Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Πολιτική βία και ερμηνείες της ιστορίας

Καλύβας Στάθης, Τσίμας Παύλος

9 Μαρτίου 2023

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 01:02:27 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 609
Ομιλητές
Καλύβας Στάθης
Τσίμας Παύλος

Γλώσσα
Ελληνική

Ημερομηνία
09/03/2023

Διάρκεια
01:02:27

Εκδήλωση
Καταθέσεις Πολιτισμού στην Τράπεζα της Ελλάδος (κύκλος εκδηλώσεων λόγου)

Χώρος
Αίθουσα Γενικών Συνελεύσεων του Κεντρικού Καταστήματος της Τράπεζας της Ελλάδος

Διοργάνωση
Τράπεζα της Ελλάδος

Κατηγορία
Πολιτική, Ιστορία

Ετικέτες
Καταθέσεις Πολιτισμού, πολιτική βία, ιστορία, ερμηνεία της ιστορίας, βία, βίαιος λόγος, βίαιη συμπεριφορά, δημοκρατία, εμφύλιος πόλεμος

Το Κέντρο Πολιτισμού, Έρευνας και Τεκμηρίωσης της Τράπεζας της Ελλάδος επαναλαμβάνει φέτος, μετά από υποχρεωτική διακοπή τριών ετών εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού, τον κύκλο εκδηλώσεων με τίτλο «Καταθέσεις Πολιτισμού», τον οποίο υλοποιεί στο πλαίσιο της συμβολής της Τράπεζας στην οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ζωή της χώρας.

Ο φετινός πέμπτος κύκλος περιλαμβάνει τρεις θεματικούς άξονες: περιβάλλον, ιστορία και αρχαιολογία. Την Πέμπτη 9 Μαρτίου 2023 πραγματοποιήθηκε η δεύτερη εκδήλωση, κατά την οποία ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Στάθης Καλύβας συζήτησε με τον δημοσιογράφο Παύλο Τσίμα με θέμα «Πολιτική βία και ερμηνείες της ιστορίας».

Η συζήτηση του καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Στάθη Καλύβα με τον δημοσιογράφο Παύλο Τσίμα με θέμα «Πολιτική βία και ερμηνείες της Ιστορίας» ήταν η δεύτερη του φετινού κύκλου εκδηλώσεων με τίτλο «Καταθέσεις Πολιτισμού», που οργανώνει το Κέντρο Πολιτισμού, Έρευνας και Τεκμηρίωσης της Τράπεζας της Ελλάδος.

Με αφορμή γεγονότα της επικαιρότητας των τελευταίων ετών, όπως η εισβολή στο αμερικανικό Καπιτώλιο, ο καθηγητής Καλύβας ξεκίνησε τη συζήτηση με την παρατήρηση ότι σημειώνεται συνήθως διάσταση ανάμεσα στον λόγο περί βίας και τις αντίστοιχες πράξεις. Σήμερα, για παράδειγμα, στην Ευρώπη υπάρχει ευκολία στην εκτόξευση ανώνυμων απειλών, γεγονός που αποτρέπει την εμφάνιση βίαιης συμπεριφοράς. Αντίθετα, στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου ο πληθυσμός έχει πρόσβαση σε όπλα, η δυνατότητα της βίαιης συμπεριφοράς εξαφανίζει τον βίαιο λόγο. Επομένως, δεν μπορούμε να κρίνουμε τη βία που υπάρχει σε μια κοινωνία ή μια κουλτούρα από τον βίαιο λόγο που αρθρώνεται και μόνο.

Ακολούθως, δόθηκε ένας ορισμός της πολιτικής βίας ως της βίας που ασκείται για την κατάκτηση της διακυβέρνησης μιας χώρας. Ο κ. Τσίμας θύμισε τον ορισμό του Μαρξ ότι η βία είναι η μαμή της ιστορίας. Ο κ. Καλύβας στη συνέχεια αναφέρθηκε σε μερικά παραδείγματα πολιτικής βίας που συνδέονται με παράδοξα: για παράδειγμα, οι Ταλιμπάν κατέλαβαν την εξουσία στο Αφγανιστάν επειδή υποσχέθηκαν να φέρουν τάξη στην κοινωνία. Κατόπιν, αναφέρθηκε στη λειτουργία της Δημοκρατίας και το πώς προκρίνει την αντικατάσταση της άμεσης σύγκρουσης με άλλους μηχανισμούς.

