Όταν το «έντεχνο» συνάντησε το «λαϊκό»: γάμος από έρωτα ή ...προξενιό;

Η ομιλία αυτή του ενθομουσικολόγου Λάμπρου Λιάβα, έγινε στο πλαίσιο της "Διημερίδας για το ελληνικό τραγούδι" που διοργάνωσε η Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος "Λίλιαν Βουδούρη" στο Μέγαρο Μουσικής και ανήκει στην ενότητα "Έντεχνο, "Λόγιο", "Λαϊκό".

Η σύνοψη της ομιλίας όπως δημοσιεύτηκε στο Πρόγραμμα της εκδήλωσης:

Η εισήγηση επιδιώκει να θέσει προς συζήτηση και προβληματισμό μια σειρά από ερωτήματα, σε σχέση με την εσωτερική αντίφαση του όρου «έντεχνο λαϊκό» τραγούδι, καθώς και τις ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες που προσδιόρισαν την «κατασκευή» και την επιτέλεση του στην Ελλάδα της δεκαετίας του '60.
 

Μετά από μια σύντομη αναφορά στους προγόνους του είδους (ελληνική οπερέτα, Τσιτσάνης-Χιώτης και «αρχοντορεμπέτικα»), δίνεται έμφαση στο δίπολο Χατζιδάκις - Θεοδωράκης. Το έργο τους εξετάζεται σε συνδυασμό με τις δραστικές αλλαγές στην τεχνολογία των δίσκων και κυρίως τον ρόλο των δισκογραφικών εταιρειών της περιόδου. Καταλύτης ο διορατικός ιδιοκτήτης της Columbia Τάκης Β. Λαμπρόπουλος, στον οποίο οφείλονται η μετάκληση του Θεοδωράκη από το Παρίσι, η «λαϊκή» έκδοση του «Επιταφίου» και η γνωριμία-συνεργασία των δύο συνθετών με τους Χιώτη - Ζαμπέτα και Καζαντζίδη - Μπιθικώτση. Μέσα από επιλεγμένες μαρτυρίες της εποχής, τίθεται το ερώτημα: Πώς και γιατί οι μπουζουξήδες γίνονται «μπουζουκίστες» και μέσα από ποιες διαδικασίες αναλαμβάνουν -μαζί με τους δυο λαϊκούς βάρδους- «διατεταγμένη υπηρεσία» στο νέο είδος; Τελικά ο έρωτας ήταν ...κεραυνοβόλος; Ή ο γάμος του «έντεχνου» με το «λαϊκό» υπήρξε καρπός ενός εξαιρετικά σχεδιασμένου «προξενιού»;