Τσάκος Κωνσταντίνος
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
04/04/2016
Διάρκεια
58:46
Εκδήλωση
Εκδηλώσεις της Εταιρείας Φίλων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου
Χώρος
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (Αμφιθέατρο)
Διοργάνωση
Εταιρεία Φίλων του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου
Κατηγορία
Αρχαιολογία
Ετικέτες
πειρατία, Αιγαίο Πέλαγος, πολιορκία, Σάμος, νησιά του Αιγαίου
Η πειρατεία στο Αιγαίο ξεκίνησε από την πρώτη στιγμή που άρχισαν οι άνθρωποι να ασχολούνται με την θαλασσοπλοΐα. Από τότε κιόλας οι παράλιες εγκαταστάσεις βρέθηκαν εκτεθειμένες στο έλεος των πειρατών, Ελλήνων και βαρβάρων, όπως αναφέρει ο Θουκυδίδης, καθώς η πειρατεία ήταν μια άκρως προσοδοφόρα και μάλιστα αξιοπρεπής ενασχόληση.
Η Σάμος, σε μια ιδιαίτερα ευνοϊκή γεωγραφική θέση, ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση, ήταν προορισμένη να παίξει σημαντικό ρόλο στις θάλασσες που είχε, βέβαια, και εμπορική και πειρατική χροιά.
Πρώτος οικιστής του νησιού ο Αγκαίος από την Κεφαλληνία, που είχε πάρει μέρος, και μάλιστα ως κυβερνήτης της Αργώς τελικά, στην Αργοναυτική Εκστρατεία – μια κίνηση με έντονα πειρατικό απόηχο. Αποτέλεσμα της Εκστρατείας, άλλωστε, ήταν και η εξουδετέρωση των Τυρρηνών πειρατών που λυμαίνονταν τις θάλασσες. Σχέση με την πειρατεία πρέπει να είχε και η περιπέτεια του θαλασσοπλόου Κωλαίου που πρώτος διέσχισε την Δυτική Μεσόγειο, φτάνοντας μέχρι την μυθική Ταρτησό. Τα αμύθητα κέρδη του που εντυπωσίασαν τον Ηρόδοτο δεν μπορούσε να τα έχει κερδίσει μόνο από τις εμπορικές του συναλλαγές. Με πειρατεία πιστεύεται ότι ασχολήθηκαν και οι Σάμιοι που εγκαταστάθηκαν στις δύο αποικίες του νησιού στις βραχώδεις ακτές της Κιλικίας. Αναμνήσεις από όλες αυτές τις περιπέτειες αποτελούν κάποια ευρήματα των ανασκαφών στο σαμιακό Ηραίο, πιθανώς προϊόντα πειρατικής λείας. Επειδή και τα Ιερά δεν δυσκολεύονταν να αποδεχθούν παρόμοιας προέλευσης αναθήματα. Απόδειξη το ανάθημα του Αιάκη, πατέρα του Πολυκράτη στην Ήρα, από την πώληση των πειρατικών λαφύρων, όπως αναφέρει με περηφάνια η επιγραφή. Πειρατικές όμως ήταν και πολλές επιδρομές του Πολυκράτη στα παράλια μέρη και στα νησιά του Αιγαίου και με αυτές σχετίζονται και οι πολιορκίες της πόλης της Σάμου από τους Λακεδαιμόνιους και Κορίνθιους (525 π.Χ.) και αργότερα τους Αθηναίους με τον Περικλή (439 π.Χ.). Επιθέσεις πειρατών κατά της πόλης θα γίνουν κατά την διάρκεια των Μιθριδατικών πολέμων (88-85 π.Χ.), ενώ οι άγριες πειρατικές επιδρομές των Αράβων κατά τον 7ο αι. θα αναγκάσουν τους κατοίκους του Αιγαίου να ζητήσουν προστασία σε άγριες και απότομες κορφές κτίζοντας τις αετοφωλιές που τόσο γοητεύουν τον σημερινό επισκέπτη των νησιών του Αιγαίου.
