροεπιστημόνων για τη Νευροαισθητική
Χώρος
Ξενοδοχείο Royal Olympic
Διοργάνωση
Ελληνική Εταιρεία Νευροεπιστημών
Ιατρική Σχολή – Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Κατηγορία
Νευροεπιστήμες
Ετικέτες
νευροαισθητική
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να προσεγγίσει κάποιος τη θαυμαστή λειτουργία της όρασης, της λειτουργίας αυτής που εκτός από το ότι είναι ζωτικής σημασίας για την ίδια μας την ύπαρξη σε αυτό τον κόσμο, αποτελεί και μέσω απόλαυσης τόσο της ίδιας της φύσης που μας περιβάλλει, όσο και της τέχνης. ‘Ένας τρόπος προσέγγισης είναι αυτός της (πειραματικής) ψυχολογίας, η οποία μελετά τα χαρακτηριστικά που έχει η λειτουργία αυτή, τις δυνατότητες και τα όρια της, τη σχέση ανάμεσα σε ψυχολογικά μεγέθη όπως είναι τα ποιοτικά χαρακτηριστικά μιας αντιληπτικής εμπειρίας και σε φυσικά μεγέθη όπως είναι η ένταση ή η διάρκεια ή η συχνότητα ενός οπτικού ερεθίσματος. ‘Ένας άλλος τρόπος προσέγγισης είναι αυτός της νευροεπιστήμης, η οποία μελετάει το βιολογικό όργανο που είναι υπεύθυνο για τη λειτουργία αυτή. Τα χαρακτηριστικά ενός οπτικού αντιλήματος δεν εξαρτώνται μόνο από τα οπτικά ερεθίσματα του φυσικού αντικειμένου που το προκαλεί, καθότι εξίσου σημαντική (αν όχι σημαντικότερη) είναι και η εξάρτησή του από τα χαρακτηριστικά του αντιληπτικού συστήματος το οποίο γεννά το αντίλημα αυτό. Το ίδιο φυσικό αντικείμενο γίνεται διαφορετικά αντιληπτό από έναν άνθρωπο και από μια νυχτερίδα, από τον ίδιο άνθρωπο όταν το κοιτάει ή όταν το αγγίζει, και ίσως και από δύο διαφορετικούς ανθρώπους που το κοιτούν. Αυτό το οποίο αντιλαμβανόμαστε είναι το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης, του παντρέματος ανάμεσα σε ένα φυσικό αντικείμενο και σε ένα νευρικό σύστημα το οποίο έχει τη δυνατότητα να δημιουργεί αντιλήματα. Χωρίς την ύπαρξη τέτοιων συστημάτων, τα αντικείμενα του φυσικού μας κόσμου δεν θα είχανε ποτέ μια αντιληπτική διάσταση στην ύπαρξή τους, θα ήτανε αντιληπτικά ανύπαρκτα. Η μελέτη του βιολογικού οργάνου που είναι υπεύθυνο για την αντίληψη, δηλαδή του εγκεφάλου, αποτελεί επομένως μια πολύ σημαντική ερευνητική οδό, στο δρόμο προς τη γνώση τη σχετική με τη φύση της αντιληπτικής μας εμπειρίας. Η εξάρτηση αυτή της αντίληψης όχι μόνο από τα αντικειμενικά χαρακτηριστικά του αντικειμένου το οποίο γίνεται αντιληπτό αλλά και από τα χαρακτηριστικά του υποκειμένου το οποίο αντιλαμβάνεται, ανοίγει την πόρτα σε μία σωρεία ερωτημάτων φιλοσοφικού περιεχομένου σε σχέση με τη φαινομενολογία, την επιστημολογία, την οντολογία και γενικότερα τη φύση της αντιληπτικής διαδικασίας καθώς και των εμπλεκόμενων σε αυτή υποκειμένων και αντικειμένων. Η αναβάθμιση της μελέτης αυτής, από την αντίληψη φυσικών αντικειμένων στην αντίληψη αντικειμένων της τέχνης, μας μεταφέρει σε ένα κόσμο ακόμα μεγαλύτερης πολυπλοκότητας, άγνοιας, αλλά και θαυμασμού απέναντι στις εμπλεκόμενες νοητικές διεργασίες.