Η συζήτηση έπειτα περιστράφηκε γύρω από το παράδειγμα των εμφυλίων. Ο κ. Καλύβας παρατήρησε ότι, σε έναν εμφύλιο, τα αποτελέσματα της βίας διαχέονται, ενώ π.χ. σε έναν διακρατικό πόλεμο έχουμε λιγότερα θύματα αμάχους. Αυτό οφείλεται στο ότι ο εμφύλιος δίνει τη δυνατότητα κατάδοσης: μια έχθρα μεταξύ γειτόνων μπορεί να λυθεί με την εκδικητική κατάδοση του ενός, δηλαδή με την επιβολή βίας χωρίς προσωπική άσκησή της. Είναι μια λογική της ανταπόδοσης που μπορεί να οδηγήσει σε εκατόμβες.

Τέλος, έγινε λόγος για τη χαμηλής έντασης βία που συναντούμε για παράδειγμα σε διαδηλώσεις και η οποία συχνά δεν είναι κάτι περισσότερο από μια τελετή ενηλικίωσης των διαδηλωτών ή από μια άσκηση ισορροπίας δυνάμεων.

Καλύβας Στάθης Μέλος της Βρετανικής Ακαδημίας - Gladstone Professor of Government, Department of Politics and International Relations, University of Oxford - Fellow of All Souls College

Ο Στάθης Καλύβας είναι Gladstone Professor of Government στο Department of Politics and International Relations του University of Oxford και Fellow του All Souls College. Είναι μέλος της Βρετανικής Ακαδημίας.

Κατείχε από το 2003 την έδρα του καθηγητή πολιτικών επιστημών Arnold Wolfers στο πανεπιστήμιο Yale των ΗΠΑ, όπου επίσης διηύθυνε το ερευνητικό πρόγραμμα Τάξη, Σύγκρουση και Βία (Order, Conflict, and Violence).

Έκανε τις βασικές του σπουδές στο πανεπιστήμιο Αθηνών (1986) και το διδακτορικό του στο πανεπιστήμιο του Σικάγο (1993) στις πολιτικές επιστήμες. Εκτός από το Yale έχει διδάξει στα πανεπιστήμια του Οχάιο (1993-94), της Νέας Υόρκης (1994-2000) και του Σικάγο (2000-03). Έχει διατελέσει επισκέπτης καθηγητής και υπότροφος των πανεπιστημίων Northwestern, Columbia, Witten/Herdecke, Juan March και των ινστιτούτων Max Planck και European University. Έχει γράψει τα βιβλία The Logic of Violence in Civil War (Cambridge University Press, 2006) και The Rise of Christian Democracy in Europe (Cornell University Press, 1996). Είναι συγγραφέας και συνεπιμελητής του τόμου Order, Conflict, and Violence (Cambridge University Press, 2008) και περισσότερων από πενήντα επιστημονικών άρθρων σε πέντε γλώσσες.

Η τρέχουσα έρευνά του αφορά στις παγκόσμιες τάσεις στην πολιτική βία. Το έργο του έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία, μεταξύ των οποίων το Woodrow Wilson Award για το καλύτερο βιβλίο με θέμα την διακυβέρνηση, την πολιτική και τις διεθνείς υποθέσεις, το Luebbert Award για το καλύτερο βιβλίο στη συγκριτική πολιτική, το European Academy of Sociology Book Award, το Luebbert Award για το καλύτερο άρθρο στη συγκριτική πολιτική (τρεις φορές) και το Greenstone Award για το καλύτερο βιβλίο με θέμα την πολιτική και την ιστορία. Η έρευνά του έχει χρηματοδοτηθεί από τα Harry Frank Guggenheim Foundation, United States Peace Institute, Folke Bernadotte Academy και το Ίδρυμα Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης. Το 2007 διετέλεσε υπότροφος του John Simon Guggenheim Memorial Foundation και το 2008 εξελέγη μέλος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών. Από το Δεκέμβριο του 2023 είναι Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.

Προσωπική ιστοσελίδα του Στάθη Καλύβα

Τσίμας Παύλος Δημοσιογράφος, ΤΑ ΝΕΑ & ΣΚΑΪ

Ο δημοσιογράφος Παύλος Τσίμας γεννήθηκε στην Αθήνα στις 6 Δεκεμβρίου 1953.

Είναι πτυχιούχος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, εργάστηκε για λίγο ως δικηγόρος και από το 1980 δημοσιογραφεί. Αρθρογραφεί στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, παρουσιάζει ενημερωτικές εκπομπές στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση του ΣΚΑΪ και είναι σύμβουλος έκδοσης της Huffington Post Greece.

Διετέλεσε επί χρόνια συντάκτης του πολιτικού ρεπορτάζ στον Ριζοσπάστη και ήταν διευθυντής της εφημερίδας Πρώτη, του περιοδικού Ταχυδρόμος και του ραδιοφωνικού σταθμού "902 Αριστερά στα FM".

Στην τηλεόραση εμφανίστηκε το 1993 με την εκπομπή Μετρό, που προβαλλόταν στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ.

Για πολλά χρόνια εργάστηκε στο Mega Channel παρουσιάζοντας τις εκπομπές Το μήλον της έριδος και Video. Αμέσως μετά εργάστηκε στην κρατική τηλεόραση (ΝΕΤ) και επέστρεψε μερικά χρόνια αργότερα στο Mega με την εκπομπή Έρευνα. Στο παρελθόν συνεργάστηκε με τον ραδιοφωνικό σταθμό Στο Κόκκινο 105,5 όπου παρουσίαζε την εκπομπή Ημερολόγιο Σαββάτου.

Είναι παντρεμένος με την δικηγόρο Κατερίνα Πουλοπούλου και έχει δύο κόρες.

Το 2014 κυκλοφόρησε το βιβλίο του "Ο φερετζές και το πηλήκιο" (εκδόσεις Μεταίχμιο) ένα πολιτικό μυθιστόρημα της ελληνικής τηλεόρασης. Ο δημοσιογράφος συγκέντρωσε τεκμηριωμένο υλικό, μέσα από το οποίο καταγράφει την ιστορία και την σχέση της πολιτικής με την τηλεόραση.

Σχετικές ομιλίες

Επιδημίες και κοινωνίες του παρελθόντος (Ιστορική θεματική ενότητα) 03:12:39

Ιαν 27, 2021

Επιδημίες και κοινωνίες του παρελθόντος (Ιστορική θεματική ενότητα)

Μάνος Ιωάννης McNeill John R. Χατζηιωάννου Μαρία - Χριστίνα Γαρδίκα Κατερίνα Barona Vilar Josep Lluis Μπαρλαγιάννης Θανάσης Στογιαννίδης Γιάννης Τσιάμης Κωνσταντίνος Μάνδυλα-Κουσουνή Μαρία Πουλάκου - Ρεμπελάκου Έφη

Γλώσσα: Ελληνική, Ελληνική με ταυτόχρονη διερμηνεία

Πανδημία, θεμελιώδη δικαιώματα και δημοκρατία - Η πρόκληση του εμβολιασμού (Νομική θεματική ενότητα) 02:15:46

Ιαν 28, 2021

Πανδημία, θεμελιώδη δικαιώματα και δημοκρατία - Η πρόκληση του εμβολιασμού (Νομική θεματική ενότητα)

Βενιζέλος Ευάγγελος Γεραπετρίτης Γιώργος Σισιλιάνος Λίνος-Αλέξανδρος Πικραμένος Μιχάλης Μήτρου Λίλιαν Ακριβοπούλου Χριστίνα

Γλώσσα: Ελληνική, Ελληνική με ταυτόχρονη διερμηνεία

COVID-19 στην Ελλάδα: εξέλιξη της πανδημίας και απόκριση, διδάγματα για την επόμενη φάση (Ιατρική θεματική ενότητα) 02:07:37

Ιαν 29, 2021

COVID-19 στην Ελλάδα: εξέλιξη της πανδημίας και απόκριση, διδάγματα για την επόμενη φάση (Ιατρική θεματική ενότητα)

Παναγιωτόπουλος Τάκης Τσιόδρας Σωτήρης Γώγος Χαράλαμπος Πεφάνης Άγγελος Μεντής Ανδρέας Λύτρας Θεόδωρος Ακινόσογλου Καρολίνα

Γλώσσα: Ελληνική, Ελληνική με ταυτόχρονη διερμηνεία