Σαρηγιάννης Γεώργιος
Γλώσσα
Ελληνική
Ημερομηνία
16/01/2016
Διάρκεια
00:19:18
Εκδήλωση
Ε΄ Συνέδριο Ιστορίας της Τέχνης: Ζητήματα ιστορίας, μεθοδολογίας, ιστοριογραφίας
Χώρος
Μουσείο Μπενάκη (κτήριο οδού Πειραιώς)
Διοργάνωση
Εταιρεία Ελλήνων Ιστορικών Τέχνης (Ε.Ε.Ι.Τ)
Μουσείο Μπενάκη
Κατηγορία
Τέχνες / Πολιτισμός
Ετικέτες
σοσιαλιστικός ρεαλισμός, ρεαλισμός, κοινωνικός ρόλος της τέχνης, Νέα Αντικειμενικότητα
H ανακοίνωση αυτή έγινε στο πλαίσιο του Ε΄ Συνεδρίου Ιστορίας της Τέχνης με γενικό τίτλο «Ζητήματα ιστορίας, μεθοδολογίας, ιστοριογραφίας», που διοργάνωσαν η Εταιρεία Ελλήνων Ιστορικών Τέχνης (Ε.Ε.Ι.Τ.) σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη από τις 15 έως τις 17 Ιανουαρίου 2016.
Σοσιαλιστικός ρεαλισμός ή απλά ρεαλισμός; Το κοινωνικό περιεχόμενο της τέχνης και η σωστή ή λαθεμένη χρήση σχετικών όρων
Σημείωμα του ομιλητή
Για τον κοινωνικό ρόλο της Τέχνης έχουν διατυπωθεί πλήθος από απόψεις, οι οποίες σε συνδυασμό με όρους -θα λέγαμε απλουστευτικά- «τεχνοτροπιών» δημιουργούν ένα πλέγμα εννοιών για τις οποίες έχει γίνει πάρα πολύ συζήτηση. Νατουραλισμός, Ρεαλισμός, Σοσιαλιστικός Ρεαλισμός, Ανεικονική Τέχνη και άλλα από την μια, και έννοιες όπως Στρατευμένη Τέχνη, Αrs Gratia Αrtis, Neue Sachlichkeit, Τέχνη-Κοινωνικό Εργαλείο, και άλλες από την άλλη διαμορφώνουν ένα σύνθετο πεδίο έρευνας που διευκρινίζεται μέσα από την Πολιτική Ιστορία, την Ιστορία της Τέχνης και την Κοινωνική Ιστορία όπως διαμορφώνονται στην εξέλιξη της Ανθρωπότητας.
Goya, Daumier, Kolwitz, Τάσσος, Κινδύνη, Κατράκη, Βασιλείου, αλλά και ένα πλήθος που θεωρούνται εκφραστές του σοσιαλιστικού ρεαλισμού σχεδιάζοντας τον κλασσικό εργάτη με την σημαία ή τον Λένιν σε οποιαδήποτε στιγμή της ζωής του, έχουν δημιουργήσει περισσότερο σύγχυση παρά αποσαφήνηση των όρων. Τί σημαίνει όμως αυτό; Ποιά είναι η επαναστάτρια Kaethe Kollwitz και ποιός ο αυλικός Goya; Και εδώ έρχονται μιά σειρά ερωτήματα που αφορούν την σύγχρονη εποχή: Τί είναι «σοσιαλιστικός ρεαλισμός»; ποιά είναι η Neue Saechlichkeit; Και τι «ρεαλισμός»;
Στην ανακοίνωση αυτή, θα αναλυθεί ότι ο όρος «σοσιαλιστικός ρεαλισμός» είναι περιωρισμένης εμβέλειας και είναι αρκετός ο όρος «ρεαλισμός» που καλύπτει στην Ιστορία της Τέχνης από τις σπηλαιογραφίες και τα ψηφιδωτά της Ραβέννας, τον Γκόγια και τον Ντωμιέ, μέχρι την Καίτε Κόλβιτς και τον Τάσσο, την Κινδύνη, τον Σικελιώτη… Από την άλλη πλευρά θα αναλυθεί το γιατί ο προβαλλόμενος ως «σοσιαλιστικός ρεαλισμός» στην εικαστική περιοχή (στην λογοτεχνία δεν έχουμε προβλήματα) δεν είναι αυτό που προβάλλεται, και θα εξηγηθεί το γιατί.
Είναι αναμφισβήτητο γεγονός, ότι γιά πολλούς οι θεωρητικές θέσεις δεν είναι παράλληλες με το καλλιτεχνικό έργο, έχουμε έτσι πολλά παραδείγματα δημιουργών, οι οποίοι μπορεί να μην αποδέχονται τον όρο ρεαλισμό (με κοινωνικό περιεχόμενο, είτε τον ονομάζουμε «σοσιαλιστικό ρεαλισμό» είτε «Νέα Αντικειμενικότητα» είτε αλλιώς) αλλά τα έργα τους να εντάσσονται σ’ αυτήν την κατεύθυνση. Φυσικά ισχύει και το αντίστροφο, να ισχυρίζονται ότι ασκούν ρεαλισμό με κοινωνικό περιεχόμενο, όμως τα έργα τους να μην έχουν καμμία σχέση με τον ρεαλισμό, ούτε στην μορφή (συνήθως πρόκειται για καθαρά νατουραλιστικά έργα) αλλά πολλές φορές ούτε και στο περιεχόμενο.
Το πρόβλημα σε τέτοιες περιπτώσεις είναι η καθιέρωση από την Εξουσία ενός προτύπου Τέχνης σε εσφαλμένη βάση. Βαρύ και δύσκολο το πρόβλημα της Εξουσίας. Η Ιστορία όμως έχει τους δικούς της κανόνες και αν πολλές φορές κάνουμε το αντίθετο από εκείνο που πρέπει, και το συνειδητοποιούμε πολύ αργά, η Ιστορία είναι αμείλικτη και αργά ή γρήγορα βάζει τον καθένα στην θέση μας, είτε μας αρέσει, είτε όχι.
Ο αρχιτέκτονας Γεώργιος Μ. Σαρηγιάννης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1940.
Σπουδές: Ε.Μ.Πολυτεχνείο, Δίπλωμα Αρχιτέκτονα -Μηχανικού (1963), Μεταπτυχιακές σπουδές στο Technische Universität Wien (1966-67), Διδάκτωρ ΕΜΠ (1971), Υφηγητής ΕΜΠ (1983).
Ακαδημαϊκή σταδιοδρομία: Βοηθός στην Έδρα Πολεοδομίας (1965), Επιμελητής (1973), Λέκτορας (1982), Επίκουρος καθηγητής (1983), Αναπληρωτής καθηγητής (1985), Καθηγητής στην Σχολή Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ (1994 – 2007). Από το 2008 είναι ομότιμος καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.
Ακαδημαϊκές διοικητικές θέσεις: Διευθυντής Τομέα Πολεοδομίας της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ (1989-1991 & 1995-1996), Αναπληρωτής Πρόεδρος Τμήματος Αρχιτεκτόνων (1991-1992), Διευθυντής του Σπουδαστηρίου Πολεοδομικών Ερευνών (1994-2007), Αναπληρωτής (2003-2005) και στη συνέχεια Διευθυντής Σπουδών Μεταπτυχιακού Προγράμματος Πολεοδομίας και Χωροταξίας στο ΕΜΠ (2005 – 2007).
Βιβλία: «Πολεοδομικά δυναμικά πεδία» (1971, διδακτορική διατριβή), «Έννοια και λειτουργία της πόλης» (1977), «Η γένεση και συγκρότηση της Σουλιώτικης Ομοσπονδίας (1981), «Εισαγωγή στη Ιστορία και Θεωρία της πόλης» (1985), «Η πρωταρχική Αστικοποίηση στον αρχαίο ελλαδικό χώρο της 2ης π.Χ. χιλιετίας» (1993, Υφηγεσία), «Αθήνα 1830-2000, εξέλιξη, πολεοδομία, μεταφορές» (2000), «Ιστορία του Αγίου Ιωάννη Ρέντη» (σε συνεργασία 2002), «Η αρχαία πόλη» (2011), «Η βυζαντινή πόλη και πολεοδομία» (υπό έκδοση).
Συμμετοχή σε ερευνητικά προγράμματα: Πελοπόννησος (1966), Καλαμάτα (1969), Πολεοδομικά πρότυπα (1977), Παρόδιες χρήσεις στο κύριο οδικό δίκτυο (1997) Ανάπτυξη του δικτύου τραμ στην Αθήνα και προτάσεις νέων γραμμών (2004).
Ο καθηγητής Γ. Μ. Σαρηγιάννης έχει δημοσιεύσει πάνω από 200 επιστημονικές έρευνες και 400 άρθρα σε θέματα πολεοδομίας, μεταφορών, προστασίας περιβάλλοντος, γενικής ιστορίας και ιστορίας της πόλης και της πολεοδομίας, παιδείας, πολεοδομικής ιστορίας και σύγχρονων πολεοδομικών προβλημάτων της Αθήνας, κ.ά., και έχει μετάσχει με ανακοινώσεις σε πάνω από 40 ελληνικά και διεθνή Συνέδρια με αντίστοιχα θέματα. Είναι μέλος σε πλήθος επιστημονικών και πολιτιστικών σωματείων και διετέλεσε Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής αποκατάστασης του μεσαιωνικού οικισμού Αναβάτου Χίου (1999-2003) και μέλος της ISΟCARP, της Österreichische Geselschaft fur Raumforschung und Raumplanung, του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος (1989-1992), της Ομάδας Εμπειρογνωμόνων για την χάραξη δικτύου τραμ στην Αθήνα (2003-2005) και της Συντακτικής Επιτροπής του περιοδικού του ΣΑΔΑΣ «Αρχιτέκτονες» (2001-2006).
