Penniman John David
Γεωργοπούλου Μαρία
Γλώσσα
Αγγλική
Ημερομηνία
08/03/2022
Διάρκεια
01:20:49
Εκδήλωση
Διάλογοι για το Βυζάντιο στη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη
Χώρος
Γεννάδειος Βιβλιοθήκη της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα
Διοργάνωση
Γεννάδειος Βιβλιοθήκη της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα
Κατηγορία
Κλασικές σπουδές
Ετικέτες
ελαιόλαδο, αρχαίος μεσογειακός κόσμος, λάδι, πρακτική του χρίσματος, Χριστιανισμός
Το λάδι ήταν μία από τις δημοφιλέστερες φαρμακευτικές ουσίες στον αρχαίο μεσογειακό κόσμο. Εμφανίζεται ευρέως σε ιατρικά εγχειρίδια, μαγικά ξόρκια, λατρευτικά θεραπευτικά τελετουργικά, οδηγίες υγιεινής και αξεσουάρ για προσωπικό καλλωπισμό. Ως φάρμακο με ευρεία διάδοση, το ελαιόλαδο αποτελεί μια ενδιαφέρουσα περίπτωση για τη διερεύνηση των ορίων ανάμεσα στη θρησκευτική τελετουργία και την ιατρική αγωγή. Η διάλεξη προσφέρει μια νέα ερμηνεία των λογοτεχνικών και υλικών τεκμηρίων που σχετίζονται με την παλαιοχριστιανική πρακτική του χρίσματος υπό το πρίσμα της φαρμακολογικής δύναμης του ελαιόλαδου. Περνώντας από την ιατρική στη μαγεία ή και τη λατρευτική σφαίρα του ευρύτερου ελληνορωμαϊκού κόσμου, αναδεικνύονται οι ιδιαίτερες δράσεις που αποδόθηκαν στο λάδι. Μελετώντας το πώς οι πρώιμοι Χριστιανοί αντιλαμβάνονταν τις πρακτικές που χρησιμοποιούσαν οι ίδιοι, αναλύονται οι τρόποι με τους οποίους το λάδι απέκτησε ηθικό, φαρμακευτικό και μυθολογικό υπόβαθρο. Τέλος, εξετάζονται οι υλικές μαρτυρίες για το χρίσμα στον Χριστιανισμό της ύστερης αρχαιότητας με ιδιαίτερη έμφαση στη χρήση της ‘ευλογίας’ (φιαλίδιο προσκυνήματος). Πώς μπορεί να βρεθεί μια διαφορετική ερμηνεία αυτών των αντικείμενων υπό το πρίσμα μιας φαρμακολογικής προσέγγισης του λαδιού; Εν κατακλείδι, η διάλεξη προτείνει ότι η τελετουργική αποτελεσματικότητα των πρώιμων χριστιανικών πρακτικών, όπως αυτή του χρίσματος, εξαρτιόταν από την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων που χρησιμοποιούσαν οι Χριστιανοί.
Ο John Penniman είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Θρησκευτικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Bucknell της Πενσυλβάνια των ΗΠΑ, όπου διδάσκει ιστορία του Χριστιανισμού και θεωρία της Θρησκείας. Η έρευνά του επικεντρώνεται στον θρησκευτικό κόσμο της ύστερης αρχαιότητας, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην ανάπτυξη του πρώιμου Χριστιανισμού πέραν των πολιτισμών της Ελλάδας και της Ρώμης. Το πρώτο του βιβλίο με τίτλο Raised on Christian Milk: Food and the Formation of the Soul in Early Christianity (Yale Press, 2017) εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο η τροφή λειτούργησε ως ένδειξη ταυτότητας στον πρώιμο Χριστιανισμό. Υπογραμμίζοντας ιδιαίτερα τη συμβολική δύναμη του μητρικού γάλακτος στον ρωμαϊκό κόσμο, το βιβλίο υποστηρίζει ότι οι πρώιμοι Χριστιανοί συγγραφείς πρόσδωσαν στο γάλα τη δύναμη να μεταδίδει συγγένεια, πνευματική δεινότητα, κοινωνική θέση, σωστή ηθική και σωματική διαμόρφωση ή ακόμα και ορθόδοξη πίστη από το ένα άτομο στο άλλο. Το βιβλίο με το οποίο ασχολείται την περίοδο αυτή, έχει τον προσωρινό τίτλο The Hands of God: A Pharmacological History of Early Christianity και προσφέρει μια νέα ανάγνωση του παλαιοχριστιανικού τελετουργικού στο οποίο οι βασικές ουσίες που χρησιμοποιούνται -όπως το κρασί, το νερό, το ψωμί, το λάδι και το θυμίαμα- εμπεριέχονται στις φαρμακολογικές πρακτικές της αρχαίας Μεσογείου.
Από το φθινόπωρο του 2022, ο καθηγητής Penniman θα διευθύνει ένα τριετές έργο με επιχορήγηση από το National Endowment for the Humanities για τη δημιουργία προγράμματος Ιατρικών Ανθρωπιστικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Bucknell. Την τρέχουσα περίοδο είναι, επίσης, υπότροφος NEH στην Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα.
Η Μαρία Γεωργοπούλου σπούδασε αρχαιολογία, ιστορία και ιστορία της τέχνης στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, τη Σορβόννη και το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες από όπου πήρε διδακτορικό τίτλο σπουδών στην Ιστορία της Τέχνης. Δίδαξε επί σειρά ετών στο Πανεπιστήμιο του Yale των Η.Π.Α. όπου και ίδρυσε το Πρόγραμμα Ελληνικών Σπουδών. Aπό το 2004 είναι διευθύντρια της Γενναδείου Βιβλιοθήκης της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα. Το βιβλίο της Venice’s Mediterranean Colonies: Architecture and Urbanism [Οι μεσογειακές αποικίες της Βενετίας. Αρχιτεκτονική και πολεοδομία] κυκλοφόρησε το 2001 από τον εκδοτικό οίκο του Πανεπιστημίου του Καίμπριτζ. Έχει δημοσιεύσει πολλές μελέτες σε επιστημονικά περιοδικά και καταλόγους εκθέσεων. Έχει διακριθεί με υποτροφίες από τα αμερικανικά ιδρύματα Φούλμπραϊτ, Mellon, Dumbarton Oaks, Getty και National Humanities Center. Τα επιστημονικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στις σχέσεις μεταξύ τέχνης και οικονομίας κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα καθώς και στην ανταλλαγή τεχνοτροπιών και τεχνικών ανάμεσα στη βυζαντινή, ισλαμική και δυτική μεσαιωνική τέχνη. Είναι μέλος του Εφορευτικού Συμβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος.
