Πρωτοβουλίες για το Τοπίο στη Λατινική Αμερική: Σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ λαών, ανάπτυξη συνεργασίας και συνδημιουργίας, καθώς και δημιουργίας ευχάριστων χώρων διαβίωσης, εργασίας και παιχνιδιού

Tο τοπίο είναι ένα κοινό όραμα, στο οποίο συγκλίνει και συνεισφέρει μια εκτεταμένη σειρά συναντήσεων. Tο ενδιαφέρον και η υποστήριξη για διεθνή συνέδρια, ιδρύματα, περιφερειακές και τοπικές πρωτοβουλίες για το τοπίο αυξάνονται ανά την υφήλιο. Έχουμε ίσως διαφορετικές προσεγγίσεις προς το τοπίο –κάθε πολιτισμός και κοινότητα αντιλαμβάνεται ενδεχομένως διαφορετικά την έννοια του τοπίου– αναμφισβήτητα όμως το τοπίο αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής μας ζωής. Ορισμένα τοπία ιδιαίτερης ιστορικής και αισθητικής αξίας προστατεύονται· όμως, επί του παρόντος, δεν υπάρχει υπέρμαχος του καθημερινού τοπίου, του κοινωνικού και φυσικού περιβάλλοντος της ζωής μας. Η ποιότητα των τοπίων της καθημερινότητάς μας διαβρώνεται συνεχώς. Συνεπώς, απαιτείται μια στρατηγική και ολιστική προσέγγιση που να παρέχει υποστήριξη στις κοινότητες ώστε να αντιμετωπίσουν αυτές τις παγκόσμιες απειλές και προκλήσεις.

H ομιλία μου, επομένως, θα εστιάσει σε δύο πρακτικές: τον ΑΚΤΙΒΙΣΜΟ: ένα μανιφέστο για την προστασία του τοπίου, καθώς και την έμπνευση που άσκησε στη ζωή μου και στην πρωτοβουλία για το τοπίο στη Λατινική Αμερική (LALI) ο Γιώργος Αναγνωστόπουλος ως πρόεδρος της IFLA και συντονιστής πολλών επιτροπών. Τον Μάρτιο του 2011, σε μια συνάντηση της IFLA και της UNESCO, αναγνωρίστηκε το αίτημα και προτάθηκε η διοργάνωση μιας διεθνούς σύμβασης για το τοπίο - International Landscape Convention (ILC), με βάση μια καινούργια στρατηγική που αναθέτει περισσότερες ευθύνες στις περιφέρειες, να προκρίνει δηλαδή την ανάπτυξη μέσω των πολιτών. H LALI είναι ένα κίνημα που κατανοεί τη φύση (τοπίο) και την ανθρωπότητα ως αναπόσπαστες έννοιες και προωθεί συνεργασίες μεταξύ διαφορετικών τομέων και επιστημονικών κλάδων, καθώς και επιπέδων διακυβέρνησης, για την εκπαίδευση και την προώθηση αλλαγών με στόχο αυτό τον μετασχηματισμό. Μέσω του ανοίγματος στην κοινωνία και των συνεργασιών, οι προσπάθειες της LALI επισημαίνουν τη σημασία και τις πολλαπλές αξίες και τα οφέλη των αγαθών του πολιτισμού και του φυσικού τοπίου για όλους. Στο πλαίσιο ακτιβισμού για το τοπίο, διοργανώνουμε εκστρατείες κατά καταστροφικών προβλημάτων όπως η κλιματική αλλαγή, η αστικοποίηση, η λειψυδρία και η απώλεια της βιοποικιλότητας. Είναι καιρός να δοκιμάσουμε και να αναπτύξουμε ιδέες, μικρές και μεγάλες, μέσα από τον σχεδιασμό του τοπίου και του άστεως, τη βίωση του χώρου, τον διάλογο, τον ακτιβισμό και την ενεργή συμμετοχή.

Tην ΠΡΑΚΤΙΚΗ: Πώς να συμφιλιώσουμε την πόλη, τη φύση και την αισθητική. Το δεύτερο μέρος της ομιλίας μου θα εστιάσει στην πρακτική (μέσω της ιδιωτικής εταιρείας μου, Grupo Verde), με αναφορά σε σημερινές πολυχρηστικές, πολυπρογραμματικές, πολυλειτουργικές κατασκευές. Έργα που τοποθετούνται στην τομή του αστικού σχεδιασμού, του τοπίου και της υποδομής. Θα καταδείξει πώς αντιμετωπίζουμε αυτά τα είδη συλλογικών παραδειγμάτων, καθώς και τις κατευθυντήριες αρχές μας· πώς το τοπίο συμβολίζει μια σύγκλιση του φυσικού κόσμου, της ανθρώπινης κοινωνίας και των ανθρώπινων αναγκών, και πώς εμείς ως αρχιτέκτονες τοπίου δεσμευόμαστε να εργαζόμαστε ολιστικά, υπερβαίνοντας τους περιορισμούς, ώστε να επανατοποθετήσουμε το τοπίο ως μοχλό και διαμορφωτή της κοινωνίας.

Όσοι είναι εξοικειωμένοι με την χωροταξία, τον σχεδιασμό και τον ακτιβισμό του τοπίου σήμερα γνωρίζουν ότι η δύναμη αυτής της πρακτικής και οι αξίες της έχουν ευρύτερο αντίκτυπο στον άνθρωπο, στα άλλα ζωικά είδη και στο περιβάλλον, καθώς και την ικανότητα να γίνουν ενεργοί παράγοντες για τη διαμόρφωση θετικών αλλαγών και την εξασφάλιση των χαρακτηριστικών των πόλεων/περιφερειών που όλοι χρειαζόμαστε: ανθεκτικότητα, βιωσιμότητα, ειρήνη, κατοικησιμότητα, κάλλος και δικαιοσύνη.

(Σημείωμα της ομιλήτριας)