Προς μία «άρια» ιστορία της τέχνης: ο Josef Strzygowski στην Ελλάδα

Έβδομη Συνεδρία: Ο φυλετισμός στη λογοτεχνία και την τέχνη

O πολωνοαυστριακός ιστορικός τέχνης Josef Strzygowski (1862-1941) παρήγαγε ένα ογκώδες έργο στο πλαίσιο του οποίου το ζήτημα της καταγωγής του δυτικού πολιτισμού απέκτησε κεντρική σημασία. Η γενεαλογία του Strzygowski επεχείρησε να μεταθέσει το κέντρο βάρους από τη Δύση προς την Ανατολή μέσω της ανάδειξης μνημείων που είχαν στην εποχή του ελάχιστα μελετηθεί. Ο Strzygowski συνέβαλε έτσι στη συγκρότηση «εθνικών» ιστοριών τέχνης, περιοχών που βρίσκονταν εκτός του «κανόνα» της δυτικής παράδοσης. Ωστόσο αυτή η μετατόπιση συμβαδίζει στο έργο του με μια διαρκώς αυξανόμενη έμφαση προς τη σημασία μιας «άριας» φυλής ως παράγοντα δημιουργίας όλων των καίριων θεμάτων που καθόρισαν την τέχνη της Δύσης. Η παρούσα ανακοίνωση θα κινηθεί –με βάση τα δημοσιευμένα στα ελληνικά κείμενα του Strzygowski– σε δυο άξονες: από τη μια θα τοποθετήσει εντός αυτού του σχήματος ορισμένα μνημεία της Ελλάδας που μελέτησε ο Strzygowski, και από την άλλη, θα επιχειρήσει να ανιχνεύσει την πιθανή επίδραση των ιστορικών και φυλετικών του αντιλήψεων στο έργο ορισμένων Ελλήνων ιστορικών με τους οποίους βρισκόταν σε επικοινωνία.