Βαΐου Ντίνα
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
27/04/2017
Διάρκεια
88:32
Εκδήλωση
Δώδεκα μαθήματα για τον ελληνικό 20ό αιώνα (Κύκλος Σεμιναρίων)
Χώρος
Εντευκτήριο της Εταιρείας Μελέτης Νέου Ελληνισμού (ΕΜΝΕ – Μνήμων)
Διοργάνωση
Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ)
Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου (ΚΙΚΠΕ)
Κατηγορία
Ιστορία, Αρχιτεκτονική
Ετικέτες
20ός αιώνας, ελληνικός 20ός αιώνας, Αθήνα, αστικός χώρος, μεγαλούπολη, αστική ανάπτυξη, εσωτερική μετανάστευση, ένταξη μικρασιατών προσφύγων, Β΄ παγκόσμιος πόλεμος, ελληνικός εμφύλιος πόλεμος 1946-1949, οικονομικοί μετανάστες, Ολυμπιακοί αγώνες 2004
Το σεμινάριο αυτό ανήκει στον κύκλο με τον γενικό τίτλο «Δώδεκα μαθήματα για τον ελληνικό 20ο αιώνα», που συνδιοργανώνουν τα Αρχεία Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) και το Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου (ΚΙΚΠΕ). Ο κύκλος αυτός συνεχίζει την παράδοση ανάλογων θεματικών σεμιναρίων που έγιναν τα δύο τελευταία χρόνια.
Ορόσημα στην ανάπτυξη του αστικού χώρου. Η Αθήνα στον 20ο αιώνα
Οι ιστορίες ανάπτυξης κάθε πόλης (και της Αθήνας) είναι πολλές και μπορούν να ειπωθούν με πολλούς τρόπους, καθένας από τους οποίους αναδεικνύει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και προφανώς αποκρύπτει άλλα. Επί πλέον, κάθε αφήγηση φέρει τη σφραγίδα της περιόδου/συγκυρίας κατά την οποία πραγματοποιείται - και πολύ συχνά ενσωματώνει έναν υπόρρητο παροντισμό. Το Σεμινάριο αυτό δεν αποτελεί εξαίρεση, αλλά σίγουρα επιχειρεί μια ρητή διαπραγμάτευση με τα παραπάνω ζητήματα.
Συζητώντας για τις διαδρομές ανάπτυξης της Αθήνας στον 20ο αιώνα, το Σεμινάριο εστιάζει σε ορισμένα ορόσημα (milestones):
α) τη δεκαετία του 1920, όταν τίθεται επιτακτικά το ζήτημα της ένταξης των προσφύγων και παράλληλα αναδύονται οι διαδικασίες και συγκροτούνται τα θεσμικά εργαλεία που διέπουν την αστική ανάπτυξη
β) την περίοδο μετά τον Β'ΠΠ και τον Εμφύλιο, όταν μεγάλος αριθμός εσωτερικών μεταναστών αναζητάει καταφύγιο στην ανωνυμία της μεγαλούπολης και παγιώνονται τα χαρακτηριστικά και οι τρόποι ανάπτυξης της πόλης
γ) τα χρόνια των μεγάλων προσδοκιών (δεκαετίες 1980 και 1990) και της εγκατάστασης στην πόλη μεγάλου αριθμού μεταναστών από τα Βαλκάνια και αλλού, με σημαντικές αλλαγές, μεταξύ άλλων, στις πολιτικές για το χώρο.
Ο 20ος αιώνας "κλείνει" με την ανάληψη της Ολυμπιάδας του 2004 από μια πόλη που έχει ήδη πολυπολιτισμική πληθυσμιακή σύνθεση και αναμετριέται με την ανατροπή διαχρονικά σταθερών παραμέτρων ανάπτυξής της. Το νήμα που συνέχει την πιο πάνω διαδρομή είναι η έμφαση στην "αθέατη" από τις κυρίαρχες αφηγήσεις εργασία διαφορετικών ομάδων γυναικών και η συμβολή της στην ανάπτυξη/συγκρότηση της πόλης και επί μέρους περιοχών μέσα σ' αυτήν.
Η Ντίνα Βαΐου είναι Kαθηγήτρια στον Τομέα Πολεοδομίας και Χωροταξίας του ΕΜΠ (Ανάλυση του αστικού χώρου και σπουδές φύλου). Έχει σπουδάσει αρχιτεκτονική στο ΕΜΠ, πολεοδομία στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας Λος Άντζελες (UCLA) (ΜΑ), αστική γεωγραφία και πολεοδομία στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου (PhD). Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα, οι δημοσιεύσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό και οι εισηγήσεις σε Συνέδρια περιλαμβάνουν: φεμινιστικές κριτικές της μελέτης της πόλης, τα μεταβαλλόμενα χαρακτηριστικά των τοπικών αγορών εργασίας, με έμφαση στην εργασία των γυναικών και τις λειτουργίες του άτυπου τομέα, τις επιπτώσεις της μετανάστευσης στις πόλεις της Νότιας Ευρώπης, όψεις της κρίσης στην Αθήνα.
Αβδελά, Ε., Ψαρρά, Α. 1985, Ο Φεμινισμός στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου, Αθήνα: Γνώση
Βαΐου, Ντ., Χατζημιχάλης, Κ. 2003, Με τη ραπτομηχανή στην κουζίνα και τους πολωνούς στους αγρούς. Πόλεις, περιφέρειες και άτυπη εργασία, Αθήνα: Εξάντας (Α' έκδοση 1997)
Γκιζελή, Β. 1984, Κοινωνικοί Μετασχηματισμοί και Προέλευση της Κοινωνικής Κατοικίας στην Ελλάδα (1920-1930), Αθήνα: Συμμετρία
ΕΜΝΕ 1985, Νεοελληνική Πόλη. Οθωμανικές κληρονομιές και ελληνικό κράτος, Πρακτικά του Διεθνούς Συμποσίου Ιστορίας, Αθήνα: ΕΜΝΕ (2 τόμοι)
ΕΜΝΕ 2000, Η Πόλη στους Νεώτερους Χρόνους. Μεσογειακές και βαλκανικές όψεις (19ος-20ος αι.), Πρακτικά του Β' Διεθνούς Συνεδρίου, Αθήνα: ΕΜΝΕ
Λεοντίδου, Λ. 1989, Πόλεις της Σιωπής. Εργατικός εποικισμός της Αθήνας και του Πειραιά, 1909-1940, Αθήνα: Πολιτιστικό Ίδρυμα ΕΤΒΑ
Μαλούτας, Θ., Εμμανουήλ, Δ., Ζακοπούλου, Ε., Καυταντζόγλου, Ρ., Χατζηγιάννη, Α. 2009, Κοινωνικοί και χωρικοί μετασχηματισμοί στην Αθήνα του 21ου αιώνα, Αθήνα: ΕΚΚΕ (Μελέτες-Έρευνες ΕΚΚΕ, 9)
Η Πολεοδομία στην Ελλάδα από το 1949 έως το 1974, Πρακτικά Συνεδρίου, Βόλος: Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, 2000
Σπυριδάκης, Μ. (επιμ.) 2009, Μετασχηματισμοί του Χώρου. Κοινωνικές και πολιτισμικές διαστάσεις, Αθήνα: νήσος