Ο Κωνσταντίνος Τσάκος γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, όπου και σπούδασε αρχαιολογία και ιστορία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης με δασκάλους τον Μανόλη Ανδρόνικο, τον Γεώργιο Μπακαλάκη, τον Ιωάννη Κακριδή, τον Μιχάλη Σακελλαρίου. Ως φοιτητής έλαβε μέρος στις ανασκαφές της Βεργίνας με τον Μανώλη Ανδρόνικο. Με υποτροφίες της Αρχαιολογικής Εταιρείας και του Αρχαιολογικού Ινστιτούτου του Βερολίνου παρακολούθησε μαθήματα Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου, με καθηγητές τον Ernst Homman-Wedeking και τον Dieter Ohly.
Η επαγγελματική του σταδιοδρομία ξεκίνησε το 1965 με την πρόσληψή του στην Αρχαιολογική Υπηρεσία αρχικά ως Επιμελητού και στην συνέχεια ως Έφορου Αρχαιοτήτων στις Εφορείες Κυκλάδων, Σάμου, Ιωαννίνων, Αρχαίας Ολυμπίας και Ακροπόλεως. Το κύριο ανασκαφικό έργο του επικεντρώνεται στην αρχαία πόλη της Σάμου.
Εργάστηκε στις ανασκαφές της Βεργίνας, στην Ανατολική Νεκρόπολη και στη Ρωμαϊκή Αγορά της Θεσσαλονίκης.
Ασχολήθηκε με την προστασία των αρχαιολογικών χώρων, αλλά και των παραδοσιακών οικισμών των Κυκλάδων, της Σάμου και της Ηπείρου. Ιδιαίτερα ενδιαφέρθηκε για την προστασία του χαρακτήρα της νήσου Μυκόνου, θέμα με το οποίο ασχολήθηκε και σε σειρά ολοσέλιδων άρθρων στην τοπική εφημερίδα "η Μυκονιάτικη" (1990-1995).
Διενήργησε ανασκαφές, με πολύ ενδιαφέροντα αποτελέσματα, κυρίως στη Σάμο. Σημαντική ήταν η συμβολή του στην οργάνωση της έκθεσης των αρχαιοτήτων στο νέο Μουσείο Πυθαγορείου.
Έχει λάβει μέρος σε πλήθος τοπικών και διεθνών συνεδρίων με ανακοινώσεις και έχει δώσει πολυάριθμες διαλέξεις σε Μουσεία, Πανεπιστήμια, Ιδρύματα και επιστημονικούς συλλόγους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Μελέτες και άρθρα του συναντώνται σε ελληνικά και ξένα περιοδικά, καθώς και σε εγκυκλοπαίδειες (Πάπυρος-Λαρούς, Δομή κ.λπ.). Έχει επιμεληθεί σειρά αρχαιολογικών οδηγών, ιδιαίτερα για την Ακρόπολη, τη Σάμο, την Δήλο, τη Μύκονο, την Ολυμπία. Έχει γράψει σενάρια για ταινίες αρχαιολογικού περιεχομένου για την Ακρόπολη και την Σάμο, οι οποίες έχουν προβληθεί σε φεστιβάλ αρχαιολογικού φιλμ. Πραγματοποίησε εκπομπές για την εκπαιδευτική τηλεόραση και το ραδιόφωνο.
Μετά την αποχώρησή του από την Αρχαιολογική Υπηρεσία ασχολείται με την επιστημονική έρευνα. Είναι ισόβιος εταίρος της Αρχαιολογικής Εταιρίας, αντεπιστέλλον μέλος του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Αθηνών, Επίτιμος Έφορος Αρχαιοτήτων, καθώς και επίτιμο μέλος των Συλλόγων των Φίλων της Ακροπόλεως και του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου.
