Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Συγκεκριμένη μεταφυσική

Cacciari Massimo, Πρελορέντζος Γιάννης, Neri Francesco

4 Απριλίου 2024

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 01:11:31 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 259
Ομιλητές
Cacciari Massimo
Πρελορέντζος Γιάννης
Neri Francesco

Γλώσσα
Ελληνική (πρωτότυπη εκφορά και παράλληλη μετάφραση)

Ημερομηνία
04/04/2024

Διάρκεια
01:11:31

Εκδήλωση
Συγκεκριμένη μεταφυσική

Χώρος
Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών

Διοργάνωση
Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών
Τμήμα Φιλοσοφίας - Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Κατηγορία
Φιλοσοφία

Ετικέτες
μεταφυσική, φυσική, συγκεκριμένη μεταφυσική, φιλοσοφικός στοχασμός, φιλοσοφία, επιστήμη

Το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών και το Τμήμα Φιλοσοφίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών διοργάνωσαν τη διάλεξη του φιλοσόφου Massimo Cacciari με τίτλο Συγκεκριμένη μεταφυσική την Πέμπτη 4 Απριλίου ατο Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο.

Συνομιλεί μαζί του ο Ιωάννης Πρελορέντζος, καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Φιλοσοφίας στο Τμήμα Φιλοσοφίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Η λέξη μεταφυσική συχνά προκαλεί, σε όσους την προσεγγίζουν, ένα διπλό αποτέλεσμα έλξης και απώθησης ταυτόχρονα. Βασικό θέμα του φιλοσοφικού στοχασμού από τις απαρχές του, η μεταφυσική εξακολουθεί να διαδραματίζει κεντρικό ρόλο και στη σύγχρονη φιλοσοφία. Δεν πρόκειται, ωστόσο, απλώς για “εικασίες” σχετικά με μια μη ορατή πραγματικότητα, η ύπαρξη της οποίας μόνο υποτίθεται και δεν μπορεί να επαληθευτεί, αλλά για την αναζήτηση των στενών δεσμών που συνδέουν αυτή την πραγματικότητα με τη σφαίρα του φαινομενικού κόσμου, δηλαδή με τη Φύση. Αυτή είναι η πρόθεση της έρευνας σχετικά με τη “συγκεκριμένη μεταφυσική” που διεξάγει ο Massimo Cacciari: μια προσπάθεια να ανατρέξει στα νήματα της κλασικής φιλοσοφίας και στα συστήματα του σύγχρονου ορθολογισμού για να ανακαλύψει εκ νέου πώς η φυσική και η μεταφυσική ήταν πάντοτε στενά συνυφασμένες στον ανθρώπινο στοχασμό. Αυτό που προκύπτει είναι ένα ιστορικο-θεωρητικό πλαίσιο που αποκαλύπτει τη λεπτή πλέξη που συνδέει το ον ως παρατηρήσιμο και προσδιορίσιμο με το υπόβαθρο της προέλευσής του και το απρόβλεπτο μέλλον του, τον φαινομενικό κόσμο με την υπεραισθητή διάσταση. Αυτή η σχέση ανάμεσα στην ενόραση (θεωρία) του προτύπου και στη συγκεκριμένη εκδήλωσή του στον κόσμο, μεταξύ αιωνιότητας και προσωρινότητας, αποτελεί το αντικείμενο αυτής της έρευνας, μέσα από την οποία το υποκείμενο που ξεκινά να τη διερευνήσει προσεγγίζει τελικά τη γνώση του εαυτού του. Στην έννοια της συγκεκριμένης μεταφυσικής, που διατυπώθηκε από τον Pavel Florensky, επιστήμονα, φιλόσοφο και θεολόγο, συναντώνται η φιλοσοφία και η επιστήμη, οι οποίες μαζί μπορούν να εκφράσουν, με διακριτές και αδιαχώριστες μορφές, την ακεραιότητα και το ανεξάντλητο της ζωής του όντος. Από αυτό απορρέει η δυνατότητα κατασκευής μιας σκέψης που είναι ανοιχτή στην ικανότητα να κατανοεί ό,τι υπερβαίνει το άμεσο ον, χωρίς να αποτελεί κατ’ ανάγκη μια απλή εξήγηση επιστημονικών θεωριών ή να αναφέρεται σε μια θρησκευτική πίστη ή σε παράλογα επιχειρήματα.

Στην ανάρτηση αυτή, οι ομιλίες δημοσιεύονται στην ελληνική γλώσσα (πρωτότυπη εκφορά και παράλληλη μετάφραση). Αν θέλετε να παρακολουθήσετε την εκδήλωση με τις ομιλίες δημοσιευμένες στην ιταλική γλώσσα, πατήστε εδώ.

Cacciari Massimo Φιλόσοφος - Oμότιμος Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Vita-Salute San Raffaele του Μιλάνο
Πρελορέντζος Γιάννης Καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Φιλοσοφίας, ΕΚΠΑ

Ο Γιάννης Πρελορέντζος, αριστούχος απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (1985) και διδάκτωρ φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου της Σορβόννης Paris-IV (1992), υπήρξε καθηγητής νεότερης και σύγχρονης φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, όπου δίδασκε από το 2000, και κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής από τον Δεκέμβριο του 2017 έως τα μέσα Οκτωβρίου του 2019. Είχε διδάξει προηγουμένως στο Πανεπιστήμιο Πατρών, υπήρξε επισκέπτης καθηγητής του Πανεπιστημίου Paris 1 – Panthéon-Sorbonne, και διδάσκει στο Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Φιλοσοφία» (κατεύθυνση «Ιστορία της φιλοσοφίας») του Τομέα (του Τμήματος πλέον) Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, από το εαρινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2015-2016 μέχρι σήμερα. Έχει δημοσιεύσει μακρά σειρά μελετών, κυρίως στα ελληνικά και στα γαλλικά, για τον Descartes, τον Spinoza και τον Bergson και, δευτερευόντως, για πτυχές της φιλοσοφίας και/ή του έργου των Hobbes, Malebranche, Rousseau, Condorcet, Kant, Vladimir Jankélévitch, Sartre, Merleau-Ponty, Lévinas, Éric Weil, Gilles Deleuze, Jacques Bouveresse, Frédéric Worms, Chantal Jaquet, Philippe Sabot, Gilbert Romeyer Dherbey, Κορνήλιου Καστοριάδη, Κώστα Παπαϊωάννου, Ευάγγελου Μουτσόπουλου και Κωστή Παπαγιώργη. Τα πιο πρόσφατα πονήματά του τιτλοφορούνται Για τον σκωτικό Διαφωτισμό (2019) και Φιλοσοφία και λογοτεχνία στη Γαλλία 1930-1960 (2016). Έχει επίσης μεταφράσει και σχολιάσει στα γαλλικά τα κεντρικά βιβλία της Πολιτείας του Πλάτωνος και στα ελληνικά Τα πάθη της ψυχής του Descartes, τη Δημιουργική εξέλιξη του Bergson, τον Μπερξονισμό του Deleuze, τη μελέτη του Philippe Sabot, Φιλοσοφία και λογοτεχνία. Προσεγγίσεις και διακυβεύματα ενός ζητήματος και τις νουβέλες του Benjamin Constant (Αδόλφος. Το κόκκινο τετράδιο. Σεσίλ). Ιππότης του Τάγματος του Ακαδημαϊκού Φοίνικα της Γαλλικής Δημοκρατίας (2015).

Βασικά ερευνητικά ενδιαφέροντα

  • το φιλοσοφικό έργο του Descartes, του Spinoza, του Rousseau, του Bergson, του Sartre, του Merleau-Ponty, του Deleuze και του Vladimir Jankélévitch∙
  • οι θεωρίες περί παθών (της ψυχής) στη νεότερη φιλοσοφία και οι θεωρίες των συναισθημάτων και των συγκινήσεων (émotions/emotions) από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τα μέσα του εικοστού αιώνα∙
  • η φιλοσοφία στη Γαλλία στον εικοστό αιώνα –και μέχρι τις μέρες μας– και, δευτερευόντως, στον δέκατο ένατο αιώνα∙
  • οι σχέσεις της φιλοσοφίας με τη λογοτεχνία και, δευτερευόντως, με τις επιστήμες και τις τέχνες.
Neri Francesco Διευθυντής, Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών

Σχετικές ομιλίες