Bodossaki Lectures on Demand
ΙΔΡΥΜΑ ΜΠΟΔΟΣΑΚΗ

Τα προβλήματα ενός ιστορικού κατά τη σύνταξη μια βιογραφίας για τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο

Λούκος Χρήστος

2 Νοεμβρίου 2019

ΟΜΙΛΙΕΣ
EXIT FULL SCREEN
ΔΙΑΡΚΕΙΑ 00:25:55 ΠΡΟΒΟΛΕΣ 451

Η ιστορική βιογραφία, ένας από τους πιο δύσκολους τρόπους για να γράψεις Ιστορία.
Jacques le Goff

Η βιογραφία και η αυτοβιογραφία, αφηγήσεις-καταγραφές της ζωής και της προσωπικότητας ενός ατόμου, ταυτίζονταν κάποτε με την εξύμνηση φωτισμένων ηγεμόνων και την τόνωση της εθνικής αίγλης.

Συχνά ήταν επιφανειακές, με χαρακτήρα ανεκδοτολογικό, επικεντρωμένες «στο γεγονός» εις βάρος κοινωνικών και οικονομικών αναλύσεων· η δε σχολή των Annales τις έθετε εκτός σοβαρής ιστοριογραφίας.

Στις μέρες μας, η βιογραφία και η αυτοβιογραφία έχουν επιστρέψει διεκδικώντας αναγνώριση και συμμετοχή στην ανανέωση της ιστοριογραφίας.

Με ποιους τρόπους και με ποιους όρους και προϋποθέσεις επανακάμπτουν στην ελληνική ιστοριογραφία και πώς την επηρεάζουν; Θα μπορούσαν, άραγε, τα είδη των προσωπικών εξιστορήσεων να συνδέσουν τον ατομικό βίο με τη συλλογική συμπεριφορά; Αν οι βιογραφίες αποτελούν ιστοριογραφικό υλικό, αν το άτομο συμμετέχει στη γέννηση της Μεγάλης Ιστορίας, αν έχουν οι μικρές προσωπικές ιστορίες να προσφέρουν στην προσέγγιση των κοινωνικών δομών και του συλλογικού, είναι μερικά από τα ερωτήματα που επιχειρεί να απαντήσει το Επιστημονικό Συμπόσιο που διοργάνωσε η Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας της Σχολής Μωραΐτη.

Και ακόμα, ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες κάθε βιογραφικού είδους, σε τι αποσκοπούν οι συγγραφείς τους και ποια η συνεισφορά των έργων τους στην ιστοριογραφία σε όλους τους τομείς – στην κοινωνική και την οικονομική ιστορία, την ιστορία της τέχνης και του πολιτισμού, στην πολιτική.

Τα προβλήματα ενός ιστορικού κατά τη σύνταξη μια βιογραφίας για τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο

Για τον ιστορικό τουλάχιστον, η βιογραφία δεν αποτελεί εξαίρεση για την τήρηση των κανόνων ιστορικής γραφής. Και εδώ διαφέρει από άλλους βιογράφους. Επειδή ο Α. Μαυροκορδάτος χρησιμοποιήθηκε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον αγωνιστή για ιδεολογικές και πολιτικές διεκδικήσεις του εκάστοτε παρόντος, απαιτείται προσοχή στη χρήση της υπάρχουσας βιβλιογραφίας. Με την καταφυγή επομένως σε πρωτογενές αρχειακό υλικό, ανέκδοτο και δημοσιευμένο, και σε νέες υποθέσεις έρευνας, ίσως επιτευχθεί μια πιο ισορροπημένη εικόνα της ζωής και δράσης του Μαυροκορδάτου, ενταγμένου φυσικά στο ιστορικό πλαίσιο της εποχής του. Προς αυτή την κατεύθυνση δίνονται ενδεικτικά παραδείγματα.

Λούκος Χρήστος Ιστορικός - Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης

Ο Χρήστος Λούκος γεννήθηκε στην Αθήνα το 1944. Το 1967 αποφοίτησε από το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 1974-1992 ήταν ερευνητής στο Κέντρο Ερεύνης της Ιστορίας του Νεωτέρου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών. Έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι (1982-1985). Το 1984 έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα στην Ιστορία από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1992 εκλέχθηκε Αναπληρωτής Καθηγητής και το 1996 Καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Στο Πανεπιστήμιο Κρήτης δίδαξε, σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο, την Επανάσταση του 1821, την Καποδιστριακή περίοδο, κοινωνικά προβλήματα των νεοελληνικών πόλεων, άλλα ζητήματα της ιστορίας του ελληνικού κράτους, ιστορία της ελληνικής τυπογραφίας, καθώς και Εισαγωγή στην ιστορία της Λατινικής Αμερικής.

Είναι ιδρυτικό και ενεργό μέλος της Εταιρείας Μελέτης Νέου Ελληνισμού, η οποία, μεταξύ άλλων, εκδίδει το ιστορικό περιοδικό Μνήμων.

Από το 1994-2006 διεύθυνε το πρόγραμμα "Η πόλη στους νεότερους χρόνους" στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών, όπου μεταξύ των άλλων δημιουργήθηκαν βάσεις δεδομένων για την Ερμούπολη και για άλλες ελληνικές πόλεις (βλ. cities.ims.forth.gr). Είχε τη γενική εποπτεία της ταξινόμησης του Δημοτικού Αρχείου της Ερμούπολης και των δημοτικών-κοινοτικών αρχείων: Άνω Σύρου, Κέας, Αμοργού, Βιλίων, Αιγίου, Σύμης, Οινουσσών και Σαντορίνης.

Από το 2012 είναι Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Σχετικές ομιλίες