Το μυστήριο της λειτουργίας του ανθρώπινου εγκεφάλου τον γοήτευσε από τα σχολικά του χρόνια. Μετά την αποφοίτησή του από το Κολέγιο Αθηνών, έφυγε για την Αγγλία, όπου για πρώτη χρονιά ξεκινούσε στο University College London (UCL) ένα Bachelor of Science στις Νευροεπιστήμες. Η τριετής φοίτησή του εκεί του έδωσε μια συνολική και ολοκληρωμένη εικόνα για την οργάνωση και λειτουργία του νευρικού συστήματος, μέσω της μελέτης της νευροβιολογίας, νευροχημείας, νευροανατομίας, νευροφυσιολογίας, εξελικτικής νευροβιολογίας, νευρωνικών δικτύων, πειραματικής και γνωστικής ψυχολογίας, ψυχοφυσικής, στατιστικών μεθόδων, ηλεκτρονικών υπολογιστών, τεχνητής νοημοσύνης κλπ. Στο τελευταίο έτος δούλεψε για την πτυχιακή του στο εργαστήριο του καθηγητή Mitch Glickstein, μελετώντας τον τρόπο με τον οποίο η παρεγκεφαλίδα καθοδηγεί τις κινήσεις των αρουραίων στο χώρο ανάλογα με το υπάρχον οπτικό ή σωματαισθητικό ερέθισμα. Μετά το πρώτο του πτυχίο, επέλεξε να ασχοληθεί με τις Γνωστικές Νευροεπιστήμες και ειδικότερα με την οπτική αντίληψη, το πώς δηλαδή ο εγκέφαλος μετατρέπει τις φωτεινές πληροφορίες, που παίρνει από τον αμφιβληστροειδή, σε συνειδητή οπτική εμπειρία με σχήματα, κίνηση, χρώματα, χώρο. Για τον παραπάνω σκοπό πήρε μια τριετή υποτροφία από το Wellcome Trust και ξεκίνησε το διδακτορικό του στο εργαστήριο του καθηγητή Semir Zeki, παραμένοντας έτσι στο UCL. Εκεί επέστρεψε και για το πρώτο του post-doc (μετά το στρατό), ενώ στη συνέχεια έκανε το δεύτερο post-doc του, στο εργαστήριο του Νίκου Λογοθέτη στη Γερμανία μελετώντας και πάλι τους σύνθετους μηχανισμούς της οπτικής αντίληψης. Τα 2 πρώτα χρόνια της παραμονής του στη Γερμανία είχε μία Long Term EMBO Fellowship και όταν αυτή έληξε (11/2003) πήρε ένα grant από το Wellcome Trust της Μεγάλης Βρετανίας για να συνεχίσει την εδώ ερευνά του σε συνεργασία με το εργαστήριο του Zeki στο University College London. Από το Μάιο του 2007 είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Μ.Ι.Θ.Ε.
ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΟΥ ΚΑΤΕΧΕΙ:
1. Μέθοδοι πειραματικής/γνωστικής ψυχολογίας για την ψυχοφυσική μελέτη του οπτικού συστήματος (visual psychophysics).
2. Ηλεκτροφυσιολογική μελέτη των νευρωνικών εκφορτίσεων του οπτικού φλοιού του πιθήκου (είτε αναίσθητου είτε εκπαιδευμένου και μη αναίσθητου) σε οπτικά ερεθίσματα.
3. Μέθοδοι ανατομίας και ιστολογίας για τη μελέτη της κυτταρικής οργάνωσης των διαφορετικών περιοχών του οπτικού φλοιού καθώς και τη μελέτη των μεταξύ τους συνδέσεων (Cytochrome-Oxidase/Nissl/Myelin staining, HRP injections, radiography, lesions, electrode-tract reconstructions κλπ), τόσο στον άνθρωπο όσο και στον πίθηκο και τον αρουραίο.
4. Σχεδιασμό, εκτέλεση και ανάλυση πειραμάτων σε μαγνητικό τομογράφο (Functional Magnetic Resonance Imaging) για τον εντοπισμό της ενεργοποίησης διαφορετικών περιοχών του ανθρωπίνου εγκεφάλου.
5. Γνώσεις προγραμματιστή ηλεκτρονικών υπολογιστών (C, Tcl/Tk, Matlab) και στατιστικών μεθόδων για αυτονομία στον σχεδιασμό πειραμάτων και την ανάλυση δεδομένων.
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ:
Κατά τη διάρκεια της διδακτορικής και μεταδιδακτορικής του δράσης στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου δίδαξε την ανατομία, φυσιολογία και ψυχοφυσική του οπτικού συστήματος σε προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς (Master) φοιτητές στις Νευροεπιστήμες. Έχει δώσει σεμινάρια και στην Ελληνική γλώσσα, στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης (5/1996), στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας (12/1999), στο Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών (7/2003) και στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας (11/2000, 3/2005). Από το Σεπτέμβριο του 2006 διδάσκει προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές Γνωστική Ψυχολογία, Πειραματική Ψυχολογία, Γνωσιακή Επιστήμη, Γνωσιακή Νευροεπιστήμη, Νευροεπιστήμη, Αντίληψη. Είναι καθηγητής στα διατμηματικά μεταπτυχιακά προγράμματα «Γνωσιακή Επιστήμη», «Εγκέφαλος και Νους» και «Κλινική Νευροψυχολογία» (μια συνεργασία ανάμεσα στην Ιατρική Σχολή του πανεπιστημίου Αθηνών και το πανεπιστήμιο του Texas).
ΑΛΛΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ:
- Έχει λάβει μέρος και έχει παρουσιάσει τη δουλειά του σε πολλά παγκόσμια επιστημονικά συνέδρια και έχει δώσει ομιλίες ως προσκεκλημένος επιστήμονας σε διάφορα Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Ιδρύματα ανά τον κόσμο.
- Έχει συμμετάσχει στη διοργάνωση αρκετών συνεδρίων και συμποσίων για τη διάδοση της γνωσιακής επιστήμης και της νευροεπιστήμης στην Ελλάδα.
- Είναι κριτής στα επιστημονικά περιοδικά Perception, European Journal of Neuroscience, Brain, Neuroreport, Vision Research, Cerebral Cortex, Cognition, European Journal of Neuroscience, Perception and Psychophysics, Proceedings of The Royal Society, Consciousness and Cognition, PLoSONE, Ψυχολογία.
- Το όνομα του περιλαμβάνεται στο Who’s Who in Science and Engineering (από το 2006-2007 Edition).
