Πετροπούλου Ιωάννα
Γαραντούδης Ευριπίδης
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
07/03/2019
Διάρκεια
01:02:00
Εκδήλωση
Ιστορία και Λογοτεχνία. Μια σχέση αμφίθυμη και συμπληρωματική
Χώρος
Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων
Διοργάνωση
Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου (ΚΙΚΠΕ)
Αθήνα 2018 – Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου του δήμου Αθηναίων
Κατηγορία
Ιστορία, Λογοτεχνία
Ετικέτες
ιστορία, λογοτεχνία, μικρασιατική καταστροφή, προφορική ιστορία, Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών, αφήγηση, Αριστερά, Κατοχή, εμφύλιος, Γιώργος Σεφέρης, καταγωγή, πατρίδα, πρόσφυγας, ποίηση
Στο πλαίσιο της διοργάνωσης Αθήνα 2018 Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου του δήμου Αθηναίων, μια διεθνή διάκριση που έλαβε ο δήμος από την UNESCO, το ΚΙΚΠΕ οργανώνει μια σειρά επιμορφωτικών διαλέξεων με θέμα Ιστορία και Λογοτεχνία. Μια σχέση αμφίθυμη και συμπληρωματική. Η ιστοριογραφία εμπνέεται από ένα «ευγενές όνειρο» να εξιστορήσει με αντικειμενικότητα τα γεγονότα όπως ακριβώς συνέβησαν και να τα ερμηνεύσει. Η λογοτεχνία ενδιαφέρεται πρωτίστως να υψώσει στη σφαίρα του μύθου (ή και να απομυθοποιήσει) το ιστορικό γεγονός και να εξάρει τις ηθικές δυνάμεις που το στήριξαν. Σκοπός λοιπόν της Ιστορίας είναι το αληθεύεσθαι, ενώ της λογοτεχνίας η συγκίνηση και ο αναστοχασμός.
Το πρόγραμμα του ΚΙΚΠΕ περιλαμβάνει έξι εκδηλώσεις που κάθε μία θα περιλαμβάνει δύο εισηγήσεις: μία ιστορική και μία φιλολογική. Εισηγητές θα είναι ιστορικοί και φιλόλογοι από πανεπιστημιακά ιδρύματα και ερευνητικά κέντρα της χώρας. Οι ιστορικοί θα παρουσιάσουν σημαντικές στιγμές της νεοελληνικής ιστορίας και οι φιλόλογοι εμβληματικά λογοτεχνικά έργα της εποχής.
Ιστορία και Λογοτεχνία. Μια σχέση αμφίθυμη και συμπληρωματική - 3η εκδήλωση
Ιωάννα Πετροπούλου, Ιστορικός
Μικρασιατική Καταστροφή. H προφορική κληρονομιά: από το ιστορικό συμβάν στην
πολιτική οικειοποίηση
Η «νέα» προφορική ιστορία που εμφανίστηκε αιφνίδια στη Μεταπολίτευση, έχει στην πραγματικότητα πίσω της μακρά προϊστορία. Από τις μεμονωμένες ατομικές εξωθεσμικές προσπάθειες πριν το 1922, η αφήγηση της ήττας θα ενεργοποιηθεί μετά την τραγωδία της Εξόδου (Αθηνά Γαϊτάνου Γιαννιού). Θα αποκτήσει λίγο αργότερα χαρακτήρα συλλογικό, επιστημονικό, και θα λάβει υπόσταση το 1930 με την ίδρυση του ΚΜΣ (Μέλπω Μερλιέ). Μεταπολεμικά, στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα, οι αφηγήσεις των μαρτύρων θα πολιτικοποιηθούν από την Αριστερά με τον Κοινό Λόγο στο τρισυπόστατο σχήμα Μικρασία – Κατοχή - Εμφύλιος (Έλλη Παπαδημητρίου).
Ευριπίδης Γαραντούδης, Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών
Ο ποιητής Γιώργος Σεφέρης και το μικρασιατικό βίωμά του
Στόχος της διάλεξης είναι η περιδιάβαση και ο σχολιασμός ποιητικών και ημερολογιακών κειμένων του Γιώργου Σεφέρη που έχουν ως άξονά τους, φανερό ή κρυπτικό, το μικρασιατικό βίωμά του: την καταγωγή του από τη Σμύρνη, τις καλοκαιρινές διακοπές του στη Σκάλα της Σμύρνης, την απώλεια της πατρίδας εξαιτίας της Μικρασιατικής Καταστροφής, το ισόβιο και ανεπούλωτο βίωμα του πρόσφυγα. Το ποιητικό έργο του Σεφέρη που κυρίως θα σχολιαστεί είναι το Μυθιστόρημα. Δευτερευόντως θα γίνει αναφορά και σε άλλα ποιητικά κείμενά του.
Η Ιωάννα Πετροπούλου σπούδασε γαλλική φιλολογία στο ΕΚΠΑ και ελληνική ιστορία στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης, με καθηγητή τον Κ.Θ. Δημαρά (1973-1976). Από το 1977 έως το 2010 εργάστηκε ως επιστημονική ερευνήτρια στο Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών - Ίδρυμα Μέλπως και Οκταβίου Μερλιέ. Οι δημοσιευμένες εργασίες της επικεντρώνονται στην πνευματική παραγωγή των ελληνόφωνων και τουρκόφωνων χριστιανών ορθοδόξων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας του 19ου αιώνα.
Δημοσιεύσεις (επιλογή): στον συλλογικό τόμο Π.Σ. Δέλτα. Σύγχρονες προσεγγίσεις στο έργο της άρθρο: «Από τον παροικιακό ελληνισμό στην εθνική συνείδηση Η Π.Σ. Δέλτα και το Μικρασιατικό ζήτημα» (2006). Η Σμύρνη των βιβλίων. Συγγραφείς, μεταφραστές, εκδότες, τυπογράφοι (2020). Έλλη Παπαδημητρίου, μια γυναίκα του εικοστού αιώνα. Ο κανόνας και η παράβαση (βιογραφία /2022). «Έρως, οδύνη , ιστορία. Μια συγγραφέας γεννιέται» Επίμετρο στο Παραμύθι χωρίς όνομα, σειρά «Παλαιά κείμενα ,νέες αναγνώσεις», Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης /υπό έκδοση (2024).
Ιoanna Petropoulos
Historian. Researcher at the Center for Asia Minor Studies (1977-2010). Publications (selection): in the collective volume "P.S.Delta. Contemporary approaches to her work" article: "From parochial Hellenism to national consciousness. P.S. Delta and the Asia Minor issue" (2006). "The Smyrna of books. Writers, translators. publishers, printers" (2020). "Elli Papadimitriou, a woman of the twentieth century. The rule and the transgression". (biography / 2022). "Love, pain, history. A writer is born" Epimeter to the Fairytale without a name, series "Old texts, new readings", University Press of Crete / under publication (2024).
Ο Ευριπίδης Γαραντούδης γεννήθηκε στην Καβάλα το 1964 και είναι Καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Επίσης τα τελευταία 11 χρόνια εργάζεται ως συμβασιούχος καθηγητής στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο.
Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα καλύπτουν την ελληνική λογοτεχνία, ιδίως την ποίηση, από τις αρχές του 19ου αιώνα μέχρι τις μέρες μας. Έχει γράψει ή επιμεληθεί 23 βιβλία με θέματα του γνωστικού αντικειμένου του. Οι μελέτες του σε περιοδικά, εφημερίδες και συλλογικούς τόμους ανέρχονται σε περίπου 230. Έχει συμμετάσχει σε 50 επιστημονικά συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και σε 11 ερευνητικά προγράμματα στην Ελλάδα με την ιδιότητα του επιστημονικού υπευθύνου ή του ερευνητή. Έχει δημοσιεύσει, επίσης, δύο ποιητικά βιβλία. Βασικά βιβλία του: Πολύτροπος αρμονία. Mετρική και ποιητική του Kάλβου. Hράκλειο, Πανεπιστημιακές εκδόσεις Kρήτης – Στέγη Kαλών Tεχνών και Γραμμάτων 1995. Oι Eπτανήσιοι και ο Σολωμός. Όψεις μιας σύνθετης σχέσης (1820-1950), Aθήνα, Eκδόσεις Kαστανιώτη 2001. Γιώργος Χειμωνάς, Πεζογραφήματα, Εισαγωγή-Επιμέλεια-Χρονολόγιο [βίου και έργου]: Ευριπίδης Γαραντούδης, Αθήνα, Εκδόσεις Καστανιώτης 2005. Ο Παλαμάς από τη σημερινή σκοπιά. Όψεις της ποίησής του και της σύγχρονης πρόσληψής της, Αθήνα, Καστανιώτης 2005. Από τον μοντερνισμό στη σύγχρονη ποίηση (1930-2006), Αθήνα, Εκδόσεις Καστανιώτη 2007. Η ελληνική ποίηση του 20ού αιώνα. Μια συγχρονική ανθολογία, Επιμέλεια-ανθολόγηση Ευριπίδης Γαραντούδης, Αθήνα, Μεταίχμιο 2008. Έλληνες ποιητές του μεταιχμίου (1880-1930). Ερμηνευτικές και γραμματολογικές (ανα)θεωρήσεις, Αθήνα, Εκδόσεις Καστανιώτη 2012.
