Παραμερίζοντας το πέπλο του χρόνου: Αρχαίο θέατρο Αμβρακίας

Η πολιτιστική διαδρομή των αρχαίων θεάτρων της Ηπείρου του Megaron Plus, που πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Σωματείο ΔΙΑΖΩΜΑ, συνεχίστηκε την Πέμπτη 15 Απριλίου με τη διαδικτυακή διάλεξη «Παραμερίζοντας το πέπλο του χρόνου: Αρχαίο θέατρο Αμβρακίας», η οποία προβλήθηκε σε δωρεάν live streaming μέσω του site, της σελίδας του Μεγάρου στο fb και του καναλιού του στο YouTube, καθώς και του digitalculture.gov.gr.

Κατά τη διαδικτυακή διάλεξη «Παραμερίζοντας το πέπλο του χρόνου: Αρχαίο θέατρο Αμβρακίας» πραγματοποιήθηκαν οι ομιλίες «Το “Μικρό” Θέατρο της Αμβρακίας–Τα νέα δεδομένα», που παρουσίασε η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Άρτας Βαρβάρα Ν. Παπαδοπούλου, και «“Ραβδίσματα και παιγνιδίσματα” στα θεμέλια του “Μικρού” Θεάτρου της Αμβρακίας» με την Θεοδώρα Κοντογιάννη, προϊσταμένη του Τμήματος Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και Μουσείων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Άρτας. Προλόγισε ο πρόεδρος του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ Σταύρος Μπένος, o οποίος είχε αναλάβει επίσης τον συντονισμό της συζήτησης.

«Το “Μικρό” Θέατρο της Αμβρακίας–Τα νέα δεδομένα»
Βαρβάρα Ν. Παπαδοπούλου
Δρ Αρχαιολόγος, Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Άρτας

Το «Μικρό» Θέατρο της Αμβρακίας αποκαλύφθηκε τη δεκαετία του 1970 στο κέντρο της πόλης της Άρτας κατά τη διάρκεια εκσκαφικών εργασιών σε ιδιωτικό οικόπεδο, το οποίο απαλλοτριώθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού. Οι ανασκαφικές εργασίες συνεχίστηκαν ύστερα από σχεδόν τέσσερις δεκαετίες, παράλληλα με τις εργασίες ανάδειξής του, στο πλαίσιο του έργου ΕΣΠΑ που υλοποιείται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Άρτας, φέρνοντας στο φως ιδιαίτερα σημαντικά ευρήματα. Σε αντίθεση με τα άλλα αρχαία θέατρα της Ηπείρου που είναι κατασκευασμένα σε υπαίθριες συχνά ειδυλλιακές θέσεις, το «Μικρό» Θέατρο της Αμβρακίας βρίσκεται στον πυκνά δομημένο πολεοδομικό ιστό της σύγχρονης πόλης της Άρτας.

Ο χαρακτηρισμός του μνημείου ως «Μικρού» Θεάτρου βασίζεται αρχικά στο μέγεθός του και κυρίως στη μαρτυρία του Διονυσίου Αλικαρνασσέως, ο οποίος μας πληροφορεί για την ύπαρξη του «Μικρού» Θεάτρου στην Αμβρακία, γεγονός που ενισχύθηκε με την ανεύρεση των οικοδομικών λειψάνων μεγαλύτερου θεάτρου σε κοντινό σημείο. Η αποκάλυψη του Θεάτρου, μίας δημόσιας οδού, ενός δημοσίου κτιρίου, πιθανώς θρησκευτικού χαρακτήρα, και άλλων πολεοδομικών στοιχείων πλουτίζει τις γνώσεις μας για την τοπογραφία της αρχαίας πόλης της Αμβρακίας, που ως γνωστόν ιδρύθηκε τον 7ο αι. π.Χ. στη θέση της σημερινής Άρτας.

Ιδιαίτερα σημαντικό εύρημα υπήρξε η αποκάλυψη στη θέση του «Μικρού» Θεάτρου οικοδομικών καταλοίπων και βοτσαλωτών δαπέδων λουτρικών εγκαταστάσεων της κλασικής περιόδου (μέσα 4ου αι. π.Χ.) με εξαιρετικές παραστάσεις θαλασσίων θεμάτων, φτερωτών ερωτιδέων και κύκνων. Πάνω στα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα των λουτρών οικοδομήθηκε το «Μικρό» Θέατρο κατά την ελληνιστική περίοδο.

Με βάση το σύνολο των ευρημάτων διερευνάται η σχέση του μνημείου με την τοπογραφική διάρθρωση του κέντρου της αρχαίας πόλης, ενώ παράλληλα οι διαστάσεις και η μορφή του δημόσιου αυτού οικοδομήματος παραπέμπουν σε διαφορετική χρήση του (Βουλευτήριον;). Οι εργασίες που πραγματοποιούνται τα τελευταία χρόνια στο «Μικρό» Θέατρο της Αμβρακίας παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον και με την ολοκλήρωσή τους θα δημιουργήσουν έναν άλλο σημαντικό αρχαιολογικό χώρο στον πυκνοδομημένο ιστό της σύγχρονης πόλης της Άρτας.

«“Ραβδίσματα και παιγνιδίσματα” στα θεμέλια του “Μικρού” Θεάτρου της Αμβρακίας»
Θεοδώρα Κοντογιάννη
Προϊσταμένη του Τμήματος Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και Μουσείων της Εφορείας Αρχαιοτήτων Άρτας

Κατά τις πρόσφατες εργασίες αποκάλυψης και ανάδειξης του «Μικρού» Θεάτρου της Αμβρακίας, της σημαντικής κορινθιακής αποικίας στη θέση της σημερινής πόλης της Άρτας, αποκαλύφθηκε τμήμα βοτσαλωτού δαπέδου με ερωτιδείς και υδρόβια πλάσματα. Το δάπεδο κοσμούσε το κεντρικό τμήμα ενός κυκλικού χώρου που ανήκε σε λουτρό, το οποίο προϋπήρχε του «Μικρού» Θεάτρου. Τα κατάλοιπα του λουτρού, μετά την αποδόμησή του, εντάχθηκαν στη θεμελίωση του θεάτρου.

Το βοτσαλωτό δάπεδο, που διατηρείται σε σχετικά καλή κατάσταση, είναι κατασκευασμένο από βότσαλα μικρού διαμετρήματος σε διαφορετικούς χρωματισμούς. Απεικονίζονται σκηνές ερωτιδέων που συμπλέκονται με κύκνους και άλλα πλάσματα που σχετίζονται με το υγρό στοιχείο, όπως χταπόδι, δελφίνι κ.ά.

Η θεματολογία του δαπέδου καθώς και η ακρίβεια στην απόδοση των μορφών μαρτυρούν την καλλιτεχνική άνθηση της αρχαίας πόλης και την εκλεπτυσμένη αισθητική των κατοίκων της.