Πολιτική κρίση και εναλλακτικές μορφές πολιτικής συμμετοχής

Η εισήγηση αυτή έγινε κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου «Μεταπολίτευση: Από τη μετάβαση στη δημοκρατία στην οικονομική κρίση;» στο πλαίσιο της θεματικής ενότητας "Το «πολιτικό» και η κρίση της Μεταπολίτευσης".

Η εισήγηση αναλύει τα γεγονότα διαμαρτυρίας, που ακολούθησαν την οικονομική κρίση και την εφαρμογή πολιτικών δημοσιονομικής πειθαρχίας, σε αντιδιαστολή με την προγενέστερη διεθνή βιβλιογραφία για την πολιτική κρίση στις σύγχρονες ευρωπαϊκές κοινωνίες και την ανάδειξη νέων εναλλακτικών μορφών συμμετοχής. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, στις σύγχρονες κοινωνίες έχουμε την ανάδυση νέων ευέλικτων μορφών πολιτικής συμμετοχής, όπου ο πολίτης έχει τη δυνατότητα να επιλέξει: 1) το αντικείμενο, 2) τον χρόνο και τέλος 3) τον χώρο της πολιτικής συμμετοχής του. Στις νέες αυτές ευέλικτες μορφές συμμετοχής κυριαρχούν οι εξατομικευμένες μορφές δράσεων, ενώ παράλληλα παρατηρείται μία σημαντική υποχώρηση του ειδικού βάρους της πολιτικής στη συνολική ζωή των συμμετεχόντων. Με την εκδήλωση, όμως, της οικονομικής κρίσης πολλά από τα προηγούμενα χαρακτηριστικά ανατρέπονται. Στα γεγονότα διαμαρτυρίας, που ακολούθησαν την οικονομική κρίση, ο δημόσιος χώρος καθίσταται ξανά το προνομιακό πεδίο εκδήλωσης της πολιτικής διαμαρτυρίας, ενώ η πολιτική ανακτά τον κεντρικό της ρόλο στη συνολική ζωή των συμμετεχόντων. Συνεκτικό στοιχείο της πολιτικής διαμαρτυρίας δεν αποτελεί πλέον η φυγή από τους επίσημους πολιτικούς θεσμούς, αλλά αντίθετα η άμεση στόχευση και σύγκρουση με τη θεσμοποιημένη πολιτική.  Οι μεταβολές αυτές επαναφέρουν χαρακτηριστικά του πρώτου κύκλου της Μεταπολίτευσης στα σημερινά ρεπερτόρια συλλογικών δράσεων.