Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Πολιτιστική Κληρονομιά & Σύγχρονη Ανάπτυξη: Ανέφικτο;

Μάντζιου Λένα, Κορρές Μανόλης

19 Μαρτίου 2025

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN VIDEO & SLIDES
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 02:34:03 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 156
ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ /

Ο όρος "πολιτιστική κληρονομιά" αφορά αξίες υλικές και άυλες, οι οποίες διασώζονται και μεταβιβάζονται από γενιά σε γενιά. Η ομιλία εστιάζει στην αρχιτεκτονική κληρονομιά, η οποία αναφέρεται σε κτίρια, αρχιτεκτονικά σύνολα ή δομικά έργα, τα οποία έχουν πολιτιστική, ιστορική, αισθητική ή κοινωνική αξία και έχουν κληροδοτηθεί από το παρελθόν στο μέλλον.

Άραγε με ποιους όρους διαφυλάσσεται η αρχιτεκτονική κληρονομιά, ειδικά όταν ο εκσυγχρονισμός και η ανάπτυξη είναι επιτακτικές ανάγκες;

Μπορεί να αναγεννηθεί ένα κατάλοιπο του παρελθόντος, χωρίς να χάσει τις αξίες του, αλλά να αποτελέσει έναν μοχλό ανάπτυξης για την αναβάθμιση της σύγχρονης ζωής;

Τι αντίκτυπο έχει μια επέμβαση σε διατηρητέο κτίριο και στο ευρύτερο περιβάλλον του;

Τα παραπάνω καίρια ερωτήματα διερευνώνται μέσω της παρουσίασης αποκαλυπτικών υλοποιημένων παραδειγμάτων. Σχολιάζοντας αντιδιαμετρικές στρατηγικές επέμβασης σε έργα αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, - από πλήρως διακριτικές σε ορατά επεμβατικές έως και εσκεμμένα προκλητικές - αναδύονται νέες δυνατότητες ανασύνθεσης του προϋπάρχοντος, διλήμματα, εντάσεις, αλλά και σκεπτικισμός.

Το ζήτημα μεταξύ διατήρησης και αλλαγής είναι μια διαδικασία ευαίσθητης εξισορρόπησης. Ειδικά σήμερα όπου οι χώροι που εκτιμώνται ως πολιτιστική κληρονομιά (και υπόκεινται σε επεμβάσεις επανάχρησης με σκοπό την παράταση του κύκλου ζωής τους) αντανακλούν τις αξίες της παρούσας κοινωνίας και των εμπλεκόμενων στη λήψη αποφάσεων, οι οποίες ενδέχεται να διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό από τις αξίες των προγενέστερων, αλλά και των μελλοντικών γενιών.

Μάντζιου Λένα Αρχιτέκτων-Μηχανικός, Καθηγήτρια, Αρχιτεκτονική Σχολή, ΕΜΠ

Διπλωματούχος Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ (1985). Διδάκτωρ ΕΜΠ (2001) με θέμα διδακτορικής διατριβής: “Μουσείο Τέχνης: Προσδιορισμός των αρχιτεκτονικών μεταβλητών που επηρεάζουν την προετοιμασία του θεατή για την επικοινωνία με το έργο τέχνης”.

Ιδρύτρια του Αρχιτεκτονικού Γραφείου Lena Mantziou Αrchitects στη Κηφισιά (1985) Έργα της έχουν διακρίσεις σε διεθνείς και πανελλήνιους αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, συμμετοχές σε διεθνείς και πανελλήνιες εκθέσεις αρχιτεκτονικού έργου, καθώς και δημοσιεύσεις σε διεθνή και ελληνικά αρχιτεκτονικά περιοδικά.

Υλοποιημένα έργα της έχουν αποσπάσει βραβεία όπως “Η εξοχική κατοικία στην ορεινή Δωρίδα” (Βραβείο Αντώνη Τρίτση 1999 & Διάκριση στα Βραβεία Αρχιτεκτονικής 2000, EIA), “Η κατοικία στη Κηφισιά” (4η Biennale Νέων Αρχιτεκτόνων, EIA, 2004 & Έπαινος Άρη Κωνσταντινίδη, στα Βραβεία Αρχιτεκτονικού Έργου, ΣΑΔΑΣ, 2005), “Bioclimatic Villas Sevene” (Βραβείο Tourism & Hospitality, 2024).

Διδάσκει μαθήματα της περιοχής των Αρχιτεκτονικών Συνθέσεων στην Αρχιτεκτονική Σχολή ΕΜΠ. Λέκτωρ (2002-2010), Επίκουρος καθηγήτρια (2010-2016), Αναπληρώτρια Καθηγήτρια (2016-2021) Πρωτοβάθμια Καθηγήτρια (2021- ).

Το ερευνητικό της έργο και η επιστημονική της δραστηριότητα αφορούν κυρίως ζητήματα Αρχιτεκτονικής, Περιβάλλοντος και Πολιτισμού. Ερευνητικές μελέτες της έχουν δημοσιευθεί σε διεθνή περιοδικά με κριτές και έχουν παρουσιαστεί σε επιστημονικά συνέδρια και ημερίδες.

