Τέσσερα χρώματα; Δεν το χωράει ο νους μου! Η μαθηματική απόδειξη στον αιώνα της πληροφορικής

Το 1852 ο Francis Guthrie έθεσε στον παλιό καθηγητή του Augustus De Morgan το ακόλουθο πρόβλημα: «Πόσα το πολύ χρώματα απαιτούνται για να χρωματίσουμε έναν οποιονδήποτε επίπεδο χάρτη με την προϋπόθεση δύο χώρες που έχουν κοινό σύνορο να μην έχουν το ίδιο χρώμα;» Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι τέσσερα χρώματα αρκούν και την ίδια άποψη διατύπωσαν όλοι όσοι ασχολήθηκαν με το πρόβλημα – ανάμεσα σ’ αυτούς και πολλοί εξέχοντες μαθηματικοί. Ωστόσο στα 120 χρόνια που ακολούθησαν κανένας δεν μπόρεσε να δώσει ούτε μια απόδειξη που θα καθιστούσε την εικασία του Guthrie θεώρημα, ούτε ένα αντιπαράδειγμα που θα την κατέρριπτε. Μόλις το 1975 οι μαθηματικοί Αppel και Haken δημοσίευσαν μια απόδειξη, βασισμένη σε μη επαληθεύσιμα στοιχεία από ηλεκτρονικό υπολογιστή. Η απόδειξή τους έφερε ξανά στην επιφάνεια και μάλιστα κάτω από νέο φως το παλιό ερώτημα του «τι αποτελεί αποδεκτή απόδειξη»;

Στην ομιλία του, ο Τεύκρος Μιχαηλίδης αφηγείται τα περιστατικά αυτής της ιστορίας και παρουσιάζει τις κυριότερες απόψεις υπέρ και κατά της χρήσης των ηλεκτρονικών υπολογιστών σε μια απόδειξη. Τέλος, γίνεται μια σύντομη αναφορά στο νέο του μυθιστόρημα «Τα τέσσερα χρώματα του καλοκαιριού» (Εκδόσεις Πόλις).