Τεχνητή Νοημοσύνη και Μετάφραση: Η κατάσταση των πραγμάτων

Στο πλαίσιο των εορτασμών της Παγκόσμιας Ημέρας Μετάφρασης, το Κέντρο Εκπαίδευσης Μεταφραστών meta|φραση και η Πανελλήνια Ένωση Μεταφραστών (ΠΕΜ) συνδιοργάνωσαν εκδήλωση στο αμφιθέατρο του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, την Παρασκευή 27 Σεπτεμβρίου 2024.

Με αφορμή το θέμα που όρισε η Διεθνής Ομοσπονδία Μεταφραστικών Ενώσεων (FIT) για τον φετινό εορτασμό, η εκδήλωση θα έχει ως θέμα την ανάδειξη και την προστασία της τέχνης της μετάφρασης, αλλά και των επαγγελματιών που την ασκούν.

Η εκδήλωση απευθύνεται σε μεταφραστές, επιμελητές και διορθωτές, υποτιτλιστές, διερμηνείς, γλωσσολόγους, φιλολόγους, καθηγητές ξένων γλωσσών, εκπαιδευόμενους μεταφραστές και φοιτητές.

Την εκδήλωση ανοίγουν με τον χαιρετισμό τους:
• ο κ. Γιωργανδρέας Ζάννος, διευθυντής και νομικός σύμβουλος του Οργανισμού Συλλογικής διαχείρισης Έργων του Λόγου (ΟΣΔΕΛ).
• Η κα. Μάγια Φουριώτη, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Μεταφραστών (ΠΕΜ).

Η εκδήλωση συνεχίζεται με την ομιλία του Βασίλη Μπαμπούρη, διευθυντή σπουδών του Κέντρου Εκπαίδευσης Μεταφραστών meta|φραση, με θέμα: «Τεχνητή Νοημοσύνη και Μετάφραση: Η κατάσταση των πραγμάτων». Στην ομιλία του, ο κ. Μπαμπούρης κάνει μια αναδρομή στα 2 χρόνια που μεσολάβησαν από τη διάθεση στο κοινό του ChatGPT 3.5, με σκοπό να περιγράψει την επίδραση που είχε η ΤΝ στη διαδικασία και το επάγγελμα της μετάφρασης. Στόχος της ομιλίας είναι να διατυπωθούν προβληματισμοί αλλά και να δοθούν απαντήσεις σε θέματα όπως τα ακόλουθα:

• Είναι παραπλανητικός ο όρος Τεχνητή Νοημοσύνη;
• Ποιους μύθους διαιωνίζει η συζήτηση για την ΤΝ, όπως αυτή διεξάγεται στις μέρες μας;
• Τι σημαίνει η επέλαση της ΤΝ για τη δημιουργική βιομηχανία;
• Πώς αναμένεται να επηρεάσει η ΤΝ την αναζήτηση πληροφοριών στον παγκόσμιο ιστό και, κατ’ επέκταση, τη φύση του διαδικτύου;
• Είναι ο ντόρος για τα συστήματα μετάφρασης μέσω ΤΝ ευθέως ανάλογος των δυνατοτήτων τους; Και ποιος τον συντηρεί;
• Ποιες τάσεις δημιούργησε στη μεταφραστική αγορά η εμφάνιση των συστημάτων GPT;
• Ποια ήταν μέχρι τώρα η αντίδραση των επαγγελματικών ενώσεων; Και ποια θα έπρεπε να είναι;
• Μπορεί ο μεμονωμένος μεταφραστής να επωφεληθεί από τη χρήση των συστημάτων μετάφρασης μέσω ΤΝ;
• Μπορεί να μεταφραστεί η λογοτεχνία με συστήματα μετάφρασης μέσω ΤΝ;
• Έχει νόημα να βοηθάμε στην εκπαίδευση των μεγάλων γλωσσικών μοντέλων;
• Πώς θα έπρεπε να επηρεάσει η ΤΝ την εκπαίδευση μεταφραστών;
• Μπορούμε να προστατεύσουμε τον ρόλο του ανθρώπου στα πεδία που θα αναπτυχθεί η ΤΝ;

Η εκδήλωση κλείνει με μια στρογγυλή τράπεζα που θέτει ένα σημαντικό ερώτημα: «Πώς μπορούμε να προστατεύσουμε και να αναδείξουμε την τέχνη της μετάφρασης;». Η Κωνσταντίνα Τριανταφυλλοπούλου, διευθύντρια σπουδών του Κέντρου Εκπαίδευσης Μεταφραστών meta|φραση, συζητά τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε αφενός να προστατεύσουμε τη μετάφραση και τους μεταφραστές στο γοργά μεταβαλλόμενο επαγγελματικό τοπίο των ημερών μας και αφετέρου να αναδείξουμε την αξία της ως τέχνης που είναι ορατή και απαραίτητη σχεδόν σε κάθε μορφή του ανθρώπινου βίου.

Στην τράπεζα συμμετέχουν οι:
• Αιμιλία Διαμαντοπούλου, μεταφράστρια, διερμηνέας, ιδρύτρια της Rhyme&Reason Language Services.
• Χαράλαμπος Παπαθεοδώρου, ιατρός και μεταφραστής ιατρικών κειμένων.
• Εμμανουέλα Πατηνιωτάκη, Αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Μεταφραστών, Διδάκτορας στην Καθολικά Προσβάσιμη Εκπαίδευση με χρήση Υποστηρικτικών Τεχνολογιών και πρακτικών Οπτικοακουστικής Μετάφρασης, CEO της ATLAS E.P. και Διευθύντρια του Εργαστηρίου Έρευνας και Καινοτομίας PROSVASIS.
• Μαίρη Ράδου-Γατσία, δικηγόρος με ειδίκευση στο Δίκαιο και τις Τεχνολογίες, και σημαντική εμπειρία στο Δίκαιο της Τεχνητής Νοημοσύνης.

Στόχος της συζήτησης είναι να δοθούν απαντήσεις σε ερωτήματα όπως τα παρακάτω:
• Με ποιους τρόπους επηρεάζει το επαγγελματικό τοπίο της μετάφρασης η Τεχνητή Νοημοσύνη και πώς μπορούν να αντιμετωπίσουν οι μεταφραστές τις σημερινές προκλήσεις;
• Πώς μπορούν να μεριμνήσουν οι επαγγελματικές ενώσεις για την προστασία του κλάδου και την ανάδειξη του επαγγέλματος;
• Τι προβλέπει το Δίκαιο της Τεχνητής Νοημοσύνης για τα πνευματικά δικαιώματα του δημιουργικού κλάδου;
• Πόσο εύκολο είναι να ρυθμιστεί νομικά η ορθή χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης;
• Μπορεί μια μεταφραστική εταιρεία να χρησιμοποιεί συστήματα μηχανικής μετάφρασης χωρίς να υποβαθμίζει την ποιότητα της εργασίας των μεταφραστών με τους οποίους συνεργάζεται και χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την επαγγελματική τους διαβίωση;

Το πρόγραμμα της εκδήλωσης έχει ως εξής:

Χαιρετισμοί από τον διευθυντή και νομικό σύμβουλο του Οργανισμού Συλλογικής διαχείρισης Έργων του Λόγου (ΟΣΔΕΛ) κ. Γιωργανδρέα Ζάννο και την πρόεδρο της Πανελλήνιας Ένωσης Μεταφραστών (ΠΕΜ) κα. Μάγια Φουριώτη.

«Τεχνητή Νοημοσύνη και Μετάφραση: Η κατάσταση των πραγμάτων». Ομιλία του διευθυντή σπουδών του Κέντρου Εκπαίδευσης Μεταφραστών meta|φραση κ. Βασίλη Μπαμπούρη.

«Πώς μπορούμε να προστατεύσουμε και να αναδείξουμε την τέχνη της μετάφρασης;», στρογγυλή τράπεζα με τους: Αιμιλία Διαμαντοπούλου, Χαράλαμπο Παπαθεοδώρου, Εμμανουέλα Πατηνιωτάκη, Μαίρη Ράδου-Γατσία και Κωνσταντίνα Τριανταφυλλοπούλου.