Είναι συγγραφέας τριών ηλεκτρονικών βιβλίων:
Βενετσάνος, Α., & Μάντζιου, Λ. (2024). “Ναυπηγεία: Ακμή _ Επανάχρηση”, Κάλλιπος. 
Μάντζιου, Λ., & Χατζή Ροδοπούλου, Δ. (2023). ReStart _ Σύνθεση με το Προϋπάρχον, Κάλλιπος.
Μάντζιου, Λ. (2015). “Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός δημόσιου συγκροτήματος _ To Αστικό Μουσείο”, Κάλλιπος.

Είναι συνσυγραφέας και επιμελήτρια του βιβλίου “Βιοκλιματική αρχιτεκτονική στην Ελλάδα”, ERGON IV (2009).

Κορρές Μανόλης Ακαδημαϊκός - Αρχιτέκτων - Ομότιμος Καθηγητής Αρχιτεκτονικής, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1948. Σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (1972), και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πολυτεχνείο του Μονάχου (1975-77), Διδάκτωρ του Freie Universität του Βερολίνου (1991) και του ΕΜΠ (1992). Μηχανικός στα Έργα Συντήρησης Μνημείων της Ακρόπολης (1975, 1977-1979), Προϊστάμενος του Τμήματος Αναστηλώσεων στη Διεύθυνση Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού (1981), Προϊστάμενος του Έργου «Παρθενών» της Α΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων (1983-1999). Αναπληρωτής Καθηγητής (1999) και πρωτοβάθμιος Καθηγητής (2006-2015) στο ΕΜΠ. Δίδαξε αρχαία αρχιτεκτονική, ιστορική τοπογραφία, αναστήλωση, εκτός από το ΕΜΠ και στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, στα Πανεπιστήμια Pensylvania και Berkeley των ΗΠΑ, και σε πανεπιστήμια  και ερευνητικά κέντρα της Ευρώπης, της Αμερικής και της Ασίας. Έχει συμμετάσχει στη μελέτη, συντήρηση, αναστήλωση και ανάδειξη πολλών ιστορικών μνημείων σε ολόκληρη την Ελλάδα. Ειδικότερα στην Αθήνα, εργάστηκε στο Ερέχθειο, στο ιερό του Διονύσου, στο Διονυσιακό θέατρο στις νότιες παρειές της Ακρόπολης (υπεύθυνος έργου 1980-1983) και κυρίως στον Παρθενώνα (κατά το διάστημα 1983-1999 υπεύθυνος εργασιών αναστήλωσης και ανάδειξης του μνημείου). Διετέλεσε ή είναι  μέλος των Επιτροπών Συντήρησης των Μνημείων της Ακρόπολης (EΣMA), του Διονυσιακού Θεάτρου, της ακρόπολης Λίνδου, του Επικουρίου Απόλλωνος, της Υποεπιτροπής Συντήρησης των Γλυπτών του Παρθενώνα, της Επιτροπής Μαραθώνα. Υπήρξε Αντιπρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού Ανέγερσης του Μουσείου Ακρόπολης και μέλος κριτικής επιτροπής Διεθνούς Αρχιτεκτονικού Διαγωνισμού για την αποκατάσταση του ναού του Αυγούστου στο Pozzuοli της Καμπανίας, στη νότιο Ιταλία. Τακτικό μέλος του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ, 2006-). Αντεπιστέλλον μέλος του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου του Βερολίνου και  της Koldewey Gesellschaft. Χρυσό Μετάλλιο της Ακαδημίας της Ρώμης (2013), Αργυρό Μετάλλιο της Γαλλικής Ακαδημίας Αρχιτεκτονικής (1995), Χάλκινο Μετάλλιο της Ακαδημίας Αθηνών (1989), βραβείο Alexander von Humboldt (2003), Premio Internazionale di Archeologia, città di Ugento (Premio Zeus, 2006). H Ακαδημία Αθηνών τον βράβευσε για το βιβλίο του Η στέγη του Ηρωδείου και άλλες γιγάντιες γεφυρώσεις (2014). Παράσημο του Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος (1998).

Κύρια  αυτοτελή  έργα: Μελέτη Αποκαταστάσεως του Παρθενώνος, τ. 2β (Αθήνα 1989)· Οικοδομική των αρχαίων κιόνων (Αθήναι 1991)· Από την Πεντέλη στον Παρθενώνα (Αθήνα 1993)· Μελέτη Αποκαταστάσεως του Παρθενώνος (Αθήνα 1994)· Εκτέλεση, Περιεχόμενο και Αξία των Χαρτών της Αττικής του Κάουπερτ (Αθήνα 2008)· Η στέγη του Ηρωδείου και άλλες γιγάντιες γεφυρώσεις (Αθήνα 2014)· (Με Κατερίνα Τζανάκη)  Η Κοίτα της Μέσα Μάνης και η αρχιτεκτονική της. Πρόταση προστασίας και ανανεώσεως του οικισμού (Αθήνα 1976)· (Με Χ. Μπούρα και με τη συνεργασία και των Θ. Σκουλικίδη – Ν. Μπελογιάννη – Εύης Παπακωνσταντίνου – Δ. Χαραλάμπους – Κ. Ζάμπα) Μελέτη Αποκαταστάσεως του Παρθενώνα (Αθήνα 1983)· (Με Ν. Τογανίδη – Κ. Ζάμπα – Θ. Σκουλικίδη κ.ά.) Μελέτη Αποκαταστάσεως του Παρθενώνα, τ. 2α (Αθήνα 1989)· (Με C. Hadjiaslani) Die Explosion des Parthenon (Berlin 1990).

Τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών από το 2017.

Σχετικές ομιλίες