Ποιότητα και ασφάλεια τροφίμων: από την εμπειρία στην αυτοματοποίηση

Σύμφωνα με τον Ιπποκράτη, “…η τροφή είναι το φάρμακό σου..”, και στην πλέον μοντέρνα εκδοχή: «...είμαστε ό,τι τρώμε...». Τί κάνει όμως την τροφή μας τόσο σημαντική και πώς διασφαλίζεται η ποιότητα και η υγιεινή της μέχρι τη στιγμή της κατανάλωσης; Είναι «οποιαδήποτε λήψη τροφής» είτε «λήψη οποιασδήποτε τροφής» το Άγιο Δισκοπότηρο, ένα αδιαμφισβήτητο, εξ ορισμού φάρμακο;  Ή μήπως υπάρχουν ορισμένες θεμελιώδεις προϋποθέσεις για να παραχθεί και να επεξεργαστεί η τροφή προκειμένου να αποφέρει στον καταναλωτή τα προσδοκώμενα οφέλη, συμπεριλαμβανομένης της υψηλής διατροφικής (ή διαθρεπτικής) αξίας και τέρψης, χωρίς να τον θέσει σε βραχυπρόθεσμο (οξύ) ή μακροπρόθεσμο (χρόνιο) κίνδυνο; Ποιά η διαφορά μεταξύ ποιοτικά αποδεκτού, ασφαλούς και διατροφικά κατάλληλου τροφίμου και πώς αυτές οι έννοιες εξατομικεύονται ανά καταναλωτή; 
 
Οι «ανάγκες του σύγχρονου καταναλωτή» στις μέρες μας θέτουν μία σειρά προκλήσεων, λόγω του υπερ-καταναλωτισμού και του σύγχρονου (αγχώδους) τρόπου ζωής. Τέτοιες προκλήσεις είναι η μεγιστοποίηση του εμπορικού χρόνου ζωής των συσκευασμένων τροφίμων (δηλ. η αυξημένη διατηρησιμότητά τους), η ήπια επεξεργασία, η ελάχιστη χρήση χημικών συντηρητικών ή άλλων βελτιωτικών προσθέτων, η λειτουργικότητα (δηλ. η τεκμηριωμένα ευεργετική δράση στην υγεία του καταναλωτή ή στην πρόληψη χρόνιων νοσημάτων, βλ. φυτοστερόλες, β-γλυκάνες, τρόφιμα ενισχυμένα σε ασβέστιο ή διαιτητικές ίνες, κλπ.), και όλα αυτά με δεδομένη την ασφάλεια και σε προσιτή τιμή. Προκειμένου να ανταπεξέλθει η σύγχρονη παραγωγή και μεταποίηση τροφίμων στις ανωτέρω προκλήσεις, έχει υιοθετήσει σύγχρονα εργαλεία σχεδιασμού, ποιοτικού ελέγχου και διασφάλισης ποιότητας και υγιεινής τροφίμων. Ειδικότερα στον τομέα της ασφάλειας, οι εταιρίες πλέον πιστοποιούνται με τα σύγχρονα συστήματα διαχείρισης ασφάλειας τροφίμων, HACCP (ISO 22000), Globalgap, IFS, BRC, ISO 9001, κα, χρησιμοποιώντας τα ως διαπιστευτήρια για τις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ προμηθευτών και πελατών. Όμως δεν πρέπει να παραλείπουμε το μείζονα ρόλο που έχει σε αυτή την αλυσίδα, ο τελευταίος κρίκος της, ο καταναλωτής, ο οποίος με την παιδεία και την εκπαίδευσή του, αλλά και την υπευθυνότητα στο χειρισμό των τροφίμων, καθορίζει την ισορροπία και την ασφάλεια στη διατροφή του.