Βαληνάκης Γιάννης
Μαραβέγιας Ναπολέων
Καζάκος Παναγιώτης
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
30/09/2013
Διάρκεια
59:00
Εκδήλωση
Η έξοδος από την κρίση: Εφαρμόσιμες εναλλακτικές προτάσεις
Χώρος
Γραφείο Ενημέρωσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα
Διοργάνωση
Ευρωπαϊκό Κέντρο Αριστείας Jean Monnet
Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών
Κατηγορία
Οικονομία, Πολιτική
Ετικέτες
οικονομική κρίσις, μεταρρυθμίσεις, οικονομική ανάπτυξη, ευρωζώνη, μνημόνιο, ανεργία, οικονομική προσαρμογή, αναπτυξιακή πολιτική, Δημόσιος Τομέας
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Αριστείας Jean Monnet του Πανεπιστημίου Αθηνών παρουσίασε την Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου 2013 στο Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Αθήνα την μελέτη που εκπόνησαν οι Καθηγητές Γιάννης Βαληνάκης, Πάνος Καζάκος και Ναπολέων Μαραβέγιας. Με τη συνεργασία μιας μεγάλης ομάδας από μέλη ΔΕΠ, πολιτικούς, ειδικούς εμπειρογνώμονες, εκπροσώπους φορέων, ερευνητές και βοηθούς ερευνητές, η μελέτη έχει στόχο να συγκεντρώσει, καταγράψει και συνθέσει ιδέες και προτάσεις πολιτικής για την έξοδο της χώρας μας από την κρίση.
Στην μελέτη του Ευρωπαϊκού Κέντρου Αριστείας Jean Monnet του Πανεπιστημίου Αθηνών, αφού γίνεται προσπάθεια να αναλυθούν και να διαπιστωθούν τα αίτια της σημερινής κρίσης στη χώρα μας, διατυπώνονται 13 εφαρμόσιμες προτάσεις για την έξοδο από την κρίση :
1. Εφόσον, η βασική πολιτική επιλογή είναι η παραμονή της χώρας μας στην Ευρωζώνη, είναι απαραίτητο να σχεδιαστούν και να εφαρμοσθούν πολιτικές που θα ξεπερνούν τα όρια των συμβατικών δεσμεύσεων της χώρας με τους δανειστές της (Μνημόνια).
2. Αυτές οι πολιτικές πρέπει να εντάσσονται σε ένα συνολικό σχεδιασμό: α) μακροχρόνιας στόχευσης, αλλά και κατά τομείς και κλάδους και β) άμεσης απόδοσης, προκειμένου να υπάρξουν άμεσες λύσεις σε επείγοντα προβλήματα, όπως η μείωση της ανεργίας, η έξοδος από την ύφεση με επενδύσεις και η αύξηση των εξαγωγών.
3. Κρίνεται απαραίτητο να τροποποιηθεί η ασκούμενη πολιτική οικονομικής προσαρμογής (μίγμα πολιτικής) προς την κατεύθυνση μείωσης των καταναλωτικών και αύξησης των επενδυτικών δαπανών, καθώς και μείωσης των συντελεστών φορολόγησης, προκειμένου να δοθεί αναπτυξιακή ώθηση στην οικονομία, μέσω των δημοσίων επενδύσεων (πλέον των πόρων ΕΣΠΑ) και να υπάρξει ενθάρρυνση των επιχειρηματικών πρωτοβουλιών, μέσω της ελάφρυνσης της φορολογίας, με ταυτόχρονο περιορισμό της φοροδιαφυγής.
4. Όρο για την άσκηση οποιασδήποτε αναπτυξιακής πολιτικής αποτελεί η μείωση του μεγέθους του Δημόσιου Τομέα και κυρίως η ποιοτική του βελτίωση, με αξιολόγηση δομών, διαδικασιών και προσώπων. Παράλληλα, η δημιουργία σταθερού και απλού φορολογικού συστήματος αποτελεί προϋπόθεση για τον εξορθολογισμό των δημόσιων οικονομικών του Κράτους.
5. Η πραγματική εφαρμογή των νόμων προς όλες τις κατευθύνσεις, η σταθεροποίηση των κανόνων και η τήρηση των διαδικασιών, ενώ θα έπρεπε να είναι αυτονόητη, εντούτοις χρειάζεται να επισημανθεί, καθώς η ατιμωρησία, η επιλεκτική και η καθυστερημένη εφαρμογή των νόμων και των κανόνων, ακόμη και από τη δικαιοσύνη, οδηγεί συχνά στην ανομία και στη διαφθορά.
6. Μεγάλη σημασία πρέπει να αποδίδεται στον χωροταξικό σχεδιασμό και τον καθορισμό χρήσεων γης, προκειμένου να ασκηθεί οποιαδήποτε αναπτυξιακή πολιτική. Η ολοκλήρωση του εθνικού κτηματολογίου και σύνταξη εντός εθνικού χωροταξικού σχεδίου αποτελούν σημαντικές προϋποθέσεις για ένα μακροχρόνιο αναπτυξιακό σχεδιασμό.
7. Ακόμη μεγαλύτερη σημασία πρέπει να δοθεί στη βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων από τη πρωτοβάθμια μέχρι τα πανεπιστήμια και τα τεχνολογικά ιδρύματα με επαρκή χρηματοδότηση της διδασκαλίας και της έρευνας και σύνδεση των σπουδών και των ερευνητικών προγραμμάτων με τις ανάγκες της κοινωνίας και της οικονομίας.
8. Οι παραπάνω μεταρρυθμιστικές τομές για τη βελτίωση της ποιότητας του Δημόσιου Τομέα, για τη σταθερότητα της φορολογίας, για την εφαρμογή των νόμων, για την ταχεία απόδοση δικαιοσύνης, για τον χωροταξικό σχεδιασμό, τον περιορισμό της φοροδιαφυγής και την αναμόρφωση της εκπαίδευσης χρειάζονται δυστυχώς χρόνο για να πραγματοποιηθούν και να έχουν αναπτυξιακά αποτελέσματα.
9. Χρειάζονται παράλληλα μέτρα άμεσης απόδοσης όπως: η ενεργοποίηση των μηχανισμών απορρόφησης και αξιοποίησης των πόρων του ΕΣΠΑ, η άμεση αύξηση της ρευστότητας με δάνεια και χαμηλότερα επιτόκια προς τις επιχειρήσεις, η επίσπευση των ιδιωτικοποιήσεων και της αξιοποίησης της Δημόσιας Περιουσίας, η ταχύτατη δημιουργία Επενδυτικού Ταμείου, η επανεκκίνηση εκτέλεσης των μεγάλων έργων και η αναμόρφωση του συστήματος κρατικών ρυθμίσεων που αφορούν κυρίως τις επιχειρήσεις (δανειοδότηση, έλεγχος, παρακολούθηση κλπ).
10. Στο πλαίσιο μιας περισσότερο μακροπρόθεσμης αναπτυξιακής στρατηγικής πρέπει να τεθούν σε συζήτηση οι εθνικές προτεραιότητες ενός ρεαλιστικού σχεδίου ανάπτυξης και να επιλεγούν οι τομείς και οι κλάδοι, στους οποίους η χώρα μας μπορεί και πρέπει να προσανατολισθεί.
11. Υπάρχει μια γενικότερη συναίνεση, ότι τομείς εθνικής προτεραιότητας θα πρέπει να είναι αυτοί που μπορούν να στηριχτούν στα φυσικά πλεονεκτήματα της χώρας μας και μπορούν να αναδείξουν την Ελλάδα παγκοσμίως ως ένα τόπο παραγωγής υψηλής ποιότητας προϊόντων και υπηρεσιών.
12. Ο αρχαίος και σύγχρονος πολιτισμός, η ποιότητα του κλίματος, η ποιότητα του περιβάλλοντος, η εξαιρετική αισθητική του φυσικού τοπίου, η ναυτική παράδοση, ο ορυκτός και υποθαλάσσιος πλούτος κ.α., μπορούν να υποδείξουν και να υποστηρίξουν τομείς και κλάδους, όπου η χώρα μας με το υπάρχον ανθρώπινο δυναμικό υψηλής στάθμης μπορεί να παράγει διεθνώς ανταγωνιστικά προϊόντα και υπηρεσίες.
13. Τομείς όπως: ο τουρισμός σε όλες τις μορφές του, η ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές (ήλιος – αέρας) και από υδρογονάνθρακες (πιθανά πλούσια κοιτάσματα), η ναυτιλία, η αγροτοδιατροφική παραγωγή υψηλής ποιότητας και οι νέες τεχνολογίες αιχμής πρέπει να έχουν προτεραιότητα με ισχυρό κίνητρο εγκατάστασης στη χώρα μας τέτοιων επιχειρήσεων, το εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό, το άριστο κλίμα και το φυσικό τοπίο.
Οι σχεδιασμοί επί χάρτου για την έξοδο της Ελλάδας από την κρίση είθισται να είναι εξαιρετικά φιλόδοξοι, αλλά ελάχιστα ρεαλιστικοί, αφού στηρίζονται σε προϋποθέσεις που είναι, σήμερα τουλάχιστον, εξαιρετικά δύσκολο να πραγματοποιηθούν. Αντί για θεωρητικούς σχεδιασμούς, η χώρα μας χρειάζεται μια πρακτική και εφαρμόσιμη, συνολικά σχεδιασμένη μέσο− και μακροχρόνια στρατηγική, που θα την οδηγούσε μέσα από την ασφάλεια (αλλά – δυστυχώς − και τις πιέσεις) μιας περισσότερο ενωμένης πολιτικά και οικονομικά Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο να γίνει χώρα εξειδικευμένης παραγωγής υψηλής ποιότητας υπηρεσιών και προϊόντων στηριζόμενη στα φυσικά συγκριτικά της πλεονεκτήματα, στους εκπαιδευμένους ανθρώπους της και στον πολιτισμό της.
Ο Γιάννης Γ. Βαληνάκης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1955. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πολιτική επιστήμη στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης. Είναι κάτοχος τριών μεταπτυχιακών τίτλων DEA από το Πανεπιστήμιο Παρίσι Ι (Σορβόννη): στην διεθνή πολιτική, στην αμυντική πολιτική και στην ιστορία των διεθνών σχέσεων. Αναγορεύθηκε διδάκτορας των διεθνών σχέσεων από το ίδιο Πανεπιστήμιο το 1981.
Το 1984 εκλέχτηκε Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Νομικής του ΔΠΘ και το 1992 Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1995 τιμήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με την «Έδρα Jean Monnet στην Ευρωπαϊκή Πολιτική και Διπλωματία» και το 2000 και 2010 με το «Ευρωπαϊκό Κέντρο Αριστείας Jean Monnet» στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Διετέλεσε Γενικός Διευθυντής (1990-1998) στο Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ), και Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κέντρου Jean Monnet (2000-2004 και 2009- ). Εργάστηκε ως ερευνητής στην Ελλάδα, τη Νέα Υόρκη, τις Βρυξέλλες και το Παρίσι. Έχει γράψει δεκάδες βιβλία και επιστημονικά άρθρα που δημοσιεύθηκαν στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Κυριότερα έργα του είναι: Εισαγωγή στην Ελληνική Εξωτερική Πολιτική, 1974-1989, Αθήνα: (β’ έκδοση: A. Σιδέρης 2003), Διεθνείς Σχέσεις και Στρατηγική στην Πυρηνική Εποχή, Θεσσαλονίκη: εκδ. Παρατηρητής, 2001 (με Κ. Μπότσιου), The Black Sea Region: Challenges and Opportunities for Europe; Paris: Western European Union, Institute for Security Studies, 1999, Με όραμα και πρόγραμμα: Εξωτερική πολιτική για μια Ελλάδα με αυτοπεποίθηση, Θεσ/νίκη: Εκδ. Παρατηρητής, 1998. Greece’s Security Policy in the Post-Cold War Era, Ebenhausen: Wissenschaft und Politik, Forschungsinstitut fur Internationale Politik und Sicherheit, 1994.
Τον Μάρτιο του 2004 εξελέγη Βουλευτής Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας και τον Σεπτέμβριο 2007 Βουλευτής Δωδεκανήσου. Διετέλεσε Υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για τα πολιτικά και ευρωπαϊκά θέματα κατά την περίοδο 2004-2009.
Μετά τις εκλογές του 2009, επέστρεψε στα πανεπιστημιακά του καθήκοντα ως Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κέντρου Αριστείας Jean Monnet. Εξελέγη επίσης μέλος του Δ.Σ. του Center for European Studies στις Βρυξέλλες και συμμετέχει στην Εκδοτική Επιτροπή του «European View».
Τιμήθηκε με πολλά παράσημα και διακρίσεις.
Γεννήθηκε το 1955 στη Βουδαπέστη και μεγάλωσε στην Κεφαλονιά.
Σπούδασε οικονομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συνέχισε τις σπουδές του στη Γαλλία Grenoble με υποτροφία της ΑΤΕ και του Ιδρύματος Ωνάση όπου απέκτησε το DEA στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Ολοκλήρωση και το Doctorat d Etat στην Οικονομική Επιστήμη με Άριστα 1983.
Δίδαξε για δύο χρόνια στο Πανεπιστήμιο της Grenoble Μακροοικονομική και, αφού εκπλήρωσε τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις, προσελήφθη για μικρό διάστημα ως ειδικός συνεργάτης του Υπουργείου Γεωργίας.
Στη συνέχεια εργάστηκε για τέσσερα χρόνια (1985-1989) ως ερευνητής στο «Ίδρυμα Μεσογειακών Μελετών» με Επιστημονικό Υπεύθυνο τον καθηγητή Τάσο Γιαννίτση και αντικείμενο τις επιπτώσεις της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης στην ελληνική οικονομία.
Το 1989 εξελέγη επίκουρος καθηγητής στη συνέχεια αναπληρωτής καθηγητής (1993) και καθηγητής (1997) στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών όπου διδάσκει μέχρι σήμερα Πολιτική Οικονομία Αγροτική Πολιτική και Οικονομικά της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης.
Επίσης από το 1989 μέχρι το 1996 υπήρξε επισκέπτης καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών στο πλαίσιο του μαθήματος "Θεωρία και Πολιτική της Περιφερειακής Ανάπτυξης". Σήμερα είναι καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας και Ευρωπαϊκής Οικονομικής Ολοκλήρωσης στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης.
Έχει πάρει μέρος σε δεκάδες επιστημονικά συνέδρια με δημοσιευμένες εισηγήσεις. Έχει κληθεί να δώσει διαλέξεις σε όλα σχεδόν τα ελληνικά πανεπιστήμια καθώς και στα ξένα πανεπιστήμια του Montpellier της Valencia και της Οξφόρδης. Από το 1993 είναι κάτοχος μίας Ευρωπαϊκής Έδρας Jean Monnet στην Ευρωπαϊκή Οικονομία από το σύνολο 4 παρόμοιων εδρών που έχει χορηγήσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα ελληνικά πανεπιστήμια ενώ ήταν και Επιστημονικός Υπεύθυνος πολλών ελληνικών και ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
Παράλληλα είναι:
-Μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Πανεπιστημιακής Ένωσης (1993-1998)
-Μέλος Διεθνών Επιστημονικών Δικτύων RAFAC NATURA κά
-Μέλος Συντακτικών Επιτροπών τριών Επιστημονικών Περιοδικών Επιθεώρηση Αγροτικής -Οικονομίας Επιθεώρηση Αστικών και Περιφερειακών Μελετών Επιθεώρηση Αγροτικής Έρευνας
-Μέλος ΔΣ του Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικής Έρευνας ΕΘΙΑΓΕ
-Μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ελληνικού Κέντρου Ευρωπαϊκών Μελετών ΕΚΕΜ
Διετέλεσε Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στην υπηρεσιακή κυβέρνηση Πικραμένου (2012).
Ο Πάνος Καζάκος γεννήθηκε το 1941 και σήμερα είναι Ομότιμος Καθηγητής Διεθνών Οικονομικών και Ευρωπαϊκών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Σπούδασε πολιτικές επιστήμες στην Ελλάδα και οικονομικές επιστήμες στη (Δυτική) Γερμανία όπου πήγε το 1963 αρχικά ως «φιλοξενούμενος εργάτης» (Gastarbeiter). Εργάσθηκε στις εταιρείες Norddeutsche Wollkämmerei, AG Weser, Deutsche Post, Bayer AG κ.ά.. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του χάρη σε υποτροφία του Friedrich-Ebert-Stiftung.
Είναι διδάκτωρ του Christan-Albrechts-Universität του Kiel. Το θέμα της διατριβής του ήταν "Markt und Entwicklung– Zur ordnungspolitischen Frage am Beispiel Griechenlands" (Αγορά και ανάπτυξη- συμβολή στο θεσμικό πρόβλημα με παράδειγμα την Ελλάδα, 1971).
Έχει διδάξει σε προ- και μεταπτυχιακό επίπεδο πολιτική οικονομία (μακροοικονομική), οικονομική θεωρία της πολιτικής, διεθνείς οικονομικές σχέσεις, πρότυπα οικονομίας και κοινωνικού κράτους στην Ευρώπη και ευρωπαϊκή οικονομική ενοποίηση. Επίσης δίδαξε στη Γερμανία και έδωσε διαλέξεις σε Πανεπιστήμια των ΗΠΑ, Πανεπιστήμιο Αμβούργου (Δυτικής Γερμανίας), Πελοποννήσου, Εθνική Σχολή Ασφαλείας κ.ά..
Διετέλεσε εμπειρογνώμων Α΄ του Υπουργείου Εξωτερικών, Πρόεδρος του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης, Διευθυντής του Εργαστηρίου Ευρωπαϊκής Πολιτικής και Ολοκλήρωσης, καθώς και του Τομέα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, πρόεδρος Συμβουλίου του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Πελοποννήσου (2012-2016) και στη συνέχεια Επίτιμος Καθηγητής του, μέλος της επιστημονικής επιτροπής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή (2013- 2018), στέλεχος της Διεύθυνσης Μελετών της ΑΤΕ, μέλος της Επιτροπής Πολιτικού Σχεδιασμού του ΥΠΕΞ κ.ά.. Έχει συμμετάσχει στο πρόγραμμα Jean Monnet για δημιουργία πανεπιστημιακών υποδομών.
Οι δημοσιεύσεις του στην ελληνική, αγγλική και γερμανική γλώσσα καλύπτουν τη σύγχρονη μακροοικονομική πολιτική, την οικονομική πολιτική στη μεταπολεμική Ελλάδα, τις σχέσεις της Ελλάδας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αρθρογραφεί τακτικά στις εφημερίδες η Καθημερινή, τα Νέα και στο περιοδικό Book’s Journal. Η μελέτη του "Θεσμικές μεταρρυθμίσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση" (Ι. Σιδέρης, 1996), βραβεύθηκε από την Ακαδημία Αθηνών.
Επιλογή δημοσιεύσεων:
• Η επιστροφή στη δραχμή δεν (θα) είναι λύση. Οι οικονομικές και πολιτικές επιπτώσεις της εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη (“Grexit”), εκδόσεις Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη 2016.
• "Ursachen der europäischen Krise und Auswirkungen auf Griechenland und Deutschland" in Hatje, Armin et al (Hgbr) Verantwortung und Solidarität in der Europäischen Union, Nomos Verlag, Baden-Baden, 2015, S. 33-59.
• "Griechische Politik 2009-2013: Der Kampf um Kredite und der mühsame Weg zu Reformen" in Klemm, Ulf-Dieter und Schultheiß, W. (Hgbr) Griechenland in der Krise, 35-53. Campus Verlag, Frankfurt am Main, 2015.
• "Stabilization and reform in a statist regime, 1974-2011", in Liargovas, P. (ed) Greece: Economics, political and social issues, Nova publishers, New York, 2012.
• "Economic governance in Europe- its liberalism and impact", in Preda, Daniele and Pasquinucci, Daniele (eds) The road Europe traveled along. The evolution of EEC/ EU policies and institutions, Peter Lang, Brussels 2010, pp 115-1301.
• Από τον ατελή εκσυγχρονισμό στην κρίση, μεταρρυθμίσεις, χρέη και αδράνειες, 1973- 2010, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα, 2010.
• "Europeanization, public goals and group inteests: Convergence policy in Greece 1990-2003", West European Politics, vol 27. No 5/ 2004.
• Ανάμεσα σε κράτος και αγορά. Οικονομία και οικονομική πολιτική στη μεταπολεμική Ελλάδα 1944-2000, Πατάκης, Αθήνα 2001 (σε 7η ανατύπωση